Ecce homo, zie de Geert

Helaas kan ik dat niet regelen. Ik ben namelijk het nieuws niet. Maar ik ben de Wilders-soap, die steeds langdradiger wordt, echt spuugzat, en ik ben vermoedelijk niet de enige.

Het verhaal is bekend. Wilders begon in 1998 zijn politieke carrière als backbencher bij de VVD, hij verloor in 2002 zijn Kamerzetel, kwam in 2003 terug, stapte in 2005 uit de VVD en richtte in 2006 de Partij voor de Vrijheid op. De PVV heeft enkele electorale successen geboekt - ze haalde 9 zetels in 2006, 24 zetels in 2010 en 15 zetels in 2012 - maar is er niet in geslaagd om een duurzame machtspositie te verwerven. Omdat de PVV als gedoogpartij het kabinet-Rutte I heeft laten vallen ziet geen enkele partij er nog heil in weer met Wilders in zee te gaan.

Wilders heeft zichzelf veroordeeld tot de zijlijn. Hij weet het. Zijn intentie is niet macht uit te oefenen maar het ongenoegen van een deel van het electoraat een stem te geven. De PVV-fractie debatteert niet, maar beschouwt de Tweede Kamer als een podium om direct tot het volk te spreken. Om de aandacht van de media vast te houden bedenken Wilders en de zijnen steeds weer gekkere voorstellen, die met elkaar gemeen hebben dat ze discriminerend zijn, politiek en juridisch gezien onhaalbaar en zeer grof verwoord.

Dieptepunt is de hoofddoekenbelasting, door de PVV de ‘kopvoddentax’ genoemd. Dit voorstel discrimineert moslimvrouwen die een hoofddoek dragen, voor zo’n belasting is absoluut geen parlementaire meerderheid te vinden (de enige partij die de PVV misschien zou steunen is de SGP) en last but not least reduceert het voorstel moslimvrouwen tot beesten, die immers geen hoofd maar een ‘kop’ hebben.

‘Minder Marokkanen’ is minder shockerend dan Wilders’ pleidooi voor een ‘kopvoddentax’. Of zijn oproep Marokkaanse criminelen door hun knieschijven te schieten. Of de flirtation van PVV-ideoloog Martin Bosma met de racistische Oraniabeweging in Zuid-Afrika. Dat veel politici en opiniemakers nu opeens wel verontwaardigd reageerden is, op zijn zachts gezegd, nogal hypocriet.

Toch snap ik het wel. Met zijn gewraakte Marokkanenopmerking heeft Wilders voor het eerst een etnische groep als geheel weggezet. Hiervoor verkocht Wilders zijn kritiek als religiekritiek of als kritiek op maatschappelijke misstanden. Het ging over de islam of over criminele Marokkanen. Veel mensen zijn volgens mij maar al te blij dat Wilders nu een grens heeft overschreden die hij niet mag overschrijden. Hij kan nu eindelijk aangepakt worden.

Moet Wilders wel of niet vervolgd worden voor zijn uitspraken? En moet hij wel of niet veroordeeld worden?  Spraakmakende opiniemakers van de Volkskrant vinden van niet. Philippe Remarque, Kustaw Bessems, Saïd el Haji en Nadia Ezzeroili zijn allemaal tegen vervolging vanwege het maatschappelijke debat.

De vrijzinnige moslim Enis Odaci, actief voor het religieplatform De Linker Wang van GroenLinks, meent dat het hier gaat om een gecoördineerde actie van de Volkskrant, met als doel Wilders vrij te pleiten. Dat twee Marokkaanse Nederlanders, El Haji en Ezzeroili, vlak achter elkaar een artikel hebben geschreven was volgens hem net iets te toevallig. Odaci wil graag dat de rechter zich over de zaak buigt. Racisme moet rechtstatelijk worden getoetst. Het beroep van de Volkskrant-opiniemakers op het maatschappelijk debat leidt volgens hem af van de zaak waarom het gaat. 

De Marokkaans-Nederlandse schrijver Abdelkader Benali is het met Odaci eens. Hij voelde zich door Wilders aangesproken en gekrenkt. Benali hoopt op een creatieve taakstraf voor Wilders. Hij moet kaartjes controleren in tram 7.

Serieuzer is columnist Hassan Bahara. In De Groene Amsterdammer schrijft hij dat een juridische correctie van Wilders nu meer dan ooit nodig is: ‘De belofte ‘minder Marokkanen’ te ‘regelen’ is op de schaal van haatzaaierij en opruiing van een andere orde dan zijn troebele ‘islamkritiek’.’

Ten slotte is ook Francisco van Jole, eindredacteur van Joop, voor vervolging. Wilders zou zich schuldig maken aan racisme, en dat is ‘niet zo maar een mening’. Aan de verleiding om Zwarte Piet er nog even bij zijn kroesharen bij te slepen heeft Van Jole – godzijdank – niet toegegeven. Af en toe valt Joop best mee.

Maar wat vindt Ewout Klei? Wat betreft een vervolging en eventuele veroordeling van Wilders sta ik in dubio. Aan de ene kant is de vrijheid van meningsuiting een hoog goed, aan de andere kant horen discriminatoire uitingen niet in maatschappelijk debat thuis, laat staan haat zaaien. Moet de grens liggen bij discriminatie? Bij haat zaaien? Of pas bij het oproepen tot geweld? Ik ben daar nog niet over uit. Ik kan nu wel zeggen dat ik voor of tegen de vervolging van Wilders ben, maar de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik gewoon echt nog niet weet.  

Wat ik wel weet is dat Geert Wilders nu veel te serieus genomen wordt, door links en door rechts. Geen enkel voorstel van de PVV is echter serieus. Wilders cum suis zijn er alleen op uit om te provoceren, te sarren, te kwetsen. Dit zorgt namelijk voor aandacht. De PVV bestaat bij de gratie van media-aandacht. Het ergste wat Wilders kan overkomen is niet dat hij veroordeeld wordt – hij kan dan lekker martelaar van het vrije woord spelen – maar dat niemand over hem schrijft, dat niemand zich laat provoceren, dat niemand zich gekwetst voelt. Zonder deze zuurstof dooft het vuurtje snel. Maar niemand, ik niet uitgezonderd, is er tot dusverre in geslaagd hem te negeren. Kranten willen geen primeur mislopen en moeten hem wel aandacht geven. Wij zijn gevangen van Geert geworden. 

In het onlangs verschenen boek Van God los vergelijk ik in een essay Geert Wilders met Jezus Christus. Ze zijn allebei geliefd en gehaat, hebben discipelen en mensen die de leidsman graag aan het kruis willen nagelen. Wilders speelt graag de rol van Messias. De rechtszaak tegen Wilders is als de rechtszaak tegen Jezus.  Kiezen we voor de vrijheid van meningsuiting of voor de gekwetste Marokkanen? Laten we Jezus vrij, of Barabbas?

In deze gepolariseerde discussie voel ik mij als de Romeinse landvoogd Pilatus.

‘Ecce homo. Zie de Geert.’

En ik was mijn vuile handen in onschuld.