Schoonheid in details

Een klein persoonlijk drama, gevangen in een groots en prachtig gefilmd landschap: Shell is het verhaal van een zeventienjarig meisje en de relatie met haar vader.

Voor Shell is er maar een man, en dat is haar vader met wie ze een pompstation runt op een meer dan afgelegen plek ergens in het Schotse hoogland. De twee hebben hun ingesleten, rustige routine: zij doet de pomp, de verkoop en het huishouden, hij de reparaties. Al vanaf het begin wordt duidelijk dat hier geen sprake is van een normale vader-dochterrelatie. De manier waarop ze naar hem kijkt, hem aanraakt en met hem spreekt is die waarop een vrouw dat met haar geliefde doet. Wat er daadwerkelijk tussen de twee gaande is, blijft in het midden.

Andere mannen ontmoet ze alleen bij de pomp. De goedhartige gescheiden man, die een crush op Shell heeft. En een generatiegenoot, die ook al avances maakt – al klinkt dat veel romantischer dan het in de film wordt verbeeld: daar is het niet meer dan een vraag of ze naar de pub gaat, of meegaat een eindje rijden.

Regisseur Scott Graham voert de kijker mee in zowel de onuitgesproken gevoelens van de zwijgzame hoofdpersonen, door ze dicht op de huid te zitten: een oogopslag, een lichte huivering, de neerhangende schouders, blikken die elkaar kruisen – daarin wordt alles gezegd. De details komen des te scherper naar voren tegen de grootsheid van het decor: de lange verlaten wegen, het ruige, onbarmhartige landschap – kale heuvels met in de verte ongenaakbare bergen. Een landschap waarin je niet anders kunt dan hunkeren naar wat warmte, maar dat het je tegelijk bijna onmogelijk maakt dat te geven.

Zo groot als de omgeving is, zo klein zijn de levens die erin worden geleid; levens die zo onveranderlijk lijken als die bergen in de verte. Mensen komen en gaan, werken, drinken op zaterdag een pint (of twee) in de pub, trouwen, krijgen kinderen, worden oud en gaan dood. Maar altijd is er iemand die daarin niet meegaat, die vecht tegen de onverzettelijke berg.

De zwaarte van het leven op een verlaten plek, met de druk van eeuwenoude tradities en het ontbreken van alternatieven is voelbaar in de film. Verlichting zit er in de subtiele humor en de schoonheid die schuilt in details, zichtbaar voor wie er naar kijken wil. De kijker die het geduld heeft om te wachten op wat langzaam wordt prijsgegeven komt uiteindelijk gelouterd uit de zaal.