Werkstress?

Het was weer een belangwekkende week. Zo vereerde de Franse econoom Thomas Piketty ons land met een bezoek.

Op uitnodiging van Tweede Kamerlid Jesse Klaver (GroenLinks), die naar eigen zeggen ‘delen van’ Piketty’s boek niet helemaal heeft gelezen. Voor Klaver is dat uiteraard geen belemmering om desondanks dat boek aan te grijpen om een aantal ferme maatregelen voor te stellen ten aanzien van de kwestie die erin centraal staat: vermogensongelijkheid. Ongelijkheid van welke aard dan ook is iets waar politici van zijn signatuur het altijd moeilijk mee hebben. Nu moet er een rigoureuze 'Nieuwe Nivelleringspolitiek' tegen in stelling worden gebracht. Aldus Klaver die voorafgaand aan Piketty’s komst fris en onbevangen met vijf voorstellen om de 'hyperrijken' zwaarder te belasten kwam. Gelukkig zijn er altijd leden met Trotskistische achtergrond van bepaalde raden voor het regeringsbeleid te vinden die de noodzaak daartoe wetenschappelijk kunnen onderbouwen. Het doet er dan ook verder weinig toe dat Piketty zelf in een interview met De Telegraaf had gezegd dat in Nederland ongelijkheid nu niet bepaald het grootste probleem is waar we hier mee kampen.

Maar wat is dat grootste probleem dan wel? Dat is sinds deze week ook helder. Dat is stress. Stress op het werk. Werkstress. Minister Lodewijk Asscher droeg er de afgelopen week in zijn geheel aan op. En dan weet je dat het serieus is. Het was de #weekvandewerkstress. Er gaan miljoenen werknemers onder gebukt. De totale maatschappelijke kosten als verzuim en ziektebehandeling bedragen jaarlijks zo’n €5 miljard had TNO becijferd. Ondanks al die personal coaches, hoofdmasseurs en mindfulness-therapeuten die de gemiddelde kantoorwerker tegenwoordig op kosten van de baas ter beschikking staan lijkt de stress alleen maar toe te nemen. Wat gek. Hoe kan dat toch?

Mij lijkt dat de stressoorzaken ook buiten het werk gezocht moeten worden. In de privé-sfeer. Die moet perfect zijn. Voldoen aan hoge verwachtingspatronen. Beetje off topic voor mij maar nergens zie je dat sterker terugkomen dan wanneer er bij het betere middenklasse stel kinderen komen. Daar zijn de gestresste ouders dan de godganse dag mee bezig. "Ik moet die gymtas nog pakken, die kleren nog klaarleggen en morgen moeten we zo en zo laat naar voetbal. Ik ben vaak druk in mijn hoofd," las ik op 1 november in de zaterdagse rubriek van NRC Handelsblad waarin gezinnen mogen vertellen hoe het er thuis aan toegaat.

Hoezo gymtas inpakken? Kunnen die kleine Pasja’s dat deju niet zelf? Kijk, als deze mevrouw stress krijgt of al heeft, dan ligt de oorzaak toch zeker ook thuis. En dat vertaalt zich in ziekteverzuim waar de werkgever de rekening voor - en de schuld van krijgt. En als deze koters later groot zijn en ergens moeten werken zullen ze ook in de stress schieten als ze merken dat ze iets zelf moeten kunnen. Kinderen die op twaalfjarige leeftijd hun eigen boterhammen nog niet kunnen smeren zijn voorgoed verpest. De broedplaats voor dit doorgeschoten gepamper is de schoolpoort waar al die moeders en een enkele vader elkaar treffen. Het is daar twee maal daags een drukte van belang wanneer de kroost er met bakfiets of leaseauto wordt afgezet en opgehaald. De ouders infecteren elkaar met pedagogische praatjes en het tonen van betrokkenheid bij wel en wee van de kroost. En de kids leren niet zichzelf adequaat van A naar B te verplaatsen.

Toen ik voor het eerst naar school ging, liet mijn moeder me op een plattegrond zien hoe ik moest lopen. Zij was niet de enige die zo handelde. Voor de schoolpoort was geen enkele ouder te zien. Geen tijd voor en ook niet belangrijk. Moeders die niet werkten, dronken liever sherry bij de buurvrouw. Ook was er niet één voorleesmoeder te vinden en niemand die dat erg vond. Nu ligt dat anders. En ouders van nu doen nog veel meer waar je stress van krijgt. Want zonder hun bemoeienis kan de sportdag, het schoolkamp, en de eindejaarsdisco natuurlijk geen doorgang vinden. De juf is veel te gestresst om dat er ook nog eens bij te doen. En hoewel Asscher dus de eerste week van november als stressweek heeft benoemt moet de ergste tijd van het jaar nog komen. Niets zo stresserend als de feestdagen. Thuis en daarbuiten. Ook op menige school nadert de dag van het jaarlijkse kerstdiner weer snel. Dat moet op stijlvolle wijze worden vormgegeven. En dus zijn moeders (en een enkele vader) weer bezig met de planning, voorbereiding en uitvoering van dit evenement. Oh oh oh, wat komt er veel bij kijken om een hele klas kiddo’s culinair niet tegen de schenen te schoppen. Om over de stress van welke feestkleding ze voor deze dag moeten kopen en klaarleggen nog maar te zwijgen.

Ewoud Jansen is (bewust) kinderloos econoom en publicist. Volg hem op Twitter.