2018: Het jaar waarin D66 en Alexander Pechtold de bodem van de politieke markt raakten
Het was geen goed jaar voor D66 en dat is een behoorlijk eufemisme. In feite was het een rampjaar waarin de partij haar partijleider verloor en de nieuwe fractievoorzitter kon rekenen op hoongelach overal in het land. Rob(ot) Jetten staat een pittige klus voor de boeg om de partij weer op te bouwen. Zo snel mogelijk lering trekken uit het verleden en opzien naar een beter 2019. Met goede voornemens natuurlijk. Behalve de leiderschapswissel waren er ook persoonlijke schandalen, zoals die van Pechtold, en dramatische scores in de peilingen voldoende om te kunnen concluderen dat D66 een rampjaar beleefde. Maar er is altijd hoop op beter...
De lokalen en ook het D66-congres waren niet blij met al die landelijke problemen. Maar niet alleen landelijk kreeg de partij commentaar, ook op het Europese niveau botert het niet lekker. Zo werd Matthijs van Miltenburg door lijsttrekker Sophie in 't Veld de deur gewezen, zogenaamd vanwege 'rancune omdat ik haar (Sophie red.) niet steunde' tijdens de partijverkiezingen voor het lijsttrekkerschap. Van Miltenburg steunde toen haar concurrent Marietje Schaake. Daarmee verliezen ze een ervaren kracht en is de beeldvorming wederom verpest vanwege interne strubbelingen.
Ook de top van de partij had het zwaar. Alexander Pechtold werd meermaals in verband gebracht met decadente situaties aan het thuisfront. Zo zou hij een relatie hebben gehad met een ondergeschikte D66-vertegenwoordiger uit Meppel genaamd Anne Lok(vrouw). Bij zijn afscheid van de Tweede Kamer probeerde iedereen zich in te houden uit respect, maar 's avonds werd er zeker over gesproken tijdens het avondeten bij menig gezin. De door hem gewenste abortus mislukte ook nog eens waardoor binnenkort een D66-baby mag worden verwacht. Lokaal ging het iets beter met de partij. In Eindhoven verloren ze wel een zetel, maar zaten ze toch bij de grootste partijen. Maar het bleek onvoldoende want het voltallige D66-bestuur trad alsnog af en een oud-wethouder wilde niet luisteren naar de regionale commissie, die haar als 'ongeschikt' had geacht om nog langer als wethouder te fungeren. In Groningen verloor de partij flink.
En toen kwam de opvolger in beeld. Rob Jetten. Wat is er al veel over hem gezegd. Zijn visie is overdreven internationalistisch en hij lijkt de internationale wetgeving per definitie boven de Nederlandse wet te zien. Zijn aantreden was al snel reden voor het maken van flauwe grappen. Zo wordt hij gekscherend Robot Jetten genoemd vanwege de gestandaardiseerde wijze waarop hij zijn antwoorden formuleert. Zijn eerste succes kon hij al vrij snel claimen, de huidige burgemeestersbenoeming gaat op de schop en wordt uit de grondwet gehaald. Maar een alternatief voorstel van hoe dit proces dan moet worden voorgegeven heeft D66 nog niet ingediend...
Al die relletjes leiden natuurlijk tot een bepaald beeld van de partij en dit zien we terug in de peilingen van de afgelopen maanden. En eigenlijk moeten we er niet blij mee zijn, liever zie ik een sterk D66 dat een alternatief biedt voor GroenLinks dan omgekeerd. Toch staat de partij nu op slechts tien zeteltjes waar ze tijdens de verkiezingen nog 19 haalden. Maar er is hoop voor de partij. Zo wordt het klimaatdebat de komende maanden steeds intensiever gevoerd en dit biedt Jetten de kans om een realistische interpretatie van het Klimaatakkoord van Parijs (2015) te hanteren en daarbij in te zetten op het beschermen van het milieu. Hierin is het voor Jetten zaak om GroenLinks kiezers opnieuw te overtuigen terug te keren naar de sociaal-liberalen. Of dat gaat lukken is afwachten, maar we kunnen in ieder geval veilig stellen dat 2018 een turbulent jaar was.
