Is er een causaal verband tussen het steeds vaker van bovenaf opleggen van allerlei regels en bezuinigingspakketten door Brussel en de opkomst van fascistische partijen en organisaties? Ik wil niet wachten op de berichten van wetenschappers die me over een jaar of vijf zullen vertellen dat dat causale verband inderdaad bestond en dat we dat toen (nu dus) heel goed hadden kunnen herkennen.
Het einde van de tweede wereldoorlog was niet 1945 maar 1989, toen de muur viel. Op dat moment moest Europa zich (om het maar heel knullig te zeggen) herdefiniëren. De tegenstellingen tussen oost en west hadden tot dan goed gewerkt als gids die toonde wat Europa in ieder geval niet was. Maar die tegenstellingen waren, in 1989, in één klap weg.
Europa begon zich af te vragen, wat ís dat ook alweer, Europa?
Die vraag is nog steeds niet beantwoord maar wat verontrustender is: we hebben de kans, die zon herdefiniëring biedt, niet aangegrepen om te bepalen wat het beste voor het continent is. In plaats daarvan bouwden en bouwen we voort op één van de producten, die in en door oorlogstijd zijn geïntroduceerd: de Europese Unie.
Een politiek systeem dat middenin de koude oorlog is ontstaan, deels uit een grote behoefte aan vrede en deels uit angst voor de gevolgen van de oorlog waar we - hoewel koud - nog middenin zaten, kan nooit een goed systeem zijn
- en dat is het mijns inziens dan ook niet.
Daarom stem ik Artikel 50.