Een commissie wil dat de koning voortaan geen actieve rol speelt in formatie... maar dat hij wél goed wordt geïnformeerd.
Het is een vreemde houding: aan de ene kant moet de koning zich niet bemoeien met het formatieproces, maar aan de andere kant moet hij wel degelijk goed op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen.
Vreemd, maar een door de Tweede Kamer aangestelde commissie zegt dat toch echt:
De commissie, gevormd door de Nijmeegse wetenschappers Paul Bovend'Eert, Carla van Baalen en Alexander van Kessel, stelt nu dat 'het informatierecht van de koning beter gestalte moet krijgen'. Als lid van de regering én als staatshoofd dient hij tijdens een formatie 'regelmatig nauwkeuriger' op de hoogte te worden gesteld van de voortgang. Hij moet ook het eindverslag aangeboden krijgen.
Eén van de argumenten die gebruikt worden door de koning-verheerlijkende commissie is dat hij ministers ook de eed afneemt. Ja dat klopt. Dus? Wat wil de commissie daarmee zeggen? Een puur symbolische monarch kan dat ook doen. Dat betekent echter niet dat hij daadwerkelijke macht heeft. En als dat niet zo is, is er geen enkele reden om hem steevast op de hoogte te houden van de meest recente formatie-ontwikkelingen.
Vergeleken met zijn moeder is Willem-Alexander een hele verbetering. Anders dan zij probeert hij boven de partijen te staan en komt hij niet met allerlei politiekcorrecte slogans aanzetten om niet-politiekcorrect Nederland terecht te wijzen. Geweldig, prima, een heel gezonde ontwikkeling.
Leuk, maar dat doet niets af aan het idee dat de monarch een puur symbolische functie moet krijgen - en daarna zelfs helemaal moet verdwijnen. Ook een goede koning is een ongekozen staatshoofd en daarom ondemocratisch tot op het bot. Zijn macht moet daarom worden ingeperkt, niet worden vergroot. Als er twee jaar geleden voor werd gezorgd dat de monarch a) geen invloed meer had op het proces en b) ook niet volledig werd geïnformeerd: prima. De volgende keer moet zijn rol nóg minder groot worden.
Met andere woorden, na de volgende verkiezingen moet de koning helemaal buiten het proces worden gelaten. Geen officiële gesprekken over de gang van zaken, niets. Hij ziet vanzelf wel of er een kabinet komt... of niet. Het gaat hem verder niet aan; voorlopig mag hij ons land op symbolische wijze representeren in het buitenland, maar dat is het dan wel.
Hopelijk legt de Tweede Kamer het advies van de commissie dan ook naast zich neer. Hoe minder informatie Willem-Alexander krijgt, hoe beter hij begrijpt dat zijn politieke rol uitgespeeld is.