Joodse diaspora onder druk in Europa: 90% van de joden ervaart toename in antisemitisme

Bijna 30% van de ondervraagden zegt minstens één keer in het afgelopen jaar te zijn lastiggevallen op basis van antisemitische gronden. Slechts 20% van hen is uiteindelijk naar de politie gestapt. Dat is natuurlijk niet vreemd, want in veel gevallen gaat het om zogenaamde micro-discriminaties. Bijvoorbeeld leuzen die op straat worden geroepen of intimidaties in het uitgaansleven. Dit soort fenomenen bestaan, maar kunnen vaak lastig worden bewezen wanneer dergelijke zaken door een rechter worden behandeld. Dat is logisch, want ook de gerechtelijke macht is beperkt in haar informatievoorziening. Niet alle feiten kunnen uit de realiteit worden geëxtraheerd en getoond. Dus blijft het bij aandacht vragen voor het onderwerp en hopen dat het beter gaat in de toekomst. In ieder geval hebben worden de ervaringen gerapporteerd.

Volgens respondenten van het onderzoek komen joden het vaakst in aanraking met jodenhaat op sociale media. Dat is natuurlijk geen verrassing, want online kunnen mensen onder een pseudoniem woorden schrijven. Woorden die pijn doen, discriminerend kunnen zijn of leugenachtig. Online trollen zijn meestal niet herleidbaar (in dit geval wel) naar échte mensen en dus blijven de daders van online haat buiten schot. Lekker makkelijk, maar ook zwak. Het Centraal Joods Overleg (CJO) vindt het opmerkelijk dat de pogingen van nationale regeringen om antisemitisme te bestrijden niet effectief zijn: "Opmerkelijk is dat 70 procent van de deelnemers van mening is dat pogingen van de nationale regeringen om antisemitisme te bestrijden niet effectief zijn." Is dat écht opmerkelijk?

Eigenlijk niet. Het is namelijk bijzonder complex om bestaande attitudes te veranderen. Vaak kost het jaren om de beeldvorming juist neer te zetten. Een manier waarop het antisemitisme wellicht bestreden kan worden is door de joodse gemeenschap meer betrokken te laten zijn bij de samenleving. En dat gaat nu dus al moeilijk, want 34% geeft aan niet naar de synagoge te gaan uit angst voor geweld. Wat wellicht ook niet bijdraagt is de nieuwe natiestaat wet in Israël. Dat is niet vreemd om te zeggen, want Israël is een joodse staat en reflecteert op de joodse diaspora in Europa. De kracht/vloek van associatie: niemand ontkomt eraan. De EU lanceerde onlangs plannen om antisemitisme te bestrijden. Welke verdere acties kunnen worden ondernomen tegen het antisemitisme is dan ook nog even onduidelijk.

Wellicht kan er iets meer aandacht geschonken worden aan innovaties die dankzij de joodse diaspora in Europa terechtkwamen. Denk aan hulp bij de introductie van het schrift, een banksysteem en wetgeving.