De VVD, werkgevers en zijn nieuwe collega's in het kabinet zijn niet blij met de terugkeer van Bert Koenders.
Ach jongens, wat ontzettend sneu zeg. Bert Koenders is weliswaar hartstikke blij dat hij terug is in Nederland en dan ook nog eens als minister van Buitenlandse Zaken, maar vrijwel iedereen denkt daar net een beetje anders over. De Telegraaf (via Blendle) bericht dat vandaag in een dodelijk stuk:
In de fractievergadering werd de komst van Koenders de voorbije week aangekondigd met de woorden: Timmermans was een realist, Koenders is een activist. Premier Mark Rutte weet er alles van... Achter de schermen heeft de minister-president naar verluidt Koenders wel laten weten dat hij geen ideologische scherpslijperij en politieke spelletjes accepteert. Zijn mening mag hij hebben, maar als minister moet hij het kabinetsbeleid uitdragen, zo vat een liberaal de boodschap aan de kersverse PvdA-minister samen.
Zijn nieuwe collega's zien Koenders als een enorme ijdeltuit (zo mogelijk nog erger dan zijn voorganger Frans Timmermans!) die continu politieke spelletjes speelt waarbij hij bondgenoten gratis geld en invloed geeft, terwijl hij andere bewindspersonen en de coalitiepartner zonder problemen in de rug steekt.
Zo speelde hij als minister onder een hoedje met hulporganisaties die werden geleid door PvdA-prominenten, bleek uit uitgelekte notulen. De partijen spraken af om op strategische momenten samen op te trekken aangezien de PvdA en ontwikkelingssamenwerking allebei in het defensief zaten. Ook gaf hij als bewindsman een lucratieve opdracht van 750.000 euro aan zijn PvdA-maatjes van organisatiebureau BKB. Het leidde tot de zogenaamde Schokland-affaire, omdat Koenders de aanbestedingsregels willens en wetens aan zijn laars had gelapt.
Dan is er ook nog de Uruzgan-affaire. Wouter Bos was afwezig bij een coalitievergadering over dit onderwerp, en dus nam Koenders de honneurs waar. Uiteindelijk zette hij zijn handtekening onder een brief aan de Tweede Kamer waarin het NAVO-verzoek over een afgeslankte missie werd bevestigd. Met andere woorden, hij en zijn partij waren het er dus mee eens. Even later maakte de PvdA een draai van 180 graden (alweer onder andere doordat Koenders dat wilde) en wezen de sociaaldemocraten verleninging van de missie alsnog af waardoor het kabinet ernstig in de problemen kwam. Niet zo gek dat de VVD hem niet eens bijna vertrouwt.
Hoewel de VVD Koenders dus niet hoog heeft zitten zagen de liberalen geen reden om zijn benoeming - voorgedragen door de PvdA - te blokkeren. Daar moet je over het algemeen namelijk betere redenen voor hebben dan een 'ik mag hem niet.' Wel hebben ze hem en zijn partij duidelijk gemaakt dat hij aan de ketting wordt gelegd. Zo kan hij zich geen enkele misstap veroorloven wat Israël en de Palestijnen betreft. Werkgeverskringen - die natuurlijk een goede relatie hebben met de VVD - noemen hem "rooie Dagobert" en dringen erop aan bij het kabinet om ervoor te zorgen dat hij zich niet te veel met hen (en dus economische diplomatie) bemoeit. Zij willen hun werk kunnen doen zonder dat hij ze continu lastigvalt met allerlei rode ideeën en plannen.
Voor Rutte en co. hoop ik dat ze Koenders enigszins in de hand kunnen houden. Als dat niet zo is zou het kabinet namelijk weleens heel snel kunnen vallen. Dat zou een zegen zijn voor het land, maar niet voor alle leden van het kabinet, en zeker niet voor de premier die dan twee kabinetten heeft mogen leiden, die allebei voortijdig vielen. Zo krijgt hij al snel een reputatie als een slechte leider die de boel niet bij elkaar kan houden en als koning der gevallen premiers.
Volg Michael op Twitter: @MichaelvdGalien.