Zzp'ers in de knel: Pensioen blijkt luxe voor velen

Neem Norbert Kunst, een 66-jarige musicus. Hij speelt nog altijd, dirigeert en geeft muzieklessen. Sparen voor een aanvullend pensioen? Dat zat er nooit in. "Ik hield altijd een stukje maand over aan het einde van mijn geld," zegt hij cryptisch in De Telegraaf. En zo staat hij niet alleen. Uit recent onderzoek onder 1000 zzp'ers door de bank Knab blijkt dat driekwart bang is dat hun pensioen niet goed geregeld is. Kunst is niet anders: "Dan verkopen we het huis en gaan we wat kleiner wonen," zegt hij nuchter over zijn pensioenplan. Want ja, doorwerken, dat wil hij graag. Maar als de AOW niet genoeg blijkt te zijn, wordt het huis zijn pensioenpot.

Het probleem? Voor veel zzp'ers is pensioen simpelweg een luxe. Zzp'ers met een inkomen boven de €4000 hebben hun zaakjes vaak wel op orde, maar onder de €2000 netto per maand ziet het er somber uit. Pensioen opbouwen is voor velen van hen simpelweg te duur. Van die groep zet slechts een kwart iets opzij voor hun oude dag, en dan vaak maar 7% van hun inkomen. Ter vergelijking: wie via een pensioenfonds pensioen opbouwt, legt vaak meer dan 20% van het salaris opzij. Hoe moet je concurreren als zelfstandige met zulke percentages? Niet dus.

Het is eigenlijk bizar: we doen alsof zelfstandigheid en ondernemerschap het toonbeeld van vrijheid en succes zijn, maar voor veel zzp'ers blijkt het vooral sappelen. Pensioen? Dat is een luxe, een droom waar velen zich niet eens mee kunnen bezighouden. Als dat de vrijheid is die de zzp-markt belooft, dan mogen we daar best vraagtekens bij zetten. En met een groeiend aantal mensen dat kiest voor het zzp-bestaan, is het maar de vraag of het systeem van nu wel toekomstbestendig is.

Is het niet gewoon tijd dat we het pensioenprobleem van de zelfstandigen eens echt aanpakken? Want werken tot je erbij neervalt, of je huis verkopen omdat je niet kunt rondkomen, is misschien voor een enkeling acceptabel. Maar voor een fatsoenlijk land zou dat geen structurele oplossing moeten zijn.