Ouzo en koffie
Er komt steeds meer kritiek op de one-size-fits-all systematiek van de huidige eurozone. Uit peilingen blijkt dat het vertrouwen van de Europese burger in de euro en de EU op een historisch dieptepunt is. Zowel in Zuid, Oost als in Noord-Europa. In Noord, omdat de belastingbetaler daar het beu is de onuitputtelijke tekorten van Zuid aan te vullen, in Zuid, omdat de one-size-fits-all-euro die landen in een poel van verderf heeft gestort. De enige structurele oplossing is monetaire devaluatie voor de zwakke landen.
Volgens Barroso en companen moet de oplossing worden gezocht in toenemend 'federalisme'. In een speech, afgelopen maandag, tijdens de Brusselse Denktank dialoog zei hij onder meer het volgende:
"I agree that, at times when Europe often seems to shift between integration and fragmentation, we need to come clear about our political plans, options and intentions. Today's programme shows that this is much more than a semantic discussion: it is a fundamental choice we have to make if we want the European idea and the European values to succeed both within and beyond our borders. I for one have not been afraid to use the forbidden word: federalism."
"In last year's State of the Union speech in the European Parliament, I have clearly described the need to move towards a federation of nation states. I felt I had to put forward this idea at this point in time because that should be our political horizon, that is what we need to tackle the challenges of the future, and we should not be afraid to use that particular expression. Indeed, one of my distinguished predecessors, Jacques Delors, has used the term as well, and I believe with the same rationale behind it. So we can say that at least the European Commission has a consolidated doctrine on the matter."
Een federaal Europa dus, met een eigen leger, een eigen buitenlands beleid, een eigen minister van Financiën, Europese belastingen, een eigen munt en een eigen Europees monetair muntstelsel. De toespraak van Barroso laat zich als volgt karakteriseren: blind voor de desastrueze effecten van de one-size-fits-all euro, doof voor de alomklinkende eurokritische geluiden en doorstampend als een blind paard op weg naar de afgrond. Barroso gaat hier volledig voorbij aan de wil van de bevolkingen van de natiestaten. Die willen helemaal geen federaal Europa. Die willen hun eigen land en identiteit helemaal niet opgeven. Dat kan en moet dus beter.
En er is weinig tijd meer. In Zuid-Europa staat het water van deze one-size-fits-all-crisis de bevolking tot aan de lippen. De economieën van die landen móeten kunnen devalueren, anders komen we er niet uit. Het nadeel van parallelle muntsystemen als de GuldenMark van Kerber of de 'euro-holiday' van Mayer is dat deze véél en véél teveel tijd kosten, aangezien ze een Verdragswijziging impliceren. Daarom is TMS voorlopig de beste oplossing. Zij biedt enerzijds een volledig uitgewerkte structurele oplossing, maar kan anderzijds worden gebruikt als aanloop naar een volledige ontmanteling van de gemeenschappelijke Europese munt. Maar de tijd dringt en de Noord-Zuid geldkraan moet zo snel mogelijk dicht. Zuid-Europa (inclusief Frankrijk) moet hoognodig haar economie herstellen en daarom moeten die landen monetair kunnen devalueren.
Als dat gebeurt, dan zal in eerste instantie het prijsniveau van het devaluerend land natuurlijk iets stijgen, aangezien de importen uit het buitenland duurder worden. Maar meerdere internationale onderzoeken hebben aangetoond, dat na verloop van enige tijd er een nieuw evenwicht ontstaat, waarbij de inflatie daalt tot het niveau van vóór de crisis en devaluatie. Prof. Harrie Verbon van de universiteit van Tilburg heeft ooit, naar aanleiding van TMS, een aardig artikel geschreven, waarin wordt uitgelegd wat dat betekent voor de kosten van een glaasje ouzo (geheel geproduceerd in Griekenland) en een kopje koffie op datzelfde Griekse terras (koffie geïmporteerd vanuit het buitenland). Die ouzo wordt goedkoper, de koffie duurder. Een citaat uit het artikel van Verbon:
"Wat er natuurlijk moet gebeuren is dat de e-d devalueert ten opzichte van de euro. Laten we zeggen dat de e-d 30 procent in waarde daalt: een e-d is nog maar 70 eurocent waard. Wie daarover beslist is een tweede, maar belangrijk is dat dit voor de Griekse werknemer op het Atheense terras geen enkel effect heeft. Deze kan nog steeds voor zijn 500 e-ds 500 glaasjes ouzo kopen, en hoeft dus ook niet met brandbommen naar het iets verderop gelegen Griekse parlementsgebouw te rennen. Wie er wel iets van merkt is de Nederlandse toerist die nu opeens 715 glaasjes ouzo kan nuttigen in plaats van 500. Ook de Griekse olijvenkweker zal tevreden constateren dat er opeens meer vraag naar olijven komt vanuit andere Europese landen, terwijl hij hetzelfde doet als voorheen. Buitenlandse schulden, zoals die van de Griekse overheid, moeten natuurlijk nog steeds naar een houdbaar niveau worden terug gebracht, maar dat is ook het geval met het huidige doormodderen scenario."
"Met het simpelweg invoeren van nationale virtuele munten in de zwakke eurolanden kan met de oplossing van de eurocrisis een echt begin gemaakt worden. Wil het slagen, dan moeten de burgers wel bereid zijn de mentale switch te maken naar de nationale rekeneenheid en moeten ze de euro alleen nog maar als een betaaleenheid beschouwen. Het invoeren van een virtuele munt is in de jaren '90 toegepast in Brazilië om de hyperinflatie te beteugelen. Daar werkte het. In Europa kan het ook werken, hoewel voor een ander doel. Dan hebben we het beste van twee werelden: de eurozone hoeft niet opgebroken te worden, maar de zwakke economieën worden ook niet door omvangrijke bezuinigingen en eenzijdige inkomensdalingen in een eindeloze recessie geduwd.."
Het aardige van de inventieve oplossing van Ten Dam is bovendien, dat het de 'missing link' vormt voor alle andere effectieve alternatieve plannen voor de euro. Van de Geuro van Mayer tot de Neuro-Zeuro opsplitsing, van de GuldenMark van Kerber en Bolkestein tot het Guldenrapport van de PVV. Want al die plannen impliceren een Verdragswijziging, en we weten allemaal dat die jaren tijd vergt. En we weten ook allemaal dat die tijd er niet is. Daarom is de oplossing van de heer Ten Dam inderdaad het beste van twee werelden, omdat het de betaalfunctie van geld scheidt van de rekeneenheid functie. Op die manier kunnen we bij wijze van spreken morgen al aan de slag.
Lees ook