VVD en de EU: stuitend naïef

Gisterenavond 13 mei mocht ik namens Artikel 50 in debat met Sander Janssen, nummer 15 op de kandidatenlijst voor het Europees parlement van de VVD. De locatie was een gezellige kroeg in hartje Enschede, de organisatie was in handen van de JOVD.

Op een dinsdagavond naar Enschede. 190 lange snelwegkilometers heen en evenveel weer terug zonder kilometervergoeding, soms vraag je je af waar je het allemaal voor doet. Zeker als er dan een opkomst is van ongeveer 10 personen. Maar ach, het is altijd weer leuk en leerzaam zo'n debat, en uiteindelijk weet ik dat ik het doe om mijn kinderen in een vrijer en leuker Nederland te laten wonen, meer motivatie heb ik eigenlijk niet nodig.

Mijn tegenstander in het debat, Sander Janssen, is één van de aanstormende talenten binnen de VVD. Hij is jong, welbespraakt, heeft een hoop van de wereld gezien en heeft zijn feiten goed op een rijtje. Het debat verliep dan ook in gemoedelijke sfeer, mede omdat zowel hij als ik van liberale huize zijn, en de individuele vrijheid hoog in het vaandel hebben staan. Totdat het gaat over de EU.

Mijn stelling is en blijft dat het voor Nederland en de Nederlanders het beste is om zo snel mogelijk uit de EU te stappen. Precies datgene waar Artikel 50 voor staat. Sander ziet dat anders. Hij wil doorgaan met de EU, maar denkt serieus dat de EU te 'vernederlandsen' is.

De eerste stelling ging over de Euro. Iedereen kan zien dat die munt meer ellende dan voorspoed heeft gebracht. De 'in marmer gebeitelde' akkoorden van het verdrag van Maastricht werden al snel papieren tijgers nadat zelfs de Duitsers zich er niet meer wensten te houden. Toch is de VVD optimistisch over de toekomst van de Euro, want: 'we hebben er van geleerd, die fouten maken we niet meer' aldus Janssen. Het klinkt zo mooi, leren van je fouten, maar wat zouden de zuidelijke landen hebben geleerd? Die les lijkt me helder: ze kunnen malverseren tot ze groen zien, uiteindelijk zullen de centen vanuit het noorden toch wel naar het zuiden stromen. Dát is de les die de zuidelijke landen hebben geleerd. Ook al is er officieel geen vangnet, als ze vallen zullen 'wij' ze toch wel opvangen. Misschien via omwegen zoals een bankenunie, waarbij Nederlandse banken voor hun nóg insolvabelere zuidelijke collega's mogen inspringen, maar ook dat ziet de VVD niet als een probleem. 

De banken waren immers 'too big to fail'. En wat gaat de EU, onder applaus van de VVD66 fractie doen? Alle banken nog meer aan elkaar knopen, zodat we in ieder geval zeker weten dat het hele systeem in elkaar klapt als er ergens een flinke bank omvalt. En dat dat gaat gebeuren staat haast wel vast, er staan bij alle banken nog enorme hoeveelheden 'toxic assets' op de balansen. 

Het juiste antwoord op een volgende bakencrisis is om de banken los te knopen van elkaar, en hier en daar een bank failliet te laten gaan. Het is niet dat we een enorm gebrek aan banken hebben in Europa, dus als er zo af en toe eentje omvalt is dat geen enkel probleem. Sterker nog: het werkt enorm louterend richting de rest van de bancaire sector. Helaas denkt de VVD dat het allemaal zo'n vaart niet zal lopen, en dat het een enorm goede zaak is om een bankenunie in te voeren. 'Marmer is niet de hardste steensoort, dus volgende akkoorden staan in graniet gebeiteld', zo wist Janssen te vertellen. Hij keek er wel erg overtuigd bij, dus ik vrees dat hij het ook echt zelf geloofd.

Target2? ESM? EFSF? Och, het zijn allemaal niet al te relevante zaken volgens de VVD. Het kost wellicht hier en daar een paar miljard, maar daar danken we dan ook wel ál onze handel aan. Dat de redding van de Euro zoals we die kennen de komende jaren alleen Nederland al minimaal 400 miljard gaat kosten (zie oa dit verhaal) oftewel de complete opbrengst van de vennootschaps- én inkomstenbelasting, och, dat ligt maar net aan welke cijfers je wilt geloven. Zo'n vaart zal het echt niet lopen. Aldus Janssen. Het boek van econoom Bruno de Haas, 'Laat de Leeuw niet in zijn hempie staan' staat naar ik vrees nog ongelezen in Janssens' kast.

Hoe dan ook, zo pleitte Janssen, we hebben heel veel geleerd van de crisis, en dezelfde fouten maken we nu écht niet meer. Aandoenlijk naïef, maar levensgevaarlijk voor hen die de aankomende fiasco's mogen betalen. En helaas: dat zijn u, ik en onze kinderen.

Gelukkig pleitte Janssen wel tegen de Eurobonds, het idee om gezamenlijk in Europees verband nog meer te gaan lenen, en snapte hij ook wel dat de 3%-norm eigenlijk een 0%-norm zou dienen te zijn, maar zijn idee dat er nu wel fatsoenlijk afspraken met de knoflook-belt gemaakt kunnen worden, en dat die landen zich daar vervolgens zonder boekhoudkundige trucs aan gaan houden is wishfull thinking op zijn best. Zeker nu we in een Eurozone zitten waarin steeds meer beslissingen niet unaniem maar met gekwalificeerde meerderheid genomen kunnen worden. Het aantal landen binnen de Eurozone met financiële problemen vormt al snel een enorme meerderheid als we zo doorgaan, dus de beslissing om het onvermijdelijke ineenstorten van de Euro uit te stellen met behulp van Nederlands en Duits geld is een kwestie van tijd. En mochten we rechtstreekse transfers toch tegen kunnen houden, dan is het logische (en enige) alternatief om de inflatie fors te laten oplopen. En ook dat betekent niets meer of minder dan een aanslag op de Nederlandse portemonnee.

Over de Turkije-kwestie waren we het al snel eens: Turkije hoort niet in de EU thuis. Nog niet eens zo heel lang geleden was die opvatting reden genoeg om Geert Wilders uit de VVD-fractie te zetten, dus er is in ieder geval sprake van lerend vermogen binnen die partij. Nu maar hopen dat ze ook echt gaan leren van de grootste fout van de afgelopen 50 jaar: het oprichten van de EU in haar huidige vorm. 

Tot die tijd nodig ik een ieder van harte uit om uw stem op Artikel 50 uit te brengen

Kim Winkelaar is Artikel50-kandidaat voor het Europees Parlement.