Bezuinigingen vragen om sociale cohesie
De bezuinigingen die gemeenten aankondigen zijn uitstekend, maar gaan voorbij aan vitale variabele: sociale cohesie.
Gemeenten willen bezuinigingen op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) vooral doorvoeren door minder middelen voor hulpbehoevenden te vergoeden. Zo moeten minder mensen een scootmobiel krijgen, en wordt vaker collectief vervoer ingezet.
Het kabinet wil op de Wmo zo'n 200 miljoen bezuinigen. Prima, want de kosten rijzen de pan uit omdat er te veel vergoed wordt. Gemeenten willen in de toekomst een groter deel van de kosten van bijvoorbeeld thuiszorg bij de hulpbehoevenden neerleggen. Op zich is dat een prima idee, maar er is een grote maar.
Veel ouderen kunnen die zorg niet betalen. Op zich is dat ook nog geen probleem als ze familie, vrienden en buren hebben die kunnen bijspringen; als er, met andere woorden, sprake is van een sterke sociale cohesie. Die cohesie is een basisvoorwaarde om zo hard te bezuinigen als nu gebeurt. Je kunt niet simpelweg zeggen: we gaan 18 miljard bezuinigen en de overheid trekt zich terug. Het gat dat de overheid achterlaat, kan namelijk niet altijd opgevuld worden door het individu.
Een voorbeeld dat dat goed illustreert, is de mantelzorg. Gemeenten willen meer mantelzorgers, zodat ze geen professionele krachten hoeven betalen. Allemaal leuk en aardig, maar dit veronderstelt dat er mensen in de omgeving van de hulpbehoevende zijn, die die taak op zich zouden kunnen en willen nemen. Het veronderstelt een sociale samenhang die onderhand in een vergevorderd stadium van ontbinding is.
Bezuinigen is noodzakelijk, maar kijk dan ook naar maatregelen die de sociale cohesie en de dienstbaarheid van burgers naar elkaar en de samenleving zou kunnen bevorderen. (Sociale) dienstplicht is een goede eerste stap.
