Het vijandbeeld van de PVV

Er kwamen gisteren best veel reacties op mijn stuk, "Wilders de protectionist." Zoveel, dat het haast niet te doen is om op ieder commentaar afzonderlijk in te gaan. Graag ga ik verder op het onderwerp in, maar eerst een korte samenvatting van wat ik precies beweerde. Een niet gering aantal lezers nam op basis van wat ik schreef namelijk aan dat ik veel meer bepleitte dan ik eigenlijk deed.

Het ging om de economische effecten van immigratie. Wilders zei, "Het domste wat je kan doen in een tijd van economische crisis is de grenzen openzetten." Met andere woorden: immigratie is slecht voor de economie. Dat is in zijn algemeen onjuist. Ik legde uit dat een belangrijke reden dat immigratie de economische groei niet drukt, maar juist stuwt, is dat het een positief effect heeft op de arbeidsproductiviteit. Het liberale Adam Smith Institute in Londen heeft daar veel over geschreven. Wie wil meer weten, moet deze link volgen. Voor een Amerikaans perspectief raad ik het Cato Institute aan.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het onmogelijk is om de arbeidsproductiviteit te verhogen zonder de hulp van immigranten. Het betekent ook niet dat een land dat immigranten binnenhaalt altijd en alleen maar groeit. Ik beweerde ook niet dat nooit iemand zijn baan verliest als gevolg van immigratie. Sterker, ik schreef het tegendeel, maar wees op de positieve gevolgen voor de lange termijn. De weinige argumenten die tegen de voorgenoemde stelling worden ingebracht vielen vooral binnen deze kaders.

Het overgrote merendeel van de reacties betrok tal van andere onderwerpen bij het debat. En werd veel naar de sociale zekerheid verwezen: zowel de autochtone Nederlanders die hun baan aan buitenlanders zijn verloren en nu in de uitkering zitten alsmede immigranten die leven op kosten van de staat.

Dat deed mij denken aan fanaten die vinden dat er een verbod moet komen op roken. Rokers lopen immers grotere gezondheidsrisico's en omdat de zorg in Nederland nog altijd in hoge mate is gecollectiviseerd, draait de rest van de maatschappij voor die kosten op. Dat is inderdaad oneerlijk. Maar het is ook vooral een argument tegen de collectieve gezondheidszorg en niet tegen roken.

Hetzelfde geldt voor de sociale lasten die met immigratie gepaard zouden gaan. Het probleem is niet de immigratie, maar de verzorgingsstaat.

Voorts werd gewezen op achterstandswijken en criminaliteit. Oftewel: de culturele en sociale gevolgen van immigratie. Dat is iets waar ik in de tweede helft van mijn oorspronkelijke stukje ook aandacht aan besteedde en daarbij verwees ik naar een eerder artikel van mijn hand waarin ik vaststelde dat verschillende culturen moeilijk samenleven en tot de conclusie kwam dat een 'multiculturele samenleving' een contradictio in terminis is. Wat dat betreft ben ik het dus met de strekking van een aantal reacties eens -- en daarom ook enigszins verbaasd dat zoveel lezers het tegenovergestelde veronderstelden.

Ik kreeg de indruk dat een groot aantal aanhangers van Wilders mijn kritiekpuntjes lazen en onmiddellijk dachten met een fervent anti-Wildersactivist te maken te hebben. Alsof Nederland in twee kampen is ingedeeld: pro-Wilders en anti-Wilders. Zo simpel is het niet. Niet iedereen die enige kritiek uit op Wilders is daarom een politiek correcte, pro-Europese D66'er die het liefst de grenzen wagenwijd openzet en Nederland opheft.

Dat de Wilders-aanhang zo defensief reageert wanneer iemand ook maar enige kritiek uit op hun leider wekt de indruk dat zij met een zekere achtervolgingswaanzin kampen. Het zal geen toeval zijn dat er juist onder de PVV-achterban buitengewoon veel wordt geloofd in complottheorieën. Denk aan linkse politici die doelbewust immigranten zouden hebben binnengehaald om de Nederlandse cultuur te verderven of eurocraten die in het geniep een Europese superstaat aan het optuigen zijn. (Hoewel, die laatste staat niet zo ver van de waarheid af.) De werkelijkheid is minder spannend. There is no cabal. De meeste politici modderen maar wat aan. De meeste dingen gebeuren zonder dat iemand het precies zo heeft bedoeld.

Dat veel PVV'ers toch schrijven en spreken alsof zij deelnemen aan een wereldwijde beschavingsstrijd is de reden dat iets minder bevlogen conservatieven en liberalen af en toe moeite hebben hen serieus te nemen. Wilders en de PVV hebben vaak en terecht kritiek op het Nederlandse immigratie- en integratiebeleid, op de Europese Unie en, onder dit kabinet, het Nederlandse begrotingsbeleid. Veel rechtse mensen delen die kritiek, maar niet per se de alomvattende visie van de PVV. Dat maakt ze nog geen vijanden.