Exporteren we ons naar een nieuwe Gouden Eeuw?

In een bijdrage op DDS Finance van deze week getiteld “Export extremist”, stelde econoom Ewoud Jansen dat Nederland het beleid té eenzijdig richt op de export.

Jansen reageerde op een interview in het FD met VNO-NCW voorzitter Hans de Boer, die vol enthousiame stelde dat Nederland zich naar “een nieuwe Gouden Eeeuw” kan exporteren, met ouderwetse economische groeicijfers, zodra de overheidsfinanciën op orde zijn gebracht. Ewoud Jansen spreekt van een “anorexia strategie”. Door almaar de lonen te matigen om zoveel mogelijk te kunnen exporteren, zou de Nederlandse bevolking verarmen, aldus Jansen.

Nu denk ik, dat Ewoud Jansen inderdaad wel een punt heeft. Nederland heeft nu al een vrij groot overschot op de handelsbalans (we exporteren dus meer dan we importeren). Zoals Jansen stelt, moet je ook naar het grotere (macro) plaatje kijken en natuurlijk is het van belang dat er ook nog ergens geconsumeerd wordt. Al die mooie nieuwe producten en diensten, moeten natuurlijk wel ergens afgezet worden.

Voorheen was de EU een belangrijk afzetkanaal van Nederland, dit is nog steeds het geval, maar zoals bekend is met name de eurozone bezig zichzelf te gronde te richten door de welvaarts- en koopkrachtvernietigende one-size-fits-all euro. Deze dwingt namelijk de minder productieve landen zich aan te passen door middel van interne devaluatie in plaats van externe devaluatie zoals vroeger. Zoals DDS-Finance columnist oudgediende helder uitlegt in dit artikel is het juist de (door de euro veroorzaakte) politiek van interne devaluatie, die heeft geleid tot een ongekende vraaguitval in de eurozone en daling van het consumentenvertrouwen, met alle rampzalige gevolgen van dien.

Verder kunnen we stellen dat de wereld moeizaam op zoek is naar nieuwe evenwichten in de “global economy”, waarbij opkomende landen geleidelijk meer moeten gaan consumeren, terwijl het Westen de onhoudbaar geworden  welvaartsstaat zal moeten afbouwen (op straffe van het niet meer uit de schulden kunnen komen). Natuurlijk zou het beter zijn, als dit proces geleidelijk ingezet wordt. Juist daarom is de eenheidseuro met de daarmee onlosmakelijk verbonden interne devaluatie, zo’n onzalig idee geweest.

Dit gezegd zijnde, vind ik toch dat Hans de Boer van VNO-NCW wat meer bijval verdient met zijn betoog. Want natuurlijk heeft hij op de lange termijn gelijk, dat wij in Nederland ons brood moeten verdienen door te exporteren. Het liefst op basis van hoge kwaliteit en innovatievermogen, dus zo hoog mogelijk in de waardeketen. Daarmee kunnen we onze welvaart verhogen,  niet door te blijven consumeren op basis van oplopende schulden. Dat is trouwens iets van alle tijden, want ook in vroegere tijden hebben Nederlanders zo de kost verdiend.

In het interview met het FD van 8 september jl. noemt Hans de Boer een aantal interessante initiatieven, zoals het stimuleren van groei in topsectoren in nauwe samenwerking met het Duitse bedrijfsleven. Als Nederlandse en Duitse bedrijven kunnen samenwerken in grote, hoogwaardige projecten, zou dat natuurlijk prachtig zijn en nieuwe banen kunnen scheppen in ons land. Ook denk ik dat het een goed idee is van De Boer om onze sterke IT sector nóg beter te laten samenwerken met productiebedrijven in de automotive, de scheepsbouw of andere sectoren. In mijn  artikel op DDS Finance “Juweeltjes van de Nederlandse maakindustrie” heb ik hier ook op gewezen.

Kortom, we moeten zeker oog houden voor zaken als koopkracht en consumentenvertrouwen. Zoals  aangegeven, zal dat in de eurozone alleen lukken, als het huidige starre monetaire model van de euro verlaten wordt en gekozen wordt voor monetaire flexibiliteit (het mooie van TMS is overigens, dat dit oplossingsmodel gepaard gaat met  het behoud van de euro als gemeenschappelijke handelsmunt én als wereldwijde reservemunt).

Los van al deze overwegingen, verdient werkgeversvoorzitter Hans de Boer wat mij betreft alle mogelijke steun voor zijn verschillende initiatieven, die als doel hebben het Nederlandse bedrijfsleven te steunen en de werkgelegenheid in brede zin te bevorderen.