Liberaal Democraten en Verkiezingsbeloften

Wat is het toch met liberaal-democratische partijen? Waarom zwalken zij zo opzichtig door het ideologische spectrum, eens hier een idee oppikkend, dan daar iets weghalend, en als het nodig is, beiden weer over boord zettend? Op De Dagelijkse Standaard wordt regelmatig verhaald over de gemakzuchtige manier waarop D66 omgaat met haar zogenaamde politieke idealen. Tim Engelbart, bijvoorbeeld, schreef onlangs nog over de hoogst inconsequente manier waarop D66 omgaat met kritiek op de SGP en kritiek op de Islam. Het schijnt bij D66 te gaan om vrijheid van meningsuiting voor de één, maar niet voor de ander.

D66, echter, kan nog een puntje zuigen aan het politiek losbandige gedrag van haar zusterpartij in het Verenigd Koninkrijk, de Liberal Democrats. De dames en heren van deze partij maken het wel heel bont als het op het kortstondig, en geheel met het oog op electoraal gewin, aannemen van standpunten. Zoals u waarschijnlijk weet waren er in Groot-Brittannië in juni verkiezingen, met als resultaat de eerste coalitieregering in vredestijd. De Conservative Party van David Cameron ging samen met de Liberal Democrats van Nick Clegg de scepter zwaaien op Whitehall.

Om deze coalitie gevormd te krijgen, waren onderhandelingen en compromissen nodig. Niets aan de hand, zult u denken, in Nederland zijn we niks anders gewend. Hier in Groot-Britannie, daarentegen, was het nieuw en het beviel ze toch niet echt. Na vijf dagen mocht Cameron 10 Downing Street betrekken als premier van de coalitieregering, maar die vijf dagen was voor veel Britten meer dan lang genoeg. Dat uitruilen van politieke kroonjuwelen, dat vonden ze maar een smerig en duister spelletje, waar een gentleman eigenlijk niet aan mee behoorde te doen.

Wat blijkt nu, vijf maanden na de verkiezingen? De Lib Dems waren zo regeringsgeil dat al hun standpunten binnen de kortste keren bij het grofvuil stonden. Voor de verkiezingen hadden ze zwart op wit een belofte ondertekend dat ze onder geen beding zouden instemmen met een verhoging van de studiekosten voor studenten. Maar deze week moest deze belofte, die ze zo veel stemmen had opgeleverd, losgelaten worden. Clegg: “I should have been more careful, perhaps, in signing that pledge at the time. At the time I really thought we could do it."

Deze belofte is echter niet zo makkelijk los te laten. Het was immers een van de belangrijkste standpunten van de Lib Dems. Datgene wat hen anders maakte dan Labour en de Conservatives. Dit is wat Clegg voor de verkiezingen zei:

Soms is het opgeven van verkiezingsbeloftes dapper en getuigd het van wijsheid. Situaties kunnen veranderen en dan moeten standpunten af en toe meebuigen. Maar het op deze manier, zonder er ook maar voor te willen vechten, afstand nemen van een garantie, op basis waarvan velen op je partij gestemd hebben, is noch dapper, noch wijs. En waarvoor doen ze het: zodat ze aan de macht blijven, daarom. Het is je reinste opportunisme.

Was het hierbij gebleven, dan was de schade nog te overzien, maar het wordt erger. Vandaag staat in de Guardian dat de Lib Dems nog voor ze de belofte in april maakten al wisten dat die het papier waarop die geschreven stond niet waard was. Nick Clegg en de zijnen wisten toen al dat, in het geval van regeringsdeelname, toch datgene waar de Lib Dems al decennia op hoopten, het verhogen van de studiekosten voor hen geen enkel probleem zou zijn. Ja, toen Clegg tekende, wist hij dat hij loog, en het was fantastisch liegen, want iedereen tuinde erin, met open ogen!

Hebben Clegg en de andere Lib Dems die dit deden dan geen enkel eergevoel? Heeft het geven van hun woord dan geen enkele waarde? Volgens mij is de vraag stellen hem beantwoorden. En waarom zijn het toch altijd de liberaal democraten, de D66’s van deze wereld, voor wie dit geldt? Weten zij dan niet dat hun geloofwaardig, toch de basis van het politieke spel, hiermee als sneeuw voor de zon verdwijnt. Je vraagt het je soms af.

(Deze post is gebaseerd op twee posts op mijn eigen blog: http://anglo-dutchreview.blogspot.com/)