Terugblik op ‘het Marokkanendebat’

In het gebouw van de Erasmus Universiteit in Rotterdam werd omgeroepen dat er een dief aan het werk was. Om hem op te pakken werd direct ook zijn signalement verspreid: de dief was ‘een Marokkaan’. Toen hij op de zeventiende verdieping werd gesignaleerd, was het een Marokkaanse medewerker die achter de dief aanging – ziek als hij was van het negatieve imago dat hij had opgestempeld had gekregen door het wangedrag van zijn mede-Marokkanen.

Het was Elbert Dijkgraaf (SGP) die deze anecdote vannacht in de Tweede Kamer vertelde, in een debat dat was aangevraagd door de PVV en dat de naam ‘Marokkanendebat’ is gaan dragen.

Was er aanleiding zo’n debat te voeren? Uiteraard. Er zijn grote problemen met niet-westerse allochtonen en we hebben onze politici niet ingehuurd om daarvan weg te kijken. Het mag dan waar zijn, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het Jaarrapport Integratie 2010 van het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat niet-westerse allochtonen van de tweede generatie het op sommige punten beter doen dan die van de eerste genratie, toch presteren zij op het gebied van onderwijs en werk nog altijd veel slechter dan autochtonen en gaat het ook met de tweede generatie ronduit slecht als het over criminaliteit gaat. Meer dan de helft van de Marokkaanse jongens komt in zijn jeugd als verdachte in aanraking met de politie.

Het probleem is alleen dat hierover in Nederland als gevolg van de ongekend gepolariseerde verhoudingen tussen de PVV en de rest van de Tweede Kamer geen fatsoenlijk debat mogelijk is. De Tweede Kamer wilde dolgraag dat het debat gisteren rond middernacht alsnog werd gevoerd. De PVV had geprobeerd dat te verhinderen omdat zo’n ‘nationaal debat’ toch op prime time op de buis moest komen. Toen een verzoek tot uitstel door de PVV op verzet stuitte, vroegen Wilders c.s. een hoofdelijke stemming over dat voorstel aan – een slimme zet omdat er minimaal 76 Kamerleden aanwezig moeten zijn (het zogeheten quorum), wil zo’n stemming gehouden kunnen worden. Als dat quorum niet aanwezig is – en dat is natuurlijk vaak het geval – kan de voorzitter niet anders doen dan de vergadering beëindigen, en daarmee zou de PVV alsnog het verlangde uitstel hebben gekregen. En zo moesten de andere fracties snel hun leden optrommelen voor de stemming. Er waren er uiteindelijk 88 (van de 150), de PVV-fractie zat met niet meer dan vier leden in de bankjes, en de uitslag van de hoofdelijke stemming was voorspelbaar: 84 tegen het voorstel, 4 voor.

Zo’n debat en procedure over het debat maken al direct duidelijk hoe verziekt de sfeer is, en uit het verloop van het debat wordt al te duidelijk dat we in Nederland eigenlijk nog net zo ver zijn als tien jaar geleden. De PVV verkondigt dat álle Marokkanen niet deugen en dat dat komt door hun geloof, en de rest van de Kamer heft in morele verontwaardiging de handen ten hemel. Misschien is het enige verschil dat die anderen tegenwoordig willen toegeven dat er ‘best wel’ problemen zijn. En dan volgt een wolk van woordenbrij over ‘de oplossingen’, die een oplossing nog niet veel dichterbij hebben gebracht.

Ondertussen biedt dit veel Marokkanen dé kans om zich in slachtofferschap te wentelen. In Gouda was er recent alarm over het grote aantal inbraken. Als je de stad binnenreed stonden er zelfs speciale verkeersborden om de bevolking tegen die inbraken te waarschuwen.

Natuurlijk ging het vervolgens over het aandeel van de Marokkaanse medemens in die vloed aan inbraken. Een week later kopte het plaatselijke sufferdje dat de Marokkanen in Gouda zo leden onder die aandacht en hoe zielig dat voor hen was.

Geef mij dan maar die Marokkaan op de zeventiende verdieping van de Erasmus Universiteit. Het begin van een oplossing ligt immers in het opgeven van een premodern stamgevoel en het accepteren van verantwoordelijkheid voor de daden van mensen uit eigen kring. Maar de leegte als gevolg van de polarisatie creëert de ruimte waarin Marokkanen die uitweg kunnen blijven ontlopen.