Dit is de centrale vraag bij het ontwerpen van een visie op Syrië, maar wordt zelden tot nooit gesteld.
Het Westen heeft aangaande Syrië vier keuzes:
- Doe niets and enjoy your Mai Thai
- Steun de Soennieten
- Steun Assad
- Steun Assad als hij dreigt te verliezen en steun de Soennieten als zij dreigen te verliezen: prolongeer het conflict zodat beide partijen niemand anders lastig kunnen vallen.
Als het Westen enige waarde aan hun eigen belang hecht, is het wijs de partij te steunen die voor het Westen het minst gevaarlijk is. Het probleem is, dat beide actoren erg gevaarlijk zijn en het moeilijk te bepalen valt wie nu de grootste duivel van de twee is. Mijn favoriete Midden Oosten commentator, Barry Rubin, waagt het er toch op. Zijn conclusie: het is een close call, maar het Sjietische blok onder leiding van Iran is gevaarlijker dan het Soennitische blok.
Iran is nog altijd swerelds grootste financiële sponsor van terrorisme en acteert heden als de grootste destabilisator van de regio. Iran zat expliciet achter de mislukte Sjiitisch islamitische revolutie in Bahrein, houdt Hezbollah stevig in het zadel in Libanon en heeft met succes hun invloedsfeer uitgebreid tot het nu door Sjiieten bestuurde Irak.
Daarbij is er nog een gegeven dat het Iraanse blok inderdaad gevaarlijker maakt: Perzen zijn op dit punt in de geschiedenis gewoonweg veel capabelere mensen dan Golf en Magreb Arabieren. Iran lijdt onder de zwaarste sancties in de geschiedenis van de VN en desondanks vormen zij een reëel militair gevaar. Zij zijn autarkisch geworden, bouwden hun eigen strijdmacht en hebben het Westen daar niet bij nodig.
Wat een verschil met de hedendaagse Arabieren. De enige welvaart die zij hebben komt uit de grond, en zelfs dat doen ze niet zelf, het wordt voor ze gedaan. Hetzelfde geldt voor Arabische strijdkrachten. Egypte en de Golfstaten beschikken over Amerikaans wapentuig. Daarbij is de gevechtsdoctrine van Iran gewoonweg veel effectiever.
Ohja, niet te vergeten, als Israel en/of de VS geen actie ondernemen is Iran binnenkort een kernmacht. En ook dat hebben ze zelf gedaan.
Echter, het Soennitische blok hoeft niet gebagatelliseerd te worden en dat doet Rubin gelukkig ook niet.
Rubin wijst er alleen wel op dat de Soennitische rebellen over minder financiële middelen beschikken dan hun tegenpartij. Het geld dat zij ontvangen komt grotendeels uit Qatar en heel sporadisch uit Saoedi Arabie. Het klopt dat de VS in het begin enige hulp hebben toegekend, maar dit gebeurde vaker in de vorm van communicatie apparatuur en humanitaire goederen dan in contanten of wapens. Daartegenover staat het vermogende Iran en sporadisch, doch steeds consequenter, Rusland.
De Golfmonarchieën steunen in woord en soms in daad Al-Qaida en Moslimbroederelementen. Maar dit doen zij heel nadrukkelijk alleen in de Syrische kwestie. Dit aangezien de overkoepelende intenties van Al-Qaida en de Moslimbroederschap zeer fel gekant zijn tegen de pro-Westerse Golfmonarchieën.
Soennieten zijn vooral met veel, maar zijn niet erg capabel. Ze leggen het bijvoorbeeld consequent af tegen de Koerden. Als Assad valt en Syrië onder Soennitisch bestuur komt, vervalt de doorvoer route van Iran naar Hezbollah in Zuid-Libanon. Dat is winst voor Israel, want Hezbollah vormt een zeer reële bedreiging.