LONGREAD: Ouderen minder positief over 'Klimaatmars' dan jongeren, waarom?

Afgelopen week vond de 'Klimaatmars' van de klimaatspijbellaars plaats. In diverse steden gingen jongeren demonstreren waaronder Groningen en Den Haag. Op het Malieveld stonden duizenden jongeren. Het evenement werd georganiseerd door de organisatie Youth for Climate, dat overigens een miljoenensubsidie van de Europese Commissie ontvangt. Maar als we de opiniepeilingen van Maurice de Hond over de klimaatmars onderzoeken blijkt zich iets merkwaardigs voor te doen: ouderen zijn er minder positief over dan jongeren, maar waarom?

De trend die Maurice de Hond in zijn gegevens waarneemt kan het beste worden omschreven als volgt: 'Hoe ouder iemand is, hoe groter de kans is dat hijeen negatieve attitude tegenover de 'Klimaatmars van scholieren' heeft. Volgens de Hond heeft de politieke voorkeur hier verder weinig mee te maken. Het gaat dus om verschillen tussen generaties! Hieronder ziet u de gegevens:

[caption id="attachment_219731" align="aligncenter" width="683"] Het verschil tussen de generaties als het gaat om de 'Klimaatmars van scholieren'. Bron: Maurice de Hond[/caption]

De vraag is natuurlijk wat deze trend kan verklaren? Een eerste mogelijke verklaring is de houding van ouderen tegenover het idee van 'spijbelen'. Het kan zomaar zijn dat spijbelen een negatieve emotionele response bij ouderen teweeg brengt, waardoor het verder niet uitmaakt waarom de klimaatjugend marcheert, maar is het feit dat ze spijbelen al voldoende om het als negatief fenomeen te zien. Wellicht omdat er vroeger anders werd omgegaan met spijbelen en ook orde en gezag meer werd gerespecteerd.

Deze mogelijkheid wordt ondersteund door de gegevens van Maurice de Hond, kijk maar eens op de tabel hieronder. Daar is een patroon waarneembaar waarbij jongeren het minder eens zijn met de stelling 'scholen zouden leerlingen geen toestemming moeten geven om aan een demonstratie mee te doen'. Meer dan de helft van de senioren (55%) is het ermee eens. Terwijl een minderheid van de jongeren van 18 - 24 jaar oud het hiermee eens is (36%).

[caption id="attachment_219732" align="aligncenter" width="954"] Het verschil tussen de generaties als het gaat om de 'Klimaatmars van scholieren' en hun beoordelingen over het fenomeen. Opvallend: hoe ouder de respondent, hoe groter de kans dat het spijbelen relevant is. Bron: Maurice de Hond[/caption]

Een andere mogelijkheid die deze trend kan verklaren heeft te maken met de houding van ouderen tegenover klimaatverandering en het klimaatbeleid. Het kan zijn dat ouderen en jongeren anders denken over beide concepten, waardoor ze ook de klimaatmars anders zien. Wellicht dat ouderen een 'na mij de zondvloed'-attitude hebben en zich geconfronteerd zien met jongeren die datgene doen wat zij, in een andere vorm, al 50 jaar geleden had moeten doen: oproepen tot minder consumeren en meer spaarzaamheid.

Een derde mogelijkheid heeft te maken met de inhoudelijke invulling van het Nederlands onderwijs. Wellicht is het zo dat in het onderwijs van nu meer aandacht wordt geschonken aan de mogelijke negatieve effecten van klimaatverandering voor Nederland. Natuurlijk zien ouderen deze communicatie-uitingen ook in de media, maar keken zij waarschijnlijk niet elke week het NOS Jeugdprogrammeringsprogramma, ahum Jeugdjournaal en ontvingen ze ook geen e-mails van rectoren met het verzoek om een GroenLinks meet-up te bezoeken.

Ten slotte kan het zijn dat ook in de onderwijsmaterialen meer aandacht wordt geschonken aan klimaatverandering en klimaatbeleid. Als dat laatste het geval is dan worden jongeren geconditioneerd om klimaatverandering als een maatschappelijk probleem te zien, wat dan vervolgens verklaart waarom jongeren positief zijn tegenover de klimaatmars. Immers wordt hierdoor 'klimaatverandering' als groot probleem gezien. Maar los van bovenstaande theorieën heeft Maurice de Hond zelf ook een aantal houdingen bevraagd over de klimaatmars.

Wellicht dat we hier wijzer van worden:

[caption id="attachment_219717" align="aligncenter" width="873"] Verschillende houdingen van kiezers van verschillende partijen. Jammer genoeg zijn de gegevens niet opgesplitst naar leeftijd. Bron: Maurice de Hond[/caption]

Zo'n 79% van de respondenten vindt het mooi dat leerlingen 'voor hun eigen toekomst opkomen', maar of het scanderen van 'Nee, nee CO2' daarvoor moet doorgaan is maar de vraag. Of het rondlopen met borden waarop staat 'eat pussy' en meer van dat soort ongein daaraan bijdraagt evenzo. Wanneer straks blijkt dat de klimaatjeugd tot klimaatwerklozen zijn geworden omdat de CO2-reductieprogramma's de Nederlandse economie hard raken, wat dan? Dan bleek hun mars 'voor hun toekomst' bijzonder kortzichtig.

Verder zien we in de bovenstaande tabel geen duidelijke gegevens die suggereren waar het intergenerationele verschil tussen de klimaatjeugd en de ouderen vandaan komt. Wel zien we dat grote groepen FvD'ers, PVV'ers en kiezers van 50Plus en VVD ervan overtuigd zijn dat leerlingen worden geïndoctrineerd 'door hun leraren'. Geprogrammeerd zou een beter woord zijn, immers is de intentionaliteit niet bewezen al zijn wel erg veel docenten linksig.

Ten slotte wordt de impact van schoolboeken en subsidieprogramma's vanuit de Rijksoverheid, Europese Unie en andere supranationale organisaties en NGO's die het klimaatverhaal aanmoedigen en opmerkelijk maken voor jongeren, niet meegenomen in de stellingen. Het kan zomaar eens zijn dat dergelijke subsidieprogramma's en de daaruit voortvloeiende communicatiecampagnes impact hebben op jeugdige attitudes. En ook zogenaamde Millennial-media, zoals Vice, kunnen bijdragen aan het intergenerationele verschil in attitudes tegenover de klimaatmars.

Uiteindelijk is het zo dat geen enkel individu vanuit zichzelf gaat nadenken over klimaatverandering en de mogelijke impact van CO2. Daarvoor moet iemand eerst opmerkelijk worden gemaakt op het klimaatverhaal. Als je mensen die in isolatie leven zou bevragen hoe ze over klimaatverandering en -beleid denken, zullen ze je waarschijnlijk met wazige ogen aankijken. Om maar te zwijgen over het concept CO2!

De trend die we waarnemen en de verschillen tussen ouderen en jongeren is dus een sociaal fenomeen, geconstrueerd door bepaalde factoren. Maar welke factoren het zijn die dit verschil verklaren weten we niet precies. Zo is er ook nog groepsdruk, waardoor jongeren elkaar beïnvloeden en aanmoedigen te gaan staken voor het klimaat. Tja, de mogelijkheden zijn eindeloos. Wel hebben we een aantal mogelijkheden aan u voorgelegd.

Wellicht dat u nog ideeën heeft waar het verschil tussen generaties vandaan komt?