Laten we de Paus niet direct zwartmaken op valse gronden.
De Paus bashen is natuurlijk het mooiste wat er is. Er is geen gemakkelijker doelwit dat een oude, blanke en machtige man. Altijd winst dus. Wat dat betreft zou het in letterlijke zin wel goed zijn om hem zwart te maken, dan krijgt hij op zijn minst het voordeel van de twijfel.
Nu niet in ieder geval.
We vergeten voor het gemak dat hij zich decennia heeft afgezet tegen het in wezen socialistische Peronisme, want de Paus heeft zich namelijk uitgesproken voor werknemers, werklozen en wat dies meer zij. Had u iets anders verwacht? Goldman Sachs mag zich dan beschouwen als 'God's banker' - wat overigens een epische titel is - maar de katholieke kerk kiest a priori niet de kant van de sterken en machtigen. Niet in theorie althans. Wat Franciscus gezegd heeft, is dus volledig in lijn met de doctrine.
Sterker nog, de vrije markt als instrument voor louter persoonlijk gewin zien, wordt niet alleen door de Paus gekritiseerd. Dat vindt het CDA ook, en de SGP trouwens ook. Geen partijen die een rationeel mens met socialisme associeert. Winst mag nooit een doel in zichzelf zijn. We zijn niet allemaal de kinderen van semi-filosoof Ayn Rand.
Daarnaast vinden zowel het CDA, de SGP en de Kerk dat bedrijven een verantwoordelijkheid naar de samenleving en de arbeidsmarkt hebben. Zijn appèl is niet nodig, want vooral in het midden- en kleinbedrijf wordt die verantwoording sterk gevoeld. Ik ken bedrijven die in naam der menslievendheid steeds meer op een sociale werkplaats gaan lijken. Ondanks dat werknemers niet langer voldoen, worden ze niet op straat gezet vanwege henzelf en hun families. Dat is een sociale betrokkenheid van de kant van werkgevers waar we veel te weinig over horen. In de Volkskrant lezen we toch het liefst over werkgevers met dure pakken, schildpaddenmontuurtjes en een bekakt accent.
Dat zijn niet de enige werkgevers. Velen weten dat zij met hun bedrijf een belangrijke maatschappelijke functie vervullen en nemen die verantwoordelijkheid op zich. Rechtse christelijke partijen zeggen het de Paus net zo goed na, dat bedrijven niet alleen winst moeten maken, maar ook een zekere zorg voor hun mensen moeten hebben. Dat is gezond sociaal-conservatisme.
Jammer dat de staat sinds het begin van de vorige eeuw die kleinschalige zorg in toenemende mate heeft doodgedrukt om vervangen te worden door meer of minder etatisme. Maar dat neemt niet weg dat de inhoud van de oproep van Franciscus zo uit het CDA-partijprogramma had kunnen komen.