Laat spaarders hun eigen pensioenfonds kiezen

Het Nederlandse pensioenstelsel kent nauwelijks vrije keuze waardoor fondsen niet worden afgerekend op de prestaties die ze leveren. Hoog tijd voor verandering.

Nu is afhankelijk van de werkgever waar iemand zijn pensioen wordt ondergebracht. Wie werkt voor de overheid, belegt automatisch bij het ABP. Werknemers in de zorg zijn overgeleverd aan PFZW. Werknemers dragen verplicht af en mogen niet kiezen wie hun spaargeld beheert. Dubbele dwang dus. De jongerenbewegingen van D66, PvdA en VVD willen daar deels een einde aan maken door spaarders in ieder geval de vrijheid te gunnen te bepalen wie het geld, dat zij toch zelf hebben verdiend, beheert.

De plicht om voor een pensioen te sparen houden de drie in het systeem, dus volledige vrijheid zullen we, als hun plannen worden uitgevoerd, nog niet kennen. Maar het is een stap in de goede richting.

Dat toch, vooral uit linkse hoek, verzet tegen dergelijke hervormingen zal komen, was gistermiddag bij Buitenhof duidelijk waar de voorzitters van de politieke jongerenorganisaties hun voorstel toelichtten. VARA-presentator Kees Driehuis vroeg of de zekerheid op een pensioen niet zal worden aangetast en als gevolg van concurrentie een pensioengigant niet een monopoliepositie zou kunnen verwerven. Immers, als spaarders zelf een pensioenfonds kunnen kiezen, zullen ze overstappen naar dat fonds met de laagste kosten en het hoogste rendement. En dat moeten we natuurlijk niet hebben?

In werkelijkheid is prijs niet altijd doorslaggevend. Klantvriendelijkheid, service, duurzaam beleggen en het risico dat fondsen nemen zijn allemaal factoren die meespelen. En dan is het nog maar afwachten of zoveel mensen van pensioenfonds zullen wisselen. Weinig Nederlanders stappen jaarlijks over naar een andere zorgverzekeraar of energiemaatschappij, hoewel ze daarmee veel geld kunnen besparen, maar genoeg klanten doen het om een gezonde marktwerking te garanderen.

Hetzelfde zal het geval zijn wanneer werknemers hun eigen pensioenfonds mogen kiezen. De fondsen krijgen daarmee een direct, financieel belang bij de prestaties die ze leveren, iets dat ze nu niet kennen. Als die prestaties onder de maat zijn, zullen klanten hun geld bij de concurrent onderbrengen. Fondsen die goed presteren, trekken juist meer klanten. Met als gevolg dat alle fondsen worden aangespoord betere prestaties te leveren tegen een lagere kostprijs. Wat is daarop tegen?