Slimme Sap tegen oude hap

Het gaat om links tegen rechts, kraaien de media. Veel journalisten en politicologen zullen spinnend tevreden zijn. Als je maar lang genoeg roept dat het gaat om een tegenstelling tussen links of rechts, dan krijg je vanzelf gelijk. Iedere poging tot werkelijke politieke vernieuwing – van Hans van Mierlo in 1966 tot Pim Fortuyn in 2002 – loopt zo op niets uit, omdat je als politicus in de media langs de verkeerde meetlat wordt gelegd. De kiezer die niet voldoet aan de definitie van de ‘deskundigen’ heet ‘op drift’ te zijn geraakt, hij is ‘zwevend’. Nooit komt het in het denkraam van de commentaarschrijvers op dat hun wereldbeeld niet langer klopt. Daardoor vormen de zwevende kiezers inmiddels met 40% de grootste virtuele partij van Nederland en is er iedere verkiezing weer sprake van een ‘aardverschuiving’.

Slimme politici als Jan Marijnissen en Geert Wilders beseffen dat het geen zin heeft je te verzetten tegen die gebrekkige kijk op de werkelijkheid, noch om je te verbazen over de luiheid van journalisten die de wereld gemakshalve indelen in voor of tegen, goed of fout, links of rechts. Zij doen er hun voordeel mee. Als de journalisten helderheid willen, kunnen ze het krijgen. De SP is links en de PVV is rechts, maar ze vissen voor 90% in dezelfde electorale vijver. Vervolgens worden deze partijen door de deskundigen weer populistisch genoemd. Zo houden we elkaar leuk bezig, maar de burger is het spoor bijster.

Sommige politici denken dat het werkelijk om een keuze tussen links of rechts gaat en laten daardoor hun standpunt bepalen. Zo is de PvdA-fractie onder invloed van actievoerder Diederik Samsom volledig de weg kwijt geraakt. Daar vraagt men zich nu wanhopig af hoe het komt dat de PvdA maar blijft dalen in de peilingen terwijl de partij toch alle linkse stokpaardjes in de wei heeft losgelaten: tegen Amerika, tegen Afghanistan, tegen Defensie, tegen Israël.

Femke Halsema en haar discipel Jolande Sap beseften daarentegen dat je de naam GroenLinks niet al te letterlijk moet nemen, vooral dat Links is zo twintigste eeuw! Dromen van een linkse meerderheid lukt alleen in een coffeeshop. Het gaat in politiek altijd om de machtsvraag en in de Nederlandse politieke verhoudingen kom je alleen aan de macht als je bereid bent in een coalitie te gaan zitten. Vandaar dat GroenLinks met het oog op een paarse coalitie, samen met D66, een constructieve motie indiende voor een politiemissie in Afghanistan.

Die gedroomde coalitie kwam er niet. Waarom steunde GroenLinks toch het kabinet Rutte-1 inzake Kunduz? Officieel omdat het kabinet in alle redelijkheid tegemoet kwam aan de eisen van GroenLinks. Maar dat is natuurlijk flauwekul, politiek heeft – helaas – weinig met redelijkheid te maken. De PvdA strooit gewoonlijk met halve waarheden en hele leugens. De echte reden? In de politiek is niets gratis. Wat krijgt GroenLinks terug voor haar steun aan het kabinet? Er staat bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten meer op het spel dan de zetelverdeling in de Eerste Kamer. Na de verkiezingen zullen in de provincies de Colleges worden gevormd. GroenLinks mag erop rekenen dat zij door haar constructieve opstelling in de Tweede Kamer in aanmerking komt voor het provinciale pluche. Dat heeft twee voordelen: het is een goede uitgangspositie voor verdere toekomstige samenwerking, terwijl gelijktijdig een rem op het kabinetsbeleid kan worden gezet. De provincie gaat immers over ruimtelijke ordening, milieu, jeugdzorg enz. Bij GroenLinks weten ze dat je een stap vooruit moet denken.

Slimme Sap bij GroenLinks, oude hap bij de PvdA.