Zes Mythes over Libertarisme - Mythes #5 en #6

Libertarisme is de snelst groeiende politieke stroming in Amerika, en ook in Europa is zij in opkomst. Alvorens libertarisme te evalueren en beoordelen is het uiterst belangrijk eerst uit te vinden wat de filosofie inhoudt, en, meer specifiek, wat niet. Het is vooral belangrijk om een aantal misvattingen over libertarisme weg te nemen, zoals die door veel mensen geuit worden, in het bijzonder door conservatieven.

Dit artikel is een beknopte vertaling van Murray Rothbard's essay Six Myths About Libertarianism, dat de meest voorkomende mythes benoemt en ontkracht. Tot slot deze keer mythes #5 en #6; mythes #1 en #2 zijn hier verschenen en mythes #3 en #4 hier.

Mythe #5 - Libertariërs zijn utopisten die geloven dat alle mensen goed zijn, en dat daarom sturing door de Staat onnodig is. Conservatieven voegen daar in de regel aan toe dat omdat de menselijke aard gedeeltelijk of geheel kwaadaardig is, sterke Staatsregulering juist noodzakelijk is voor de samenleving.

Dit is een wijd verbreid vooroordeel over libertariërs, terwijl het lastig is de bron ervan te achterhalen. Rousseau, de locus classicus achter het idee dat de mens goed is maar gecorrumpeerd wordt door zijn instituties is nauwelijks een libertariër te noemen. Ik ken geen libertarische of klassiek liberale schrijvers die deze opvatting geopinieerd hebben. Integendeel; de meeste libertarische schrijvers stellen dat de mens een mix van goed en slecht is, en dat het daarom belangrijk is dat maatschapplijke instituties het goede aanmoedigen en het slechte ontmoedigen.

De Staat is de enige maatschappelijke institutie die in staat is middels dwang inkomen en welvaart af te nemen; alle anderen moeten inkomen verwerven middels de verkoop van produkten of diensten, of door het ontvangen van vrijwillige giften. En de Staat is de enige institutie die de opbrengst van deze georganiseerde diefstal kan aanwenden om zichzelf in staat te stellen het leven en eigendom van mensen te controleren en te reguleren. De instelling van de Staat creëert dus een maatschappelijk gelegitimeerd en gesanctioneerd kanaal voor slechte mensen om slechte dingen te doen, om gereguleerde diefstal te plegen en dictatoriale macht uit te oefenen. Etatisme moedigt dus het slechte aan, of minimaal de criminele elementen in de menselijke aard.

Zoals Frank H. Knight het treffend stelde: "De waarschijnlijkheid dat de mensen aan de macht individuen zijn die het bezit en de uitoefening van macht onprettig vinden is van dezelfde orde van grootte als de waarschijnlijkheid dat een uiterst zachtaardig individu zou worden aangesteld als zweepslagen-meester op een slavenplantage."

Aangezien een systeem van vrijheid vrijwilligheid zou aanmoedigen en criminaliteit ontmoedigen, en het enige gelegitimeerde kanaal voor misdaad en agressie zou uitbannen, mogen we verwachten dat een vrije samenleving inderdaad minder last zou hebben van criminaliteit en agressie dan we nu ervaren, al is er geen garantie dat die geheel zouden vedwijnen. Dat is geen utopisme, maar een gezond-verstand implicatie van de verandering in wat maatschappelijk legitiem gevonden zou worden, en in de beloning-en-bestraffing structuur in die maatschappij.

Het is belangrijk om op te merken wat libertariërs onderscheidt van utopisten in pejoratieve zin. Het libertarisme is er niet op uit de menselijke aard te hervormen. Een van de voornaamste doelstellingen van socialisme is om, middels wat in de praktijk totalitaire methoden zijn, een Nieuwe Socialistische Mens te creëren, wiens hoogste streven is zich ijverig en onbaatzuchtig in te zetten voor het collectief. Libertarisme is een politieke filosofie die zegt: Gegeven elke bestaande menselijke aard is vrijheid het enige morele en meest effectieve politieke systeem. Uiteraard zal het, net als elk ander maatschappelijk systeem, beter werken naarmate meer mensen vreedzaam en minder mensen crimineel of agressief zijn. Maar de libertarische doctrine stelt dat vrijheid altijd het beste systeem is, ongeacht de mix van de menselijke aard zoals die op een gegeven moment bestaat.

Mythe #6 - Libertariërs geloven dat elk persoon zijn eigen belangen het beste kent.
Net zoals de vorige mythe stelt dat libertariërs geloven dat iedereen oneindig goed is stelt deze mythe dat zij geloven dat iedereen oneindig wijs is. Maar, zegt men dan, dat is voor heel veel mensen niet waar, dus moeten we een overheid hebben die in kan grijpen.

De waarheid is dat libertariërs net zo min oneindige wijsheid aannemen als dat ze oneindige goedheid doen. Gezond verstand gebiedt dat de meeste mensen beter van hun belangen en doelen op de hoogte zullen zijn dan iemand anders. Maar er is geen aanname dat iedereen altijd zijn eigen belangen het beste kent. Het libertarisme beweert slechts dat iedereen het recht heeft zijn belangen na te streven zoals hem of haar het beste lijkt. Wat gesteld wordt is het recht te handelen met de eigen persoon en het eigen eigendom, en niet de noodzakelijke wijsheid van die handelingen.

Maar de vrije markt - in tegenstelling tot een overheid - heeft een ingebouwd mechanisme om mensen in staat te stellen advies in te winnen over hoe men het beste die belangen kan nastreven, door experts te raadplegen. Zoals we al eerder gezien hebben leven mensen niet geïsoleerd van anderen. De expertisie van een adviseur in een vrije markt kan continu beoordeeld worden, en individuen zullen proberen die experts te raadplegen waarvan ze het beste advies verwachten.

In een vrije markt zullen goede adviseurs het dus goed hebben en slechte adviseurs het met beduidend minder moeten doen. Bij overheidsadviseurs geldt dit niet, omdat die hun inkomen toch wel krijgen, los van de kwaliteit van hun adviezen. Zij worden niet getest door de markt, maar dienen slechts bedreven te zijn in het verkrijgen van politieke steun van de Staatsmachinerie van dwang. Een individu zal derhalve in een vrije markt betere adviezen krijgen dan bij een overheid.

Ik hoop dat deze artikelen-reeks heeft bijgedragen bij het helder krijgen wat libertarisme is, en vooral ook wat het niet is, dat ze misvattingen en vooroordelen heeft helpen opruimen. Conservatieven en verder iedereen worden er beleefd op attent gemaakt dat libertariërs niet geloven dat iedereen goed is, noch dat iedereen de oneindige wijsheid aangaande zijn eigen belangen in pacht heeft, noch dat ieder individu geïsoleerd is van ieder ander individu. Libertariërs zijn niet noodzakelijkerwijs libertijnen of hedonisten, noch atheïsten; en libertariërs geloven nadrukkelijk in morele principes. Laat iedereen het libertarisme beoordelen op wat het werkelijk is, zonder mythes of legendes. Laat ons kijken naar de kale vrijheid, zonder angst of voorkeur. Ik ben ervan overtuigd dat, zou men dit doen, het libertarisme een indrukwekkende aanwas van haar volgers zou beleven.