In dit artikel van Het Parool duikt men wat dieper in de gedachteprocessen van Hilversum en de NPO. Want al ruim twintig jaar is het 'borreltafelformat' voor praatprogramma's op de late avond hetzelfde, ondanks toenemende kritiek!
Paniek in medialand
Eva Jinek stapte over naar de commerciële zender en even later kondigde ook Jeroen Pauw zijn vertrek bij de NPO aan. Matthijs van Nieuwkerk lijkt ook te gaan stoppen bij de publieke omroep en dus is Nederlands' bekendste tv-format alwéér onderwerp van gesprek. Want in Hilversum kan een zender/omroep niet zomaar een blik presentatoren lostrekken en hopen op eenzelfde resultaat als een succesvolle voorganger. Twan Huys weet er alles van...
Toch wagen ze bij de NPO wel exact zo'n sprong en zijn ze gegaan voor presentator duo's. Hierdoor staat niet langer de presentator maar het programma zélf centraal. Of dat gaat werken moet nog maar worden gezien. Het roept echter wél de vraag op of het misschien niet eens tijd is voor een ander format?
Altijd maar hetzelfde...
Een goede tv-presentator scheelt natuurlijk een hele hoop. Het format is ook niet perse slecht. Mediawetenschapper Dan Hassler-Forest weet het treffend te omschrijven:
“Het tafelgesprek past goed bij de Nederlandse politieke cultuur van pacificatie en polderen: je zet mensen met verschillende meningen bij elkaar en uiteindelijk komen ze er samen uit. In dat opzicht stellen talkshows de kijkers gerust: conflicten worden er op een vreedzame manier uitgepraat. De shows zijn een maatschappelijk bindmiddel. Dat de afstand tussen de presentator en zijn of haar gasten en het publiek klein is, zowel fysiek als in overdrachtelijke zin, past ook bij het egalitaire Nederland."
Idealiter werkt het inderdaad zo, maar het feit is wel dat het borreltafelformat diepgang mist. Een politicus kan zonder onderbouwing z'n onzin spuwen, een cabaretier of een willekeurige BN'er kan enige diepgang tegenwerken en het gesprek kan zo, van het ene op het andere moment, van een brute verkrachting overgaan naar één of andere topsporter die een medaille heeft gewonnen. Ik ben dat inmiddels wel meer dan zat.
Er mag wat mij betreft wel een stuk meer diepgang op tv. Meer experts die fatsoenlijk de tijd krijgen om hun punt te maken. Een daadwerkelijke variatie aan meningen en standpunten, in plaats van een tafelgenootschap variërend van 'heel links' en 'soort van links', tot 'ik ben maar een sporter, weet ik veel', 'de BN'er met een duidelijk eigenbelang' en 'de komiek met de opdracht om met een 'leuke' one-liner af te sluiten'.