Zijn Kredietunies oplossing voor vastgelopen financiering MKB?

Vandaag berichtte het Financieel Dagblad over een plan van CDA-politicus Eddy van Hijum om de bestaande kredietunies meer ruimte te geven om geld te lenen aan middelgrote en kleine bedrijven, aangezien de financiering van ons midden- en kleinbedrijf totaal is opgedroogd door de problemen in de bankensector ten gevolge van de eurocrisis. In mijn column van vandaag wil ik hier wat dieper op ingaan.

Laat ik beginnen met te zeggen dat ik sympathiek sta tegenover elk plan dat de financiering van het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) verbetert. Immers, het MKB is de banenmotor van de economie en als die geen geld kan aantrekken om te investeren, omdat de banken weigeren geld uit te zetten (want het geld is op), ja, wat moet je dan? Dan is elk creatief idee om de economie weer aan de praat te krijgen natuurlijk het overwegen waard. Maar is dit ook een goed plan, en belangrijker nog, maakt dit plan een gerede kans om succesvol te zijn? Daar zijn de nodige kanttekeningen bij te plaatsen.

Maar eerst iets meer over 'kredietunies'. Wat zijn dat eigenlijk?

Een kredietunie is een coöperatie tussen MKB-ondernemers. Ondernemers brengen overtollige financiële middelen in een gemeenschappelijke kas. In ruil daarvoor krijgen ze 'perpetual ledencertificaten', die niet vrij verhandelbaar zijn. Vervolgens kunnen de aldus aangetrokken geldmiddelen ter beschikking worden gesteld aan andere MKB-ondernemers, die niet terecht kunnen bij een bank voor hun financieringsbehoefte. Kredietgevende leden kunnen daarbij desgewenst als coach fungeren voor beginnende collega-ondernemers, de kredietnemers. De leninggevers zetten zich in voor het succes van de ondernemer en vergroten daarmee de kans op het welslagen van de onderneming. Een kredietunie wil tevens de onderlinge solidariteit tussen kredietgevers en kredietnemers bevorderen, heeft geen winstoogmerk en is op democratische leest geschoeid. Zowel kredietgevers als kredietnemers zijn lid en mede-eigenaar van de coöperatie. Een eventueel positief saldo aan het eind van het jaar komt ten goede aan de leden. Die beslissen dan wat er met dat geld gebeurt. Dat kan zijn een verlaging van de debetrente of een verhoging van de creditrente of versterking van de kapitaalsbasis van de coöperatie.

De overkoepelende landelijke Kredietunie Nederland kent nu twee regionale unies, één in Zeeland en één in Midden-Nederland, met verder als kenmerken:

Kredietunies vallen net als banken onder het toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB). Het initiatief voorstel van Van Hijum wil nu, dat Kredietunie Nederland van de Europese Commissie een uitzonderingspositie krijgt om een lichter toezicht mogelijk te maken. Zoals u wellicht weet zijn de regels daaromtrent recent verder aangescherpt in het kader van Basel III en schrijven voor dat banken een hogere kapitaalbuffer dienen aan te houden om mogelijke verliezen beter op te kunnen vangen, waardoor de factuur niet metéén bij de belastingbetaler op de mat ploft. Van Hijum vindt, dat de regering er bij Brussel op moet aandringen dat kredietunies met een beperkte omvang (balanstotaal < 100 mln, maximaal 3000 aangesloten leden) niet langer als bank behoeven te worden aangemerkt.

Op dit moment draait de Kredietunie, met steun van het ministerie van Economische Zaken, vier proefprojecten: Bovag-garage bedrijven, de bakkerijbranche en genoemde twee regionale kredietunies. Daarnaast liggen er 50 aanvragen op de plank. Er is dus een grote behoefte aan geld bij het MKB. Dat is ook niet zo verwonderlijk, als de bank de kredietkraan dicht heeft gedraaid ten gevolge van de eurocrisis. Echter, mijn bezwaar tegen dit plan is, dat ook nu weer het èchte probleem niet wordt aangepakt en hiermee het paard achter de wagen wordt gespannen.

Wat zou er dan wèl moeten gebeuren?

Eigenlijk vier stappen. Dat zijn achtereenvolgens: eerst zorgen voor evenwichtige wisselkoersen van alle landen binnen de eurozone, inclusief de mogelijkheid voor die landen om een nationaal gerichte rentedifferentiatie toe te passen. Vervolgens dienen de schulden van de zwakke landen te worden afgeboekt tot een houdbaar niveau.

Als deze twee stappen genomen zijn dienen de zwakke landen hun economie te hervormen, zodanig dat toekomstige groei mogelijk wordt en dient de aanwas van de quartiare sector te worden beperkt. En tenslotte zal de hele Europese bankensector 'opgeschoond' moeten worden, waaronder herkapitalisatie van die banken die op termijn levensvatbaar zijn én echt noodzakelijk voor de instandhouding van het Europese financiële stelsel.

Alleen dan hebben initiatieven als dit enig nut, want zolang de oorzaak van de eurocrisis niet is weggenomen, het one-size-fits-none-beleid, blijft het geld gooien in een bodemloze put, zoals dat ook het geval is bij de noodfondsen en de herkapitalisatie van de Spaanse banken. Daar heeft dus niemand wat aan.

Maar als ik lees uit wat voor 'nuttige idioten' dit kabinet bestaat, dan heb ik weinig hoop dat er van deze regering een zinnige crisisaanpak verwacht mag worden. Neem bijvoorbeeld een minister Kamp die doodleuk zegt dat de BTW niet omlaag kan. Ik citeer:

Ik vind geen woorden voor zoveel stupiditeit in één zin. Of wat te denken van de nivelleringsdrift van de voormalige greenpeace activist, de PvdA'er Diederik Samsom, die het 'niet zo erg' vindt als tengevolge daarvan duizenden banen verdwijnen. Hij vindt de inkomensongelijkheid in Nederland nog te hoog. Soms slaagt Samsom erin je sprakeloos van verbazing te krijgen. Dit was zo'n moment. Beseft Samsom wel dat Nederland één van de landen met de kleinste inkomensverschillen is? Realiseert Samsom zich wel, dat tien procent van onze bevolking negentig procent van alle belastinginkomsten van de staat binnenbrengt? Maar je moet een groene raketgeleerde ook geen economische motor laten ontwerpen.

Dit rariteitenkabinet is knettergek geworden, ze belasten Nederland kapot met dit jalouziebeleid. Maar van de VVD heb ik nog geen protest gehoord. Werkelijk ongehoord.

En zolang we met dit soort rare kwiebussen in de regering en parlement zitten opgescheept, zolang aan de oorzaak van de eurocrisis niets wordt gedaan, blijven plannen als deze, om de toegang tot financiering voor het MKB te verbeteren, de bekende druppels op de gloeiende plaat, die geen zoden aan de Nederlandse dijk zetten.

Klik hier voor een overzicht van mijn columns en volg mij hier op twitter