Wetenschap: het immigratieglas is halfvol

Gisteravond stond er op de Dagelijkse Standaard een post van Joost Niemoller onder de kop: Wetenschap: Nederland is vol. Daarover valt heel veel te zeggen, bijvoorbeeld het vertrouwen in 'de wetenschap' met cijfers, tabellen en statistieken dat Joost heeft, en tegelijk de suggestie dat hier heel veel verborgen is gehouden en dat de hooggeleerde (in dit geval de econoom Joop Hartog) pas bij zijn afscheid met 'de waarheid' durft te komen. Want je moet natuurlijk wel politiek correct blijven om je baan te behouden. Die 'waarheid' is dan dat Nederland vol is en dat de massa-immigratie heel veel heeft gekost. Bij Thilo Sarrazin ging het precies hetzelfde. Ook deze dwarse geest kwam op late leeftijd (64 jaar) met een geruchtmakende bewering dat Duitsland zichzelf afschaft vanwege de massale komst van kansarme en analfabete immigranten, waardoor de natie ook steeds dommer wordt. Dat laatste is een typische professorenklacht die ik al hoor zolang ik in een universitaire omgeving verkeer, maar dit terzijde. En professorenklachten kunnen natuurlijk best waar zijn.

Ik beperk me hier tot de kosten van de massa-immigratie, door het (onafhankelijke) instituut Nyfer al eens op 7,2 miljard begroot. Syp Wynia, eveneens onafhankelijk, maar dan als journalist, kwam in Elsevier op zijn zakjapanner op nog hogere kosten uit (13 miljard alleen voor 2011), zeker als we het hele multiculturele drama over een periode van veertig jaar gaan uitrekenen. Dit alles naar aanleiding van het verzoek van de PVV, dat vorig jaar om een onderzoek vroeg naar de kosten en de baten van de massa-immigratie. Zelf ben ik meer een aanhanger van de natte vinger. Ik geloof niet zo dat we dit kunnen uitrekenen en denk dat het ook niet veel zin heeft om dit te doen (tenzij je een politiek nummer wilt maken). Waarmee niet gezegd is dat ik het vraagstuk wil wegrelativeren of dramatiseren, want dat kunnen anderen beter.

Allereerst is het volgens mij niet waar dat de kosten van de massa-immigratie stelselmatig zijn verdonkeremaand. Wel waar is dat de massa-immigratie lange tijd met allerlei taboes is omgeven en te rooskleurig is voorgesteld, maar in academische kringen werd er wel degelijk 'netjes' over gediscussieerd. En er zijn ook leerstoelen immigratie, die niet louter brave onzin vertellen. Het probleem met die 'exacte' kostenbatenafwegingen is niet dat het hier 'om mensen' gaat, en dat je dit niet mag doen (je kunt precies uitrekenen wat de AOW kost en AOW'ers zijn ook mensen), maar dat die berekeningen in het geheel niet exact zijn. Kijk naar Nyfer en Wynia: ze komen op heel verschillende bedragen uit. Bij zo'n berekening stuit je meteen op allerlei definitiekwesties. Wie is een immigrant, tot hoeveel generaties blijf je dat, en wat tel je allemaal mee? Daar kun je eindeloos in variëren. Je kunt de criminaliteit meetellen, de gezondheidszorg, het onderwijs, de sociale huisvesting, en zelfs de PVV (voor de 'gevestigde politiek' ook een kostenfactor die er zonder de islamitische immigranten niet zou zijn). Natuurlijk zijn er ook opbrengsten. Immigratie heeft aan de onderkant van de arbeidsmartkt een drukkend effect op de lonen, wat voor diezelfde onderkant weer kosten zijn. Hoe becijfer je dat precies? Dit soort becijferingen zijn niet te doen zonder uitgebreide definities (die per definitie ook vergelijkingen en dus relativeringen zijn), en voor je het weet bestaat het probleem niet meer en luidt de conclusie dat er van een 'verrijking' sprake is. We zijn immers met 'meer', en economisch gezien is 'meer' ook al snel 'beter', tenzij het om aantoonbare mislukkelingen gaat. Dat is nog helemaal niet zo makkelijk te zeggen. Tussen 1975 en pakweg 1995 waren Surinamers (en junkies) de voornaamste stoorfactoren. Daar horen we nu weinig meer over (ongetwijfeld omdat ze goed Nederlands spreken, wat ook weer duidelijk maakt dat goed Nederlands spreken niet voor alles een oplossing is).

Zelf denk ik dat het tamelijk onomstreden is dat de massa-immigratie vooral ten laste is gegaan van de minderbedeelden aan de onderkant van de samenleving, die hele wijken van kleur zagen veranderen, 'vreemden' werden in eigen land, en met nieuwkomers moeten concurreren op het gebied van voorzieningen waarvan ze menen dat die er eigenlijk juist voor hun zijn. (Dat zijn niet direct Henk en Ingrid, die massaal naar nieuwe slaapsteden als Purmerend, Almere en Lelystad zijn uitgeweken.) Logisch dat die onderkant zich in de steek gelaten voelt. Maar hier hebben we maatschappelijk gezien vooral te maken met psychische lasten, en ook de druk op schaarse ruimte. Is dat allemaal in kosten en baten uit te rekenen (de grondprijzen stijgen juist als we met meer zijn)? Ik denk dat dit beter gaat met de natte vinger dan de zakjapanner, want ik denk dat iedereen hier verschillend over denkt. Wat precies het probleem is. Immigratie zorgt voor tweedracht in de samenleving en dat is beslist een kostenfactor. Wat niet wil zeggen dat de ene immigrant de ander is. Over Chinezen bijvoorbeeld zijn we best wel positief (werken hard, klagen niet, praten alleen maar Chinees en hoeven helemaal niet te worden geïntegreerd).

Laat ik de vraag daarom eens omdraaien: zijn we de afgelopen halve eeuw aantoonbaar armer geworden door de massa-immigratie? Ik dacht het niet, en dat is het echte wonder na alle honderdduizenden Indische Nederlanders, Molukkers, Surinamers, Antillianen, Turken, Marokkanen, Irakezen, Afghanen, Iraniërs, en allerlei soorten Afrikanen en Oost-Europeanen die dit kleine dichtbevolkte land in korte tijd te verwerken heeft gekregen. Ook andere Europese landen die veel immigranten te verwerken kregen en dichtbevolkt zijn (onze Oosterburen bijvoorbeeld, en Engeland en België) zijn niet armer geworden en minder auto gaan rijden. Er is wel een probleem, maar dat is meer een ruimteprobleem (daarom ben ik voor open grenzen in een groter Europa) en een politiek-cultureel probleem dan een kostenprobleem. Ik weet dat dit uitermate laf (halfvol), academisch en politiek correct klinkt, maar het mag te midden van de oorverdovende eensgezindheid op de Dagelijkse Standaard ook weleens een keer worden gezegd. Zo!