Ook liberalen moeten cultuurpolitiek bedrijven

Over de integratienota van minister Donner is inmiddels het nodige gezegd. Zo hebben zowel Joost als ikzelf deze codificatie van de beste argumenten uit het integratiedebat van de afgelopen tien jaar reeds hier op de Dagelijkse Standaard de nodige lof toegezwaaid. Natuurlijk duiken er ook her en der wat zurige stukjes op.

Eén van die stukjes is van de hand van NRC-columnist Bas Heijne. Voor het hoe en wat van zijn column verwijs ik u met plezier door naar het stukje dat Joost daar gisteren over tikte. Het gaat mij specifiek om drie zinnen:

Met name die laatste zin: 'Dat is meer iets voor het CDA.' Dat is namelijk een fout die vaak wordt gemaakt. Liberale partijen zouden zich niet met cultuurpolitiek moeten bezighouden. Alsof cultuur niet belangrijk zou zijn binnen het liberalisme.

Het is echter juist het liberalisme dat een sterk cultureel fundament onder de samenleving nodig heeft. Het liberalisme ziet de overheid immers het liefst zo klein mogelijk, en verwacht dus een hoge mate van verantwoordelijk gedrag van burgers. Juist om dat verantwoordelijk gedrag te kunnen bewerkstelligen moet er sprake zijn van bepaalde gedeelde fundamentele waarden tussen burgers onderling; zij moeten als het ware zichzelf in de ander kunnen herkennen.

Vaak wordt er dan ook gezegd dat liberale partijen zich enkel moeten bezighouden met de handelingen van burgers, niet met wat zij denken. Deze grove misvatting miskent het feit dat eraan iedere handeling een heel stelsel van overtuigingen ten grondslag ligt. Onverantwoordelijk en afkeurenswaardig gedrag is vaak het resultaat van een gebrek aan geïnternaliseerd normbesef.

Hierbij moet natuurlijk wel worden bedacht dat het liberalisme zich niet tot de Staat wendt om een dergelijk gedeelde cultuur van verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid te bevorderen. Nee, het is de intelligentsia die ervoor moeten zorgen dat bepaalde overtuigingen vanuit haar als het ware de weg naar beneden vindt tot aan de bakker op de hoek. Maar dit betekent dus niet dat liberale partijen niet over cultuur zouden moeten nadenken, want, wellicht overbodig om te vermelden, maar dit is een veel te belangrijk onderwerp om over te laten aan een partij als het CDA...