Voer het debat met open vizier, niet met een muilkorf

In de media en in de politiek lijkt er een serieuze campagne gaande te zijn om islamcritici monddood te maken door hen op zijn minst medeverantwoordelijk te houden voor de weerzinwekkende daad die Anders Breivik drie weken geleden verrichtte. Wat daarbij opviel is dat de kritiek vrijwel exclusief uit één politiek kamp kwam.

In westerse democratieën, waar het recht van vrije meningsuiting een van de belangrijkste geloofsartikelen is, mogen dergelijke vragen uiteraard worden opgeworpen. De vraag moet echter worden gesteld of er hierbij vanuit oprechte motieven wordt gehandeld of dat er sprake is van een poging om onwelgevallige stemmen het zwijgen op te leggen. Vrijwel direct nadat het verschrikkelijke nieuws vanuit Oslo ook de Lage Landen bereikte, werd alhier met priemende vinger naar ’s lands bekendste islamcriticus gewezen, PVV-leider Geert Wilders. Die moest volgens de één subiet verantwoording afleggen, volgens de ander (bv. Job Cohen) toch op z’n minst rekenschap afleggen voor zijn woorden. Dat Wilders per direct zijn afschuw uitsprak over Breiviks daad was niet voldoende, dat hij nogmaals benadrukte dat hij louter en alleen politiek wenst te bedrijven door midden van algemeen geaccepteerde middelen evenmin.

Een kleine historische exercitie om aan te tonen dat hier met twee maten wordt gemeten. Over Breiviks motieven is wijdverspreid gesproken, zonder dat dit veel helderheid heeft gebracht. Een vergelijking die nog niet is gemaakt, maar uiterst verhelderend werkt, is die met het terrorisme uit de jaren zeventig en tachtig van extreemlinkse terroristen als die van de Rote Armee Fraktion (RAF) en Carlos de Jakhals. Zij pleegden hun wandaden eveneens op koelbloedige wijze en vanuit de overtuiging dat het doel de middelen heiligt. Waar Abraham destijds de mosterd vandaan haalde, verraad de werkelijke naam van Carlos: Iljitsj Ramirez Sanchez. Iljitsj was de vadersnaam van Lenin, de oprichter van de Sovjetunie en vader van het moderne politieke terrorisme.

Nu dacht er in de jaren zeventig niemand ter linker- of rechterzijde aan om sociaaldemocratische leiders bijvoorbeeld Joop den Uyl of de Duitse bondskanselier Helmut Schmidt (mede)verantwoordelijk te houden voor de daden van de RAF, hoewel het einddoel van de socialisten (een klasseloze maatschappij naar marxistisch model) niet wezenlijk afweek van dat van de extreemlinkse terroristen. Den Uyl en Schmidt werden echter zonder enig voorbehoud geloofd wanneer zij hun afschuw uitspraken over gruwelijke terreurdaden van Carlos en de RAF. Waarom geloofden we Den Uyl en Schmidt destijds wel en Wilders niet? Er is geen enkele reden om te twijfelen aan Wilders’ democratische geloofsbrieven, zijn soms doorgeschoten retoriek (kopvoddentax) ten spijt. Dus zijn er andere motieven in het spel en wel van politiek-ideologische aard om van Wilders een zondebok te maken en met hem af te rekenen op een voor zijn politieke tegenstanders gunstig moment.

Wilders als representant van het door haar verfoeide ‘rechts’ moet nu toch eindelijk eens het debat aangaan, fulmineert columniste Nazmiye Oral op 1 augustus in de Volkskrant. Wilders weigering aan deze eis te voldoen moet als bewijs worden gezien dat hij “niet uit is op een oplossing, maar uit is op totalitaire [mijn cursivering] overheersing.” Wilders als opvolger dus van totalitaire heersers als Lenin, Stalin, Hitler en Mao, de vier grootste massamoordenaars van de geschiedenis. Oral is ofwel – om met Wilders zelf te spreken – knettergek geworden (want de lezer zoekt tevergeefs naar één enkel zinnig argument of bewijs ter staving van de schandalige bewering), dan wel is er sprake van demonisering. En waartoe die kan leiden weten we uit de recente geschiedenis.

PvdA-leider Job Cohen riep Wilders eveneens op tot het voeren van een debat, waarbij deze dan wel zijn woorden dient te matigen (opiniepagina de Volkskrant, 12 augustus). Deze woorden lezend denk je onwillekeurig dat Cohen is getroffen door een spontane aanval van amnesie. Rechts moet het debat aangaan? Het is de pot die de ketel verwijt dat ie zwart ziet. Rechts doet dat al sinds begin jaren negentig, toen Frits Bolkestein het multiculturele drama op de agenda zette. Het is juist links geweest, met Cohens partij voorop, dat het debat twintig jaar lang heeft verstikt. Een ieder die het debat probeerde aan te slingeren (Bolkestein, Pim Fortuyn, Ayaan Hirsi Ali, Theo van Gogh etc.) kreeg op zijn minst een ongelooflijke hoeveelheid drek over zich uitgestort.

Het zou Cohen bovendien sieren wanneer hij zich niet zo ostentatief op de borst zou kloppen waar het gaat om het wegtrekken van de wollen deken van de multiculturele samenleving. Want dat kan men met de beste wil niet op het conto van de PvdA schrijven. Slechts een enkeling (Paul Scheffer) heeft zich op dit vlak kritisch uitgelaten, anderen (Hirsi Ali, Ehsan Jami) verlieten de partij juist omdat ze geen gehoor vonden met hun kritiek op de islam en het integratiebeleid van de partij. En nu zouden Cohen en consorten ineens bereid zijn om wèl het debat te voeren? We moeten van Cohen onze toon matigen, dus kwalificeren we deze uitspraak slechts als ronduit opportunistisch en niet als dat wat ze werkelijk is, namelijk schaamteloze huichelarij. Vrijheid van meningsuiting is absoluut, zeker in het politieke debat. Cohen houdt zich uit opportunistische partijpolitieke overwegingen doof voor de wijze en weloverwogen gekozen woorden van de Noorse premier Stoltenberg, namelijk dat we meer openheid en meer democratie nodig hebben in plaats van het tegenovergestelde.

Het publiekelijk aan de schandpaal nagelen van Wilders en andere islamcritici kan alleen maar een averechts effect hebben. Misschien geeft het de grachtengordel een fijn gevoel, maar de problemen die er nu eenmaal [in andere wijken] zijn op het gebied van immigratie en integratie verdwijnen er geenszins door. Die kunnen alleen opgelost te worden door ze in alle openheid te benoemen en aansluitend het debat met open vizier en zonder muilkorf te voeren. Daarbij hoort ook de erkenning dat de islam, in zijn islamistische vorm, totalitaire trekken heeft. Een erkenning die bitternodig is om onze poldermoslims te hoeden voor de totalitaire verleiding van het islamisme en volop te laten integreren in onze samenleving. Dat kan niet zonder steun van uw partij, meneer Cohen.

Marcel van Hamersveld

Oprichter en fellow van het Netherlands Center for Totalitarianism Studies