VVD glijdt uit over sociaal akkoord en staat in de min

De grootste partij van Nederland is al enige tijd niet meer de grootste partij in de virtuele wereld; de liberalen verliezen ook deze week weer (twee zetels), die - niet geheel verbazingwekkend - uitkomen bij de buurtpartijen ter linker- (D66) en ter rechterzijde (PVV).

De oorzaak van deze nieuwe daling laat zich vrij gemakkelijk raden: het sociaal akkoord dat VVD en PvdA sloten met de vakbonden en het wormvormig aanhangsel in de vorm van werkgeversorganisaties.

Maar toch vooral de vakbonden, het FNV dat geleid wordt door oud-PvdA-Kamerlid Ton Heerts. Alleen aan dat gegeven al had de VVD moeten kunnen aflezen dat diens politieke vrienden zich niet begeven in het vakbondscircuit. Erger nog: Rutte heeft de eigen onderhandelingspositie ernstig verzwakt door niet alleen met de PvdA te onderhandelen, maar ook satellietvereniging FNV aan tafel te laten aanschuiven. Bernard Wientjes, die als werkgeversbaas eigenlijk als VVD'ige tegenpool moet gelden voor Heerts, is in werkelijkheid ook al niet zo'n fan van de liberalen. Sterker nog, de man wil dat de liberalen voor 100% op de eurofiele tour gaan. Wederom, dat is is niet in het belang van Nederland óf de VVD-kiezer.

De VVD heeft zich dus volkomen naïef in een vijandige omgeving laten lokken. En waarom? Zoals de heren economen op RTL Z van de week ook al uitlegden, was de hele actie compleet overbodig. Het vertrouwen wordt niet herseld met het sociaal akkoord, noch zullen de maatregelen een langdurig effect hebben, noch ging het überhaupt om zaken waarbij de polder geraadpleegd had moeten moeten, noch heeft de VVD écht zelf iets binnen kunnen slepen. Dat is dus vier keer oliedom van de premier om zich door dit onderhandelingsgezelschap te laten verleiden tot een links akkoord.

Het is het soort fouten dat je een beginner kan verwijten, maar Binnenhof-veteraan Mark Rutte (10,5 jaar ervaring onder de riem) had beter moeten weten. Na het sluiten van het Kunduz-akkoord en het Regeerakkoord van Rutte II was de publieke backlash exact zo. Het VVD-geluid was nergens te bekennen, en de tot een kleine minderheid behorende VVD'ers die tóch tevreden waren ofwel D66'ers in schaapskleren, ofwel gewoon trots dat 'hun leider' aan tafel zat. Maar nogmaals: het gaat om een minderheid. Ik ken maar zeer weinig VVD'ers die bereid zijn het openlijk op te nemen voor Kunduz, Rutte II en het sociaal akkoord.

Rutte begaat dus een enorme stupiditeit. Het zorgpremie-drama was bijna geheel verdwenen uit het collectieve geheugen van de VVD-kiezer, maar de amateuristische onderhandelingscapabiliteiten van de premier zijn met het sociaal akkoord weer helemaal terug op de kaart. Mark Rutte zal snel van strategie moeten veranderen als hij niet de Ad Melkert van de VVD wil worden. Dat wil zeggen: ophouden met het uitonderhandelen van akkoorden waarbij de VVD-inbreng meteen van tafel geveegd wordt. Niet met clubs om de tafel gaan zitten waar de VVD-kiezer z'n neus voor ophaalt. En gewoon eens kappen met onder het mom van 'bezuinigen' en 'Nederland sterker uit de crisis laten komen' de lasten verzwaren en de overheid uitbreiden. Dan komt het misschien nog wel een keer goed met de VVD.