Rutte en De Jager moeten nu geen opinie-artikelen schrijven

Wat hebben wij toch een fijne open politici die ook in het Europese onderhandelingsspel gewoon zeggen wat ze denken. Als de rest van Europa ook zo eens was! Helaas is dat niet zo, en dat maakt het riskant dat premier Mark Rutte en zijn minister van Financiën Jan Kees de Jager in een opinie-artikel in de Financial Times hun ideeën over de euro hebben uiteengezet. Ik zie inhoudelijke bezwaren en politieke risico's.

Het lijkt prachtig als Nederlandse bewindslieden fundamenteel over de euro nadenken en erover speculeren wat er met landen moet gebeuren die zich niet aan de regels en afspraken houden. Volgens de Nederlandse regering moeten zij zelf de euro kunnen verlaten, of daar uiteindelijk, als geen enkele andere sanctie heeft geholpen, ook toe kunnen worden gedwongen. Je zou dat inderdaad de 'nucleaire optie' kunnen noemen en daarover wordt (vooral ook door naïeve economen die alleen maar naar de economie kijken en geen antenne hebben voor historische gevoeligheden) veel te makkelijk gedacht. Mij lijkt het onverstandig dat de Nederlandse regering daar nu, midden in een existentiële crisis voor Europa en de euro en met Zuid-Europese die de hete adem van de financiële markten in hun nek voelen, over speculeert. Er zijn al genoeg andere partijen die dat doen, aan dat koor heeft Den Haag niks toe te voegen. Het gaat er momenteel veel meer om het eind van de maand te halen, theoretische speculaties over de toekomstige EMU kunnen beter aan academici worden overgelaten. Nederland heeft in monetaire zaken steeds achter Duitsland gestaan. Dan zaait het verwarring als het de Duitsers voor de voeten gaat lopen door zich nog Duitser op te stellen dan de Duitsers zelf, die hun woorden steeds op een goudschaaltje moeten leggen en vele tegenstrijdige belangen moeten afwegen. Nederland loopt daarbij bovendien het risico de pispaal te worden van de zuidelijke eurolanden, die zich niet tegen Duitsland kunnen of durven uit te spreken, maar ondertussen wel hun eigen (boze) bevolkingen tevreden moeten houden. Nederland maakt zichzelf te makkelijk tot kop van Jut door in deze supergevoelige materie in de voorhoede van de 'strenge landen' plaats te nemen. Discipline is alleen mogelijk als Duitsland, Nederland en andere landen met een stevige munt zich eensgezind opstellen. Daarin passen geen eigen Nederlandse voorstellen. Diplomatiek gezien is zo'n eigen nummer ook ongedisciplineerd, dus in strijd met wat Den Haag wil bereiken.

Wat ik helemaal niet begrijp is waarom Rutte en De Jager op dit gevoelige moment hun ideeën in de Financial Times meenden te moeten publiceren. Natuurlijk, dat is een vooraanstaande krant die ook in Brussel wordt gelezen. Maar het is ook een spreekbuis van de Engelstalige financiële wereld die buiten de eurozone valt en in Frankrijk wordt gewantrouwd. Ik heb mij drie jaar geleden al verbaasd over Wouter Bos, die tussen het bankenredden door steeds gezellig in talkshows aanschoof. Dat moeten ministers tijdens crises niet doen, ze zeggen dan te snel dingen die ze later weer moeten inslikken of die al dan niet met opzet fout worden begrepen. Rutte en de Jager moeten nu dus ook geen opinie-artikelen schrijven, zij hebben andere (en veel belangrijkere) fora tot hun beschikking. Ook de keuze van het medium is helemaal fout. Doe, als je dan toch de media wilt opzoeken, je verhaal in een Franse krant, want Frankrijk, en niet Groot-Brittannië (met een pers die uitgesproken eurosceptisch en zelfs anti-Europees is), moet voor de Nederlandse ideeën worden gewonnen. Dat gaat op deze manier echt niet lukken. Mijns inziens getuigt dit van naïveteit van Rutte en De Jager, een nieuwe blunder na de eerdere uitglijder van € 50 miljard van de premier in juli. Het gaat in Europa niet om gelijk hebben, maar om gelijk krijgen.