In een interview met het Duitse Wirtschaftswoche verklaarde de topman van het Unilever concern, Paul Polman, dat er banen gaan sneuvelen in Europa. Voor deze ontwikkeling waarschuwen euro-researcher André ten Dam en ondergetekende, in Nederland merkwaardigerwijze nog steeds in een beperkt gezelschap, al sinds jaren,
recent nog hier. Door de eurocrisis en de manier waarop de Europese politieke elite die aanpakt, verarmt de bevolking in de eurozone in rap tempo, eerst in de Zuid-Europese probleemlanden en nu ook in de initieel sterkere landen (
Duitsland incluis).
Een eerste gevolg van deze crisis is, dat er onvoldoende besteedbaar inkomen aanwezig is (met name bij de middenklasse) om in dezelfde mate als voorheen de producten te kopen van de multinationals. Met andere woorden: er is dus sprake van vraaguitval. Een tweede gevolg is, dat winsten en werklgelegenheid bij dit Europese grootbedrijf verdampen. Je kon hier op wachten en we hebben ook al eerder gewaarschuwd, dat het Grootbedrijf
zichzelf in de eigen voet schiet met de eenheidsmunt als er geen mogelijkheid wordt gecreëerd een wisselkoersmechanisme en een meervoudig rentebeleid te ontwikkelen, dat recht doet aan de kracht van de respectievelijke eurozone economieën. En laten we wel wezen, wat voor het Europese grootbedrijf geldt, geldt evenzeer voor de Europese bankensector, maar dat terzijde.
Pikant is overigens wel, dat een woordvoerder van het concern zich later haastte om de uitspraak van topman Polman te
bagatelliseren. Polman was klaarblijkelijk geschrokken van alle commotie, die zijn uitspraken teweeg hadden gebracht. Hij had tegenover
WiWo verklaard, en ik citeer:
"Wenn Märkte wie in Europa nicht mehr wachsen, weil die Menschen weniger Realeinkommen zur Verfügung haben, müssen wir Wege finden, wie wir unsere Produkte trotzdem verfügbar machen können. Und das heißt nun mal Kosten senken und eben auch manchmal Fabriken schließen, wenn der Bedarf nicht mehr da ist.
Kortgezegd: als markten niet meer groeien omdat mensen geen geld meer hebben dan zullen we, indien nodig, onze fabrieken in Europa sluiten en elders productielijnen opzetten. Maar
Reuters meldde vervolgens dat een zegsman van het concern deze uitspraak had afgezwakt:
"A Unilever spokesperson played down the report, pointing to the company's quarterly results unveiled on July 24, which did not include any new savings programmes at the group. "We have not announced any further cost savings."
Wijzen op het feit dat er geen bezuinigingen voorkomen in een
kwartaalrapportage zegt natuurlijk he-le-gaar niets over de toekomstige koers van het concern. Het moge duidelijk zijn: de eurocrisis eist naar gelang de tijd vordert in toenemende mate zijn tol. Niet alleen door de zwakke dollar (Unilever boekte een wisselkoersverlies van 413 miljoen in het eerste halfjaar), maar ook door de afnemende koopkracht onder consumenten in de eurozone. Je zou verwachten dat de ogen van de multi-nationals nu ook eindelijk opengaan, maar waarschijnlijker is, dat de bazen daar de conclusie trekken om naar elders te verkassen, waar men goedkoper kan produceren. Gevolg: nóg meer banenverlies in Europa, terwijl banengroei topprioriteit is van de Europese politieke elite. Wellicht dat ook de ogen van de Europese vakbeweging eindelijk eens opengaan? En ook die van de politieke elite?
Maar ongelijk bekennen en de eenheidseuro opheffen lijkt voor de politici nog steeds te veel gevraagd. Dat hoef je ook niet te verwachten van Juncker, Merkel en Rutte en co. Het zou logisch zijn als de Europese sociaal-democratische vakbeweging eens het voortouw zou nemen om te waarschuwen voor de desastreuze effecten die de eenheidsmunt voor de eurozone economieën oplevert. Al was het maar om het dreigende banenverlies tegen te gaan. Maar ik vrees dat die sociaal-democraten het veel te druk hebben met zichzelf.
Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter.