Je zou het niet verwachten, maar het is toch zo: de kans dat je op het foute pad gaat, is groot als je vader een topcrimineel is. Dat is, in ieder geval voor de Amsterdamse onderwereld, de conclusie van een onderzoek naar dit ongure circuit. Om maar meteen met de cijfers te komen: 91% van de onderzochte zonen is al minimaal één keer veroordeeld voor een misdrijf, en de helft heeft al eens dagen achter de tralies moeten slijten. Bij de dochters is 50% de fout in gegaan, hoewel dit doorgaans lichtere delicten betrof dan bij de heren.
In dit onderzoek met een niet zo verrassende uitkomst zijn 44 kinderen uit 25 criminele Amsterdamse gezinnen onderzocht, aan de hand van hun dossiers bij justitie. Uiteraard zijn de onderzoekers ook met een verklaring voor dit gedrag gekomen, die het kroost vrijwaart van welke eigen verantwoordelijkheid dan ook. Het is het bekende verhaal van de 'moeilijke jeugd', dat het altijd goed doet in de media. Vader verbleef vaker in het huis van bewaring dan in zijn eigen huis, waardoor er voor opvoedkundige taken natuurlijk al helemaal geen tijd was. En als pa dan eens op vrije voeten was, dan had hij ook wel wat beters te doen dan voor zijn kinderen te zorgen. Het komt neer op het gemis van een mannelijk rolmodel, dat vanzelfsprekend een zeer positieve toevoeging was geweest aan het leven van deze jongeren. Want wie leert er nou niet graag van zijn vader de kunst van het creatief boekhouden, of hoeveel overtuigender een pistool ten opzichte van woorden kan zijn? Een heel gemis natuurlijk.
En dan zijn er nog de torenhoge verwachtingen waar nakomelingen van beroepsgajes als Holleeder of Endstra aan moeten voldoen. Want "als hij het kan, waarom ik dan niet?" moeten ze gedacht hebben. Je zou toch maar een opleiding volgen en je geld verdienen zonder het onrechtmatig van anderen af te nemen. Welnee, dan verdien je het zelf om met zwaar schoeisel een dutje te doen met de vissen in het IJ. Want eigen verantwoordelijkheid, een beter mens worden dan je voorvaderen waren: dat is natuurlijk uit den boze in hun hoofd.