Trekt Poetin verder Oekraïne binnen?

De angst in Kiev neemt toe. Na de Russische annexatie van de Krim eerder deze maand lijkt de voormalige overheerser op het punt te staan ook delen van oostelijk Oekraïne binnen te vallen. Volgens de Amerikanen houden zo'n veertigduizend Russische soldaten zich op aan de grens. Het Oekraïnse leger spreekt zelfs over honderdduizend troepen.

Volgens The Wall Street Journal zijn de Russische militairen bezig aanvoerroutes veilig te stellen die gebruikt zouden kunnen worden tijdens een invasie. "Zo'n inval zou zonder waarschuwing kunnen plaatshebben," schrijft de krant, "want Rusland heeft de nodige troepen al in stelling gebracht."

CNN bericht dat de Amerikaanse inlichtingendiensten een Russische inval nu waarschijnlijk achten.

De Russen beweren dat de troepen deel uitmaken van een trainingsmissie, maar niets dat daarop wijst. "We hebben geen enkele aanwijzing gezien dat deze oefeningen daadwerkelijk plaatshebben," zei een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie donderdag. President Barack Obama voegde daar gisteren aan toe, "Dit is niet wat Rusland normaliter zou doen." Hij riep zijn collega Poetin op de troepen terug te trekken, al was het alleen maar om de gemoederen wat tot bedaren te brengen.

Na het referendum van begin deze maand waarin de overgrote meerderheid van de inwoners van de Krim instemde met de Russische annexatie zei Poetin nog dat hij het oosten van Oekraïne niet zou binnenvallen. Maar eerder beweerde hij ook dat er helemaal geen Russische soldaten op de Krim waren, wat duidelijk een leugen was.

Rusland verdedigde de interventie op de Krim door er op te wijzen dat de gekozen president van Oekraïne, Viktor Janoekovytsj, om Russische hulp had gevraagd. Ook vond Rusland dat het een recht had om Russische sprekers en 'landgenoten' in nabije staten te beschermen. Volgens de Russische staatsmedia waren Oekraïnse burgers van Russische komaf in gevaar.

Beide voorwaarden zijn ook in het oosten en zuiden van het land aanwezig. In de regio's Donetsk en Luhansk, die aan Rusland grenzen, is meer dan een derde van de bevolking van Russische komaf. In Odessa is dat 21 procent. Deze provincies stemden in 2010 bij grote meerderheid voor Janoekovytsj die toen de meer pro-Westerse kandidaat Joelia Tymosjenko versloeg.

Als Rusland wil, kan het meer delen van Oekraïne overnemen. Het Oekraïnse leger stelt weinig voor. Mocht het tot een aanvaring komen, wat op de Krim werd voorkomen doordat de Oekraïnse soldaten zich niet tegen de inval verzetten, dan kunnen de Russen met gemak winnen. Maar dan? De vele etnische Russen die in het oosten en zuiden van Oekraïne wonen wensen niet allemaal aansluiting bij Rusland. De invasie van de Krim heeft bij veel van hen juist kwaad bloed gezet. Zij voelen zich wel verwant aan Rusland, maar zien zichzelf in de eerste plaats toch vooral als Oekraïners. Als het tot een invasie komt, zullen zij zich daartegen verzetten.

De Russen, daarentegen, zouden zo'n optreden aanvankelijk steunen. Uit een peiling van Levada bleek eerder deze week dat meer dan twee derde van hen vindt dat ook andere delen van Oekraïne door Rusland moeten worden opgenomen als de lokale bevolking dat wil. 58 procent vond ook dat Rusland het recht had om in voormalige Sovjet-republieken als Oekraïne in te grijpen als Russen daar werden bedreigd. Slechts 4 procent zei dat Rusland dat recht niet had.