Mitt happens

De strijd tussen Barack Obama en Mitt Romney in 2012 zal niet de boeken ingaan als de spannendste verkiezingen in de Amerikaanse geschiedenis. Daarvoor was – op onvoorziene grote blunders na – de voorsprong van Obama op Romney uiteindelijk te groot voor. Hoewel deze verkiezingen dus meer leken op Clinton vs Dole (1996) dan Gore vs Bush (2000) heeft dit journalisten Mark Halperin en John Heilemann niet weerhouden om een heerlijke inside account te schrijven van de verkiezingen voor het Amerikaanse presidentschap in 2012.

Game Change
Het duo Halperin en Heilemann deed voor het eerst van zich spreken met Game Change, hun laaiend enthousiast ontvangen verslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2008 en de primaries die leidden tot de strijd tussen John McCain en Barack Obama met als sluitstuk de eerste zwarte president van de Verenigde Staten. Die verkiezingen, maar vooral ook de primaries, bevatten al het politieke drama dat een ieder zich kon wensen: de epische strijd tussen Obama en Hillary Clinton, de finale comeback van John McCain en de lancering van Sarah Palin. Halperin en Heilemann wisten deze dramatiek via honderden interviews zo feilloos te ontleden dat er zelfs een TV-film met Julianne Moore, Ed Harris en Woody Harrelson van is gemaakt. Geen geringe prestatie voor dergelijke non-fictie.

Shit happens
Na dit succes kon een vervolg over de laatste presidentsverkiezingen natuurlijk niet ontbreken. Probleem was natuurlijk wel dat de afgelopen presidentsverkiezingen niet echt heel spannend waren. Een tv-film van de weinig epische strijd tussen Obama en Romney zit er niet in. En toch is Double Down op een aantal punten interessanter dan Game Change. Niet alleen leest het als een trein, maar door minder (lees: andere) dramatiek geeft Double Down inzicht in de moderne Amerikaanse campagne en leggen Halperin en Heilemann feilloos het onvergeeflijke karakter ervan bloot. Want na het lezen van Double Down komt eigenlijk geen van de hoofdrolspelers er heel erg goed van af. Ook is duidelijk hoe een campagne een continue strijd is om verlies en onhandigheid te beperken waardoor kandidaten in een keurslijf zitten dat weinig te benijden is. De uitdrukking “shit happens” is kenmerkend voor campagnes, probleem is alleen dat het (onrealistische) doel juist is dat dit niet mag gebeuren. Met name de Romney-campagne had veel te stellen met een kandidaat die onhandige uitspraken tot een tweede natuur leek te hebben gemaakt. Na wederom een uitglijder van hun kandidaat werd daarom de toepasselijke catchphrase “Mitt happens” gemeengoed in Romneyworld. 

Mitt Romney
Want laat één ding helder zijn: in dit boek is Romney de echte hoofdpersoon. Halperin en Heilemann leggen feilloos bloot hoe een zeer competente kandidaat die zonder meer beschikte over de middelen om Obama te verslaan daar jammerlijk genoeg in faalde. Dit met name omdat de Republikeinse basis (maar ook het establishment) nooit echt warm liep voor Romney en continu op zoek was naar een betere kandidaat. Wat leidde tot de Republikeinse primaries van de Zeven Dwergen waarbij om de zoveel tijd een nieuwe ster aan het firmament oplichtte om vervolgens in vlammen neer te gaan. Na het lezen over de werkelijk miserabele campagne en het dubieuze karakter van Jon Huntsman, de zelfvernietiging van Newt Gingrich en de achterliggende (medische) redenen van de implosie van Rick Perry kan niet anders geconcludeerd worden dat Romney by far de beste kandidaat was, maar uiteindelijk het vuur niet ontstak bij de kiezers om hem president te maken. Een vuur dat na het lezen van Double Down ook niet echt bij hemzelf te ontwaren is. Misschien uiteindelijk wel de belangrijkste reden waarom hij Obama niet kon verslaan die er minder goed voor stond dan gedacht, leed aan zelftwijfel en na een eerste mislukte presidentiële debat zijn adviseurs tot wanhoop dreef.

Voor iedere politieke junkie, maar ook voor een ieder die maar enigszins geïnteresseerd is in (Amerikaanse) politiek is het lezen van Double Down een no-brainer. Maar wees gewaarschuwd: het verkregen inzicht kan leiden tot ongeloof en depressie over de stand van de Amerikaanse politiek. Of zoals The Economist recenseerde: “Too often, the business of politics seems designed to inspire self-loathing. In short, presidential elections repel the well-adjusted and attract the distinctly odd. Then they strip those oddballs of what is left of their self-respect.”