Stikstofclash: kabinet op scherp door ultieme keuze tussen links en rechts

Dit is het moment waarop het CDA zijn eigen toekomst bepaalt. Want de onderhandelingen over het stikstoffonds van 24 miljard euro (!) liggen op hun gat. Op hun achterwerk. Er valt niets meer mee te behalen. Niet omdat de coalitie geen meerderheid ervoor kan krijgen in de Tweede Kamer, maar omdat er in de Eerste Kamer geen meerderheid voor is. Alle oppositiepartijen die nodig zijn om daar ook een meerderheid te behalen hebben namelijk aangegeven er grote problemen mee te hebben.

GroenLinks en de PvdA eisen dat de regering met "waarborgen voor de natuur" komt. "Als je miljarden uitgeeft moet je zorgen dat je aan het eind van de rit je doelen haalt: de natuur herstellen en de landbouw toekomstbestendig maken," oreert ettertje Jesse Klaver. Attje Klaver (PvdA) sluit zich daar bij aan. Zij zou het opeens heel erg vinden om 24 miljard euro "lukraak" uit te geven "zonder goede bijbehorende plannen." Deze twee radicaal-linkse clubs willen dat het kabinet 'vasthoudt' aan 2030 als einddatum voor de stikstofplannen.

Ondertussen wil BBB-leider Caroline van der Plas dat dit 2035 wordt, wat het in de wet ook is (de partijen hebben echter afgesproken in het regeerakkoord om het met vijf jaar te vervroegen). Daarnaast wil ze dat duidelijk wordt gemaakt hoe boeren ook in de toekomst nog kunnen... boeren. Ook moet er wat haar betreft gekeken worden naar de vraag hoeveel geld er voor innovatie ligt... en moet duidelijk worden waar het kabinet die 24 miljard euro precies aan wil uitgeven. Zoals de plannen er nu liggen voor het stikstoffonds kan BBB ze niet steunen, aldus Van der Plas.

Wat dit betekent is dat de coalitie nu voor de keuze gesteld wordt: gaat het over links of over rechts? Er moet water bij de wijn worden gedaan. Het stikstoffonds kan op deze manier niet doorgaan. De impasse moet beëindigd worden, en dat kan alleen door te kiezen voor BBB óf voor PvdA/GroenLinks. In het eerste geval betekent dit mogelijk dat D66 eruit stapt. In het tweede geval betekent het natuurlijk het definitieve einde van het CDA als machtspartij in Nederland.

En dan is er nog een andere keuze: het laatste woord aan de kiezer geven. Het kabinet laten vallen, nieuwe verkiezingen uitschrijven, en wachten op het oordeel van de kiezer. Maar of de betrokken partijen daar de moed voor hebben valt te betwijfelen. Ze weten immers als geen ander dat ze extreme verliezen gaan lijden als er nieuwe Tweede Kamerverkiezingen gehouden worden.