Britse politiek correcte pedanterie

Dat de Britten anders zijn dan de rest van Europa heb ik altijd sympathiek gevonden. Daar ben ik niet de enige in, de meeste Nederlanders vinden dat. Wij zijn dol op Britse humor en hebben de Britten hun euroscepsis nooit kwalijk genomen. Want ja, de Britten hé. Toen ooit het Kanaal vanwege de mist was afgesloten heette het continent isolated. Vonden we leuk. Het verzet van Margaret Thatcher tegen het opgeven van de Britse soevereiniteit aan Europa en haar angst voor een Vierde Rijk kon je afdoen als oude reflexen van een eilandenrijk. Maar tegelijk waren de Britse bezwaren het overdenken waard. Vanuit Albion bezien, blijven de Europese volkeren altijd een verzameling twistende stammen. Niemand kan ook ontkennen dat de Britse standvastigheid in 1940 beslissend is geweest voor het behoud van de vrijheden in Europa. Dat geeft de Britten ook het recht eeuwenlang grappen te blijven maken over Duitsers (Achtung! Surrender) en over 'the French'.

Dat neemt niet weg dat ook de Britten de oude Britten niet meer zijn. In de eurocrisis staan ze als gebruikelijk weer aan de zijlijn. Het beleid van David Cameron lijkt een afgeleide van de belangen van de City. En ook nu kun je in tabloids en serieuze kranten weer verhalen lezen over een Duitse machtsgreep in Europa en de kans op een Vierde Rijk, dat ditmaal niet met militaire maar met financiële middelen zou worden afgedwongen. Tot zover niks nieuws. Maar in de economische oorlogvoering die nu gaande is, verwijt de Britse oud-premier Gordon Brown de Duitse regering dat zij te weinig doet om de euro te redden en roept hij Angela Merkel al maandenlang op eindelijk eens leiderschap te tonen. Eenzelfde oproep, maar dan om eindelijk eens de motor van de wereldeconomie aan te zetten, kwam deze week van The Economist. Een krant als The Financial Times heeft het steeds over 'too little, too late' als het over de eurozone gaat, en bij elke stille bankrun, zoals eerder in Griekenland en nu in Spanje, krijgen de 'passieve Duitsers' de schuld. Als het aan de Britten ligt, had Europa allang een grand bazooka in werking gesteld om de euro te redden. De Britten zijn als de dood dat een ineenstorting van de euro ook hun fragiele financiële sector treft. Ironisch is wel dat die financiële markten die voor zoveel paniek zorgen in Londen zijn gevestigd en dat de Duitsers hun portemonnée zullen moeten trekken. Wat dat betreft zijn de Britten nog Europeser dan de Europese probleemlanden die wel aan de euro meedoen. De Britse constante: de Duitsers kunnen niks goed doen. Als ze de leiding nemen, leggen ze Europa een streng bewind van austerity op dat slecht is voor het herstel van de economie (de meest vergaande bezuinigingen komen overigens wel van de regering-Cameron, die om haar 'daadkracht' wordt geprezen). En als de Duitsers aarzelen en zich schuil houden, krijgen ze te horen dat ze hun verantwoordelijkheid niet nemen en de euro in gevaar brengen.

Die adembenemende hypocrisie zou komisch zijn als de Britten het niet zo ernstig zouden nemen. Ze zijn werkelijk bezorgd en houden hun adem in. Als er ergens paniek wordt gezaaid en stemming wordt gemaakt, dan is het in Groot-Brittannië, waar de beroemde stiff upper lip ver te zoeken lijkt. En daarbij wordt ook nog een politieke correctheid aan de dag gelegd die vroeger volkomen ontbrak. Het kan aan mij liggen, maar als ik naar de BBC kijk valt mij op hoe politiek correct de berichtgeving geworden is (enige uitzondering: het populaire autoprogramma voor jongens die niet groot willen worden Top Gear). Idem dito voor mijn lijfblad The Economist, dat met verbijsterende pedanterie en opgeheven vingertje altijd op hervormingen aandringt, liefst zo bold mogelijk. Over Israël waren de Britten al nooit positief, maar tegenwoordig zit de Joodse staat bij alles fout. Dat er kapitaal stroomt uit Griekenland naar Londen, waar de Griekse elite dure huizen koopt, is voor de Britten weer geen probleem, zoals er ook nooit vragen worden gesteld over al het dictator- en terroristengespuis dat in de Britse hoofdstad een veilige haven heeft gezocht. De Britten zijn wel politiek correct, maar daarbij krijgt vooral het buitenland lesjes in progressiviteit.

Die politieke correctheid kom je zelfs in de sportkranten tegen, waar die vroeger nooit was. Dat geeft aan dat het onder de huid is gaan zitten. Nergens is zo'n nummer gemaakt van het 'racisme' bij het voetbalpubliek in Polen en Oekraïne als in Brittannië, waar zelfs vlaggen met hakenkruisen op de tribunes zijn gesignaleerd. Het vreemde daarbij is dat de nazi's ook nergens zo huis hebben gehouden als juist in Polen en Oekraïne, dus met de vlag 'racisme' is dit verschijnsel niet zomaar gedekt. Ook Oranje, dat tegelijk ook enorm wordt verheerlijkt vanwege het 'total football' uit het verleden dat de Britten zelf nooit konden spelen, krijgt er steevast van Britse journalisten van langs. In plaats van zich druk te maken over hun eigen onderpresterende en overbetaalde elftal, wordt er nog steeds gezeurd over het keiharde spel van Oranje in Zuid-Afrika, met verwijzing naar de 'karatetrap' (in werkelijkheid: onbeholpen actie) van Nigel de Jong in de finale tegen Spanje. En waar verdient deze De Jong zijn brood? Inderdaad, in Engeland, bij Manchester City.

Het zal wel aan mij liggen, maar de Britse humor (= zin voor zelfspot) lijkt niet meer wat zij is geweest. Volgens mij doen zij in hypocrisie niet onder voor de Fransen. De Britten hangen aan hun nationale soevereiniteit, die met het pond sterling als een kleinood wordt bewaard. Ondertussen hebben ze wel hun industriële erfgoed verpatst en aan de Duitsers verkocht (de Mini is nu van BMW, de Bentley van Volkswagen), en hun trotse voetbalclubs door Russische miljardairs en Arabische oliesjeiks laten opkopen. Achtung! Surrender. Hoe bezopen dit is willen ze zelf niet zien. De Britten hebben vooral oog voor de bezopenheid van anderen. Maar op dit punt staan ze nu eens niet alleen. Dit geldt voor alle volken, het onze incluis.