Vooruitblik Europese top

Het is natuurlijk bepaald geen verrassing dat de economische toestand in de EU wederom hoog op de agenda staat. Niet alleen de werkgelegenheid, maar ook investeringen en, uiteraard, de monetaire plannen van Brussel voor de toekomst. Het gaat niet zo best met de Europese Unie. Na vijf jaar crisismanagement is de werkloosheid nog altijd skyhigh en zijn de vooruitzichten op economische groei van vooral de eurozone landen bar slecht. Maar eerst wat meer over die Raad, wat is die Europese Raad eigenlijk? Welke bevoegdheden heeft zij en welke plaats neemt zij in binnen de gordiaanse knoop der Europese instituten?

De Raad wordt gevormd door de regeringsleiders van de 28 lidstaten van de EU. Voor Nederland neemt nu dus minister-president Rutte deel aan de bijeenkomsten. Daarnaast is natuurlijk de voorzitter van de Raad aanwezig, good old Herman van Rompuy, die volgend jaar op 4 december met pensioen gaat. Ook is de voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso aanwezig en de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid. Op dit moment is dat de omhooggeboren baronesse Catherine Ashton. Ook de laatste twee staan op de nominatie om volgend jaar vervangen te worden door anderen.Overigens hebben alleen de regeringsleiders stemrecht, maar dat spreekt voor zich. De Europese Raad moet overigens niet verward worden met de Raad van Europa (een internationale organisatie) noch met de Raad van de Europese Unie (ook wel Raad van Ministers genoemd).

De belangrijkste taak van de Raad is het bepalen van het EU-beleid en dus om de uitvoerende macht (de Commissie) te voorzien van beleidsmatige prioriteiten. De Commissie heeft daarbij ook wetgevende bevoegdheden, in theorie gecontroleerd door het Europees Parlement (maar die mogen slechts ja/nee of neutraal stemmen over de wetsvoorstellen, ofschoon de invloed van het parlement wel wat is toegenomen na het Verdrag van Lissabon). Zie voor de verhoudingen tussen de diverse instellingen ook hier en hier en hier. De Raad is dus een heel machtig orgaan en dat ziet de EC met lede ogen aan. Zoals recent nog gemeld wil bijvoorbeeld een Verhofstadt dat de macht bij een verkleinde Europese Commissie komt te liggen. Ongekozen beroepsbureaucraten die beslissen over het wel en wee van u en mij.

Maar wat staat er nu op de agenda? Tijdens de vorige top, op 27 en 28 juni jongstleden, werd de basis gelegd voor de op te tuigen Banken Unie; het onzalige idee om onze relatief gezonde banken mede verantwoordelijk te maken voor de schulden van de Franse en andere mediterrane banken. Tijdens de komende top zullen er verdere stappen worden ondernomen op dat vlak en zullen onderwerpen als 'Economie en banen', 'de Economische en Monetaire Unie' en 'Internationale verhoudingen' de revue passeren.

Voor het eerste onderwerp, 'economie en banen', zal gesproken worden over een grotere rol voor de EIB (Europese Investerings Bank, niet te verwarren met de ECB) bij het verlenen van kredieten voor kansarme regio's. In mijn ogen kunstmatige werkverschaffing en dus weggegooid geld. Daarnaast zal de jeugdwerkloosheid worden besproken. Zoals bekend wil de EU de jeugdwerkeloosheid met een speciaal pakket maatregelen (het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief) aanpakken. Van de zomer maakte voorzitter Van Rompuy bekend dat er tot 8 miljard euro aan budget hiervoor is vrijgemaakt. Tijdens deze top wordt nagegaan of alle voorbereidingen zijn getroffen zodat alle programma's begin 2014 van start kunnen gaan. Ook komt het dossier van eurocommissaris Kroes, de digitale agenda, ter sprake. Er zal met name worden gesproken over de voltooing van de interne digitale markt in 2015: iedere euroburger heeft dan G4 technologie in huis (als het aan Kroes ligt). Tenslotte zal gesproken worden over stimuleringsmaatregelen op het gebied van innovatie en onderzoek en zullen pogingen worden ondernomen om de immense regeldruk vanuit Brussel te verminderen. Een mooie, maar kansloze missie, als u het mij vraagt.

Het tweede agendapunt, de Economische en Monetaire Unie, zal vooral in het teken staan van de voortgang met betrekking tot genoemde Banken Unie. Vandaag maakte de ECB bekend, dat zij alvast 124 banken, waaronder 7 Nederlandse, gaat monitoren. Daaraan voorafgaand bespreekt de Europese Raad de ontwikkeling van het kader voor betere coördinatie van het economisch beleid van de lidstaten en strenger toezicht op nationale economieën en overheidsbegrotingen en zijn er plannen om ook de sociale dimensie van het economisch beleid verder te verdiepen. Zoals u weet wil de EU meer grip krijgen op de begroting van lidstaten om zo te voorkomen dat het weer zo gigantisch uit de hand loopt zoals destijds met Griekenland (en de rest van de eurozone). Die afspraken staan in allerlei 'Pacten: Stabiliteits Pact Euro Plus Pact, six-pack, two-pack, er komt geen einde aan, maar geholpen heeft het tot dusverre nog niet. Dat kan ook niet, zolang de euro als eenheidsmunt gehandhaafd blijft. Nog vandaag beklaagde de Franse minister van Industrie, Arnaud Montebourg, zich erover dat de euro voor Frankrijk veel te duur is.

Dan nog het derde en laatste belangrijke agendapunt: de internationale verhoudingen. Afgelopen juli heeft lidstaatje Litouwen het voorzitterschap van het andere lidstaatje Cyprus overgenomen. Onder leiding van de Litouwers zullen de eerste voorbereidingen worden getroffen voor een te organiseren top voor het zogeheten 'Oostelijk Partnerschap', dat is een samenwerkingsverband tussen de EU enerzijds en  Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland anderzijds. Daarnaast zal ongetwijfeld de immigratie ramp vanuit Afrika richting Europa (Lampedusa, Malta, enz) ter tafel komen. Of dat leidt tot een verstandiger benadering van de onderhavige problematiek mag sterk betwijfeld worden. Als het aan de EU ligt gaan we zelfs in zee met schurkenstaatjes uit het Balkangebied of, erger nog, met mensenrechten onderdrukkers uit het islamitische Turkije.

Het kan niet vaak genoeg herhaald worden: uit deze EU en opteren voor bilaterale vrijhandelsverdragen. Vrijheid is niet te koop.