David Cameron neemt het initiatief

Het is duidelijk dat de Britse premier David Cameron in de nasleep van de vliegramp met vlucht MH17 het initiatief in handen heeft genomen.

President Obama beging weer eens een communicatieve blunder door in zijn eerste speech vlak na de vliegramp, iets te roepen in de trant van “there may be a terrible tragedy”, en vervolgens twintig minuten lang moppen te tappen voor een enthousiast publiek.  De toon van Cameron, die het al snel had over een “outrage”, was  vanaf het begin een stuk fermer, terwijl Rutte zich op dat moment nog vooral op de vlakte hield.

Ik realiseer me dat de conservatief-liberale premier David Cameron (47) zowel in eigen land als daarbuiten vrienden én vijanden heeft en zeker niet boven alle kritiek is verheven. Maar de man heeft in ieder geval het voordeel, dat hij heldere taal spreekt en niet de mond vol meel heeft. Dat bleek onlangs al bij de benoeming van Juncker als voorzitter van de Europese Commissie. Een benoeming die eigenlijk niemand onder de EU-leiders zag zitten, maar terwijl Rutte angstvallig zijn mond hield – uit angst leuke baantjes voor Nederlanders te verspelen – was het wederom Cameron die als enige heldere taal sprak.

Onder de huidige generatie EU-leiders lijkt Cameron, die zichzelf omschrijft als een “modern compassionate conservative”,  de enige te zijn die zich af en toe ergens over uitspreekt op basis van een visie. Onze Europese Übermutti Angela Merkel heeft haar hele politieke carrière juist gebouwd op voorzichtigheid en zwijgzaamheid als het ultieme wapen: laat anderen maar in het mes van hun eigen opinie  lopen, lijkt haar motto te zijn. Rutte is meer een facilitator, die zoals het een HR manager van Unilever betaamt, zelden op een origineel standpunt is te betrappen. François Hollande heeft zijn socialistische ideologie, maar is al twee jaar vooral aan het uitleggen dat het allemaal “très difficile” en "très compliqué”is.  Schiet dus niet op, met dit gezelschap.

Vanaf de eerste uren na de gruwelijke aanslag op vlucht MH17, nam Cameron het initiatief. Bij de ramp zijn overigens tien Britten omgekomen. Al op donderdag, de dag van de ramp, nam Cameron contact op met Rutte. Het Twitterbericht luidde:   PM: I've just spoken to the Dutch PM, Mark Rutte. I told him we grieve with him and the Dutch people. Ook zat Cameron in die eerste dagen na de ramp druk aan de telefoon met Obama, Merkel en Hollande, zodat er eindelijk iets van gelijkgezindheid ontstond onder de westerse leiders. Cameron riep ook de VN Veiligheidsraad bijeen over dit onderwerp.

Cameron neemt geen blad voor de mond. Zo schreef hij in het weekend in de Sunday Times:

Tot nu toe lijkt Mark Rutte in ieder geval open te staan voor de adviezen van Cameron, die overigens zelf een team Britse specialisten naar de Oekraïne heeft gestuurd om onderzoek te doen. Hoewel ons land  economisch sterk verbonden is met Duitsland, hebben wij bij eerdere historische gelegenheden zoals de Tweede Wereldoorlog nauw samengewerkt met Engeland en Amerika. Dat is historisch en politiek gezien verklaarbaar, aangezien wij een aantal essentiële normen en waarden, zoals individuele vrijheid en een democratische rechtsstaat, delen met de Angelsaksische landen.

Tegelijk moet voorkomen worden, dat ons land zich voor één of ander geopolitiek karretje laat spannen. We moeten kritisch staan tegenover het steeds dictatorialere optreden van Poetin en niet schromen om maatregelen te treffen, maar dat hoeft niet te betekenen dat we ons laten gebruiken voor het schuiven van nóg meer macht naar allerlei  EU-bureaucraten, zoals Herman van Rompuy of Catherine Ashton. Iedereen kan zich nog het absoluut tenenkrommende optreden op het Onafhankelijksplein herinneren van de EU-parlementariërs Verhofstadt en Van Baalen, die veel hebben bijgedragen aan ongewenste escalatie in Oekraïne. 

Met name Verhofstadt ging zich daar te buiten aan het doen van allerlei irrealistische beloftes, zoals het verstrekken van financiële hulp door de EU en het afschaffen van de visumplicht voor Oekraïners. Op de eerste plaats zegt het al iets over het gebrek aan democratie binnen de EU dat een parlementariër op eigen houtje dergelijke verstrekkende toezeggingen doet, ten tweede waren deze uiteraard totaal niet realistisch. De EU betaalt nu al ieder jaar 12 miljard euro aan Polen om dit land op een hoger welvaartsniveau te krijgen en kan zwaardere financiële lasten gewoonweg niet aan.

De crisis in Oekraïne had daarom beter in goed onderling overleg tussen Rusland en de EU opgelost kunnen worden. Door het escalerende optreden van o.a. Verhofstadt, heeft de EU zichzelf gediskwalificeerd. Mede daarom is het verstandig, dat Rutte in deze trieste aangelegenheid internationaal steun zoekt en een lijn bepaalt tegenover de vermoedelijke daders,  samen met onze traditionele partners Engeland en Amerika (zonder dat we ons voor het karretje van Amerikaanse belangen laten spannen, natuurlijk). Uiteraard ook afstemmen met Frankrijk en Duitsland. Bepaalde verwarde EU-geesten in Brussel en Straatsburg, moesten we hier maar zo veel mogelijk buiten houden.