Japan krijgt tweederangs welvaartsniveau
Japan, dat sinds de Tweede Wereldoorlog tot 1989 fabelachtige economische groei kende en naar landen gerekend nog altijd de tweede economie ter wereld is, zakt weg. Iedereen kent de cijfers en kreten: hoogste staatsschuld ter wereld (200 procent BBP), permanent deflatiegevaar, rentestand op nul procent, immense vergrijzing, dat soort fratsen. De New York Times begon vandaag met een serie artikelen die de afnemende levensstandaard in Japan in kaart brengt. De eerste bijdrage stemt tot nadenken; kan ons dit ook gebeuren als de schuldencrisis opnieuw de kop opsteekt?
Japans voornaamste probleem is de stagnerende vraag. Consumenten spenderen te weinig om de economie op gang te houden. Tot overmaat van ramp ging de Japanse overheid in de jaren negentig over tot grootscheepse infrastructurele werken en andere astronomische overheidsuitgaven om de economie draaiende te houden. Die ingrepen waren zeer inefficiënt en hebben kostbaar (belasting)geld en schaarse tijd gekost.
The U.S., the U.K., Spain, Ireland, they all are going through what Japan went through a decade or so ago, said Richard Koo, chief economist at Nomura Securities who recently wrote a book about Japans lessons for the world. Millions of individuals and companies see their balance sheets going underwater, so they are using their cash to pay down debt instead of borrowing and spending.
Keynesiaanse politiek moet worden voorkomen. Dergelijke politiek zal namelijk op zeer efficiënte wijze bakken geld doen verdwijnen, terwijl het economisch nut ervan zeer gering is. Maar er zijn meer lessen te trekken. Japan lijkt namelijk ook verdacht veel op China, wat betreft de ontwikkeling die het heeft doorgemaakt.
In 1991, economists were predicting that Japan would overtake the United States as the worlds largest economy by 2010. In fact, Japans economy remains the same size it was then: a gross domestic product of $5.7 trillion at current exchange rates. During the same period, the United States economy doubled in size to $14.7 trillion.
De angstverhalen die we nu over China horen zouden wel eens net zo ongegrond kunnen zijn als de waarschuwingen over Japan destijds. Niet alleen het Westen, maar ook China kan leren van de Japanse fouten.
Lees ook