Morsi is weg, wat nu?

Het leger kondigde gisteravond aan dat het de regering van Moslimbroeder Mohamed Morsi had afgezet. De hoogste rechter van Egypte, Adli Mansour, neemt tijdelijk de macht over, tot nieuwe verkiezingen kunnen worden uitgeschreven.

De coup werd gesteund door de belangrijkste geestelijke leiders van Egypte, de Koptische paus Theodorus en de grootiman van de Al-Azhar-universiteit in Caïro, het meest toonaangevende onderwijsinstituut in de moslimwereld.

Volgens legerleider Abdul Fatah Khalil al-Sisi, die de coup op televisie verkondigde, was met een groot aantal politieke groeperingen overeengekomen wat er moest gebeuren: de grondwet, die vorig jaar door de islamisten werd herschreven nadat seculiere partijen zich uit het proces hadden teruggetrokken, is opgeschort en er komt een "verzoeningscomité" dat onder meer bestaat uit vertegenwoordigers van de jongerenorganisaties die nauw betrokken waren bij de demonstraties die iets meer dan twee jaar geleden tot het aftreden van de vorige president, Hosni Moebarak, leidden. Wat dat comité gaat doen, is nog onduidelijk.

Toch, goed nieuws voor iedereen die de gestage islamisering van Egypte onder leiding van de Moslimbroederschap met afgrijzen aanzag, maar het land is er nog niet.

Om te beginnen zijn er de aanhangers van de Moslimbroederschap die dit waarschijnlijk niet zonder slag of stoot zullen pikken. Iets meer dan de helft van de Egyptenaren stemde vorig jaar op Morsi. Toen was het enige alternatief een oud-legerman en sindsdien is het in Egypte niet veel beter gegaan. Een groot deel van de aanhang van de Moslimbroederschap zal dus niet in het verweer komen, maar er is een kern fanatici die nog een hoop onrust kan stoken.

Daarnaast staat de economie er belabberd voor -- een van de redenen dat miljoenen Egyptenaren de afgelopen dagen weer de straat opgingen om het aftreden van Morsi te eisen.

Bijna een op de tien Egyptenaren zit zonder werk. Drie kwart van hen is jonger dan 29 jaar. Het land kampt met brandstof- en voedseltekorten. Het handelstekort is enorm toegenomen. Van toerisme en buitenlandse investering is, om begrijpelijke redenen, nauwelijks meer sprake. De overheid heeft een tekort op de begroting van 11,5 procent van het bruto binnenlands product.

Nu de Moslimbroeders niet langer aan de macht zijn, zal de grootste geldschieter in de Arabische wereld, Qatar, waarschijnlijk minder vrijgevig zijn. Dat land gaf in april, samen met Libië, nog 5 miljard dollar aan de regering van Morsi, geld dat het nodig had om de olierekeningen te betalen.

De Amerikanen geven geen steun meer sinds de aanval op hun ambassade in Caïro vorig jaar september.

Wellicht dat Saoedi-Arabië kan bijspringen. Dat land heeft, in tegenstelling tot Qatar, een hekel aan de Moslimbroeders die in eigen land de legitimiteit van de monarchie in twijfel trekken.

Om de problemen voor de lange termijn op te lossen, zal de Egyptische regering moeten snijden in subsidies op brandstof en voedsel terwijl miljoenen Egyptenaren daar afhankelijk van zijn. Dat kan leiden tot meer onrust. Ook moet het land meer buitenlandse investeerders aantrekken, maar die zijn natuurlijk terughoudend.

Het leger heeft nieuwe verkiezingen aangekondigd. Hopelijk zien genoeg Egyptenaren inmiddels in dat de Moslimbroederschap niet het beste met het land voorheeft en verenigen liberale en seculiere partijen zich zodat Egypte echt vooruit kan.