Jemen en de oorlogstrom

Het gaat mis in Jemen. Al Qaeda heeft dit weekend Radda veroverd, een stad die zo'n 170 kilometer gelegen is van de hoofdstad Sanaa. 

Door deze verovering breiden de terroristen hun controle uit over de provincie Al-Baydah. 

Dat berichtte De Telegraaf gisteren.

Niemand zal het mij oneens zijn als ik stel dat dit een groot probleem is. Op 11 september 2001 hebben we gezien wat er kan gebeuren als Al Qaeda een heel land als uitvalsbasis kan gebruiken. De schade voor het westen kan werkelijk gigantisch zijn. 

De vraag is alleen in hoeverre we hier iets aan kunnen doen. Kan het westen de Jemenitische overheid steunen in de oorlog tegen Al Qaeda? Kunnen we het misschien zelf op ons nemen om de terroristen te verslaan door troepen te sturen/

Misschien. Om die vraag te beantwoorden moeten we kijken naar de manieren waarop terroristen verslagen kunnen worden. 

In wat voor oorlog dan ook moet je de overwinning zo snel mogelijk behalen. Geen enkel leger heeft baat bij langdurige strijd. Het is te duur, kost teveel levens, en het tast de moraal aan van zowel de strijdkrachten als de burgers (die de kosten en steun voor de expeditie moeten ophoesten).

Al Qaeda in Jeman is bezit met een guerilla-oorlog en zal die strategie ongetwijfeld verder uitwerken op het moment dat westerse troepen voet aan de grond zetten in dat land. Je kunt op verschillende manieren reageren op een dergelijke strategie:

1. Door zelf ook een guerilla-oorlog te voeren. Zie dit maar als de oog om oog, tand om tand reactie. Dit houdt in dat je het vuil moet spelen; je moet aanvallen als men je niet verwacht, je 'soldaten' moeten indien mogelijk hun uniform afleggen en opgaan in de massa. Je kunt dit doen door zelf speciale troepen te sturen en vooral door (op clandestiene wijze) strijders die aan jouw kant staan te steunen.

Hoewel zo'n aanpak misschien mooi klinkt, is de realiteit weerbarstiger. 

Ten eerste zijn westerse soldaten helemaal niet getraind om op dergelijke wijze de strijd aan te gaan. Dat houdt in dat je ze een nieuw kunstje moet leren. Nu is dat op zich geen probleem, maar wel als je dat probeert als hun leven op het spel staat. 

Daar komt nog eens bij dat het westerlingen vaak ontbreekt aan de wil om op een dergelijke wijze te vechten. We vinden het 'vies' en ons onwaardig. Ook weet je in dit scenario niet zeker dat de partij die jij steunt uiteindelijk inderdaad een bondgenoot zal blijken... en blijven. Zie bijvoorbeeld wat er gebeurde toen de VS Islamistische extremisten steunde in hun strijd tegen de Sovjet Unie.

Ten slotte duurt zo'n oorlog vaak bijzonder lang. Je kunt immers niet in een keer een fatale klap toebrengen. 

2. Je kunt ook een totale overwinning afdwingen door massaal voor de aanval te kiezen. Laten we dit maar de strategie van de totale oorlog noemen. Je stuurt tienduizenden, indien nodig zelfs honderdduizenden troepen, die de terroristen moeten opjagen, die buurten, dorpen en hele steden veilig moeten stellen, en iedere tegenstander moeten uitschakelen dan wel gevangen moeten nemen.

De problemen met deze aanpak:

a) Het is mogelijk dat er meer slachtoffers vallen aan jouw kant dan aan die van de vijand.

b) Een dergelijk offensief is errug duur.

c) Ook is de kans op veel burgerslachtoffers groot.

d) Ten gevolge hiervan zullen er ongetwijfeld gruwelijke filmpjes en foto's naar buiten komen, die de moraal van de burgers ondermijnen.

Indien men voor deze laatste aanpak kiest moet de kans op slechte PR worden beperkt. Geef journalisten dan dus gewoon geen toegang tot het strijdtoneel (voor zover dat mogelijk is). Daarnaast moet er in deze situatie zo massaal mogelijk worden aangevallen. Je kunt niet te veel, maar wel te weinig troepen sturen. Bezet het hele land, veeg de vijand van de kaart. Met andere woorden: streef de totale vernieting van Al Qaeda na, wat inhoudt dat ook madrassas en moskeeen mogelijkerwijs aangepakt moeten worden (als er zich daar supporters van de terroristen bevinden tenminste).

De vraag is of we in het westen de wil hebben (en de kracht) om een dergelijke oorlog te beginnen. Aangezien het publiek zich in minder dan geen tijd tegen de oorlogen in Irak en Afghanistan heeft gekeerd, vrees ik het ergste. Dan blijft er dus eigenlijk nog maar een alternatief over: scenario 1. 

Ik acht de kans daarom ook groot dat met name de Verenigde Staten de komende jaren een 'guerilla-achtige' oorlog zullen voeren; niet alleen in Jemen, maar waarschijnlijk ook in Iran en misschien zelfs in Pakistan. Het is de goedkoopste strategie, maar ook de langstdurende. Het houdt namelijk in dat de strijd nog jaren zal duren.