-Frits Bosch- De EU zit op de snelweg naar autocratie. Is dat het einddoel?

Oud-premier van Italië Enrico Letta komt met een rapport ‘Much more than a market’ waarin aanbevolen wordt nieuwe stappen te zetten naar een interne markt door middel van unificatie van nationale regelgeving, opgelegd vanuit Brussel. Dat betekent meer regels vanuit Brussel, meer sturing vanuit Brussel en meer centrale planning vanuit Brussel. De Sovjet Unie heeft overtuigend uitgewezen dat dit niet werkt. De centralisatie van data en gegevens van personen en bedrijven plaatst Brussel in een nog sterkere machtspositie dan reeds bestaand. Marlene Dietrich zong ooit “When will they ever learn”…

De verdenking bestaat dat het Italië’s erom te doen is om niet meer te hoeven bedelen om kapitaal bij lidstaten maar dat het (automatische en vanzelfsprekend) verkregen wordt vanuit Brussel. Het rapport van Mario Draghi over het industriebeleid te financieren met eurobonds wordt verwacht en het zal wellicht een volgende stap zijn in autocratische richting, “whatever it takes.” Er is goed nagedacht over de volgorde van de twee rapporten. Eerst het rapport van de Italiaan Letta en daarna het rapport van de Italiaan Draghi. Letta kent niemand, maar zijn rapport moet de geesten rijp maken voor de unificatie, waarna Draghi met zijn grote autoriteit de bal in het doel hoopt te kunnen schieten. Beiden hebben een visie die het belang van Italië overstijgt, “dat wij Italianen zijn is toeval.”

De unificatie is ook geopolitiek nodig volgens hen en Letta meent dat de Verenigde Staten op ons uitloopt. De buitenwereld wordt steeds boosaardiger zodat de krachtig en machtig Europa absoluut nodig is. Onzin, de EU is geen politieke unie en moet dat ook niet worden. En de VS loopt niet op ons uit. De hogere economische groei is gefinancierd met een begrotingstekort dat oploopt naar 7% en een staatsschuld van 123%. Het IMF vindt de financiële positie van de VS gevaarlijk.

Draghi zal zijn rapport uiteraard met verve verkondigen. Hij is er vooral enthousiast over omdat een federaal EU de transferunie zal bevestigen. Draghi heeft haast want rechts is in opkomst in de EU en rechts is niet enthousiast over de trend naar voortdurende overdracht van soevereiniteit. Deze overdracht betekent steeds meer macht naar Brussel en steeds minder zeggenschap bij de lidstaten. Door de historie heen hebben we vele pogingen gezien om Europa onder centraal gezag te brengen, zonder blijvend succes. De lidstaten zijn afzonderlijke cultuurgebieden die juist floreren door hun eigen identiteit. De normen en waarden zijn bijvoorbeeld in Bulgarije geheel anders dan in Zweden, met geheel verschillende regelgeving als resultaat. Unificatie moet je niet afdwingen.

Het wordt tijd dat we weten waar de EU heen gaat. Is er een einddoel voor de EU: ‘dit is het’ of is de EU een instelling voortglijdend op steeds wisselende omstandigheden? Het wordt tijd dat burgers zich in een referendum uitspreken over de EU en eindigheid van de overdracht van soevereiniteit. Willen we Brussel nog meer macht over ons verschaffen? Waar ligt “tot hier en niet verder’? Wat is het eindstation? Willen we ons nog verder begeven op de snelweg naar autocratie?