Ongezonde mensen, de overheid en moraal
De overheid moet ongezonde mensen beschermen.
Dat zeg ik niet, dat zegt psychiater Bram Bakker. Meneer Bakker windt zich nogal op omdat ongezond levende mensen duur zijn. Door hen rijzen de zorgkosten de pan uit en daar moeten gezond levende mensen voor opdraaien. Daarom moeten mensen weer verantwoordelijk worden gemaakt voor hun gedrag en zelf de prijs betalen voor hun leefwijze.
So far, so good. Maar dan gaat meneer Bakker ineens helemaal los en komt het hoge woord eruit.
De overheid laat iemand die in een zware auto met een vieze dieselmotor wil rijden meer wegenbelasting betalen. Daar hebben weinig mensen een probleem mee. De hoogte van accijnzen op bijvoorbeeld brandstof, sigaretten en alcohol wordt voor ons bepaald zonder dat er veel bezwaar tegen wordt gemaakt. Waarom zorgt onze overheid dan niet voor gezond en betaalbaar eten en goedkope sportvoorzieningen? Om te beginnen voor onze schoolgaande jeugd? Zolang een broodje gezond duurder is dan een patatje wordt het nooit wat. Zorg eerst eens voor verantwoorde prijsstelling. Met de opbrengst van een vettaks kun je het gezonde eten subsidiëren.
En daar pal onder schrijft hij dit:
Mensen moeten de verantwoordelijkheid voor hun gezondheid weer in eigen hand te nemen.
Oh dear. Meneer Bakker blijkt tot de denkschool te behoren waar men aanneemt dat eigen verantwoordelijkheid volstrekt compatibel is met overheidsingrijpen. Net toen ik dacht dat deze hardnekkige mythe wel zo'n beetje uitgeroeid was, staat-ie te pronken op de opiniepagina van de Volkskrant.
Hoe komt een geleerde man als de auteur in kwestie - hij is psychiater, dus zowel arts als psycholoog - tot de ridicule slotsom dat eigen verantwoordelijkheid afgedwongen kan worden door prijsprikkels? Dat heeft bar weinig met eigen verantwoordelijkheid te maken, maar meer met letten op de kleintjes. Ongezond leven voorkomen door overheidsingrijpen is symptoombestrijding. Willens en wetens is geen kwestie van huishoudboekjes, maar een kwestie van moraal.
Maar goed, dat durven we niet te zeggen. Veel radicaler dan op gezondheid afgestemde zorgpremies worden we niet. Zeggen dat volharden in ongezond leven een gebrek aan waarden is, gaat te ver. Want wie denken we wel dat we zijn? Rechtvaardig oordelen is moeilijk en ondankbaar, economisch prikkelen gemakkelijk en 'tolerant'. En om dat gebrek aan moed uit de weg te gaan, kijken we door een eeuwige economische bril. Het gevolg is dat we problemen die zich voor onze ogen afspelen niet meer zien, enkel en alleen omdat de kwestie niet te reduceren is tot cijfertjes en prikkels.
Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten
Lees ook