Mijn tocht langs de Syrisch-Israëlische grens

Yochanan Visser ondervond aan den lijve wat voor een gevaarlijke plek de grens tussen Israël en het door ISIS geplaagde Syrië is. En ook de Israëlisch-Libanese grens is niet veilig vanwege Hizbollah.

Het uitzichtpunt bij Kuneitra op de Golan Hoogvlakte was meer dan 40 jaar een plek waar men met eigen ogen de rust aan de grens met Syrië kon aanschouwen. Die tijd is definitief voorbij.

Tien minuten voordat ik afgelopen woensdag arriveerde bij het uitzichtpunt was er geweervuur hoorbaar en zichtbaar aan de Syrische kant van de grens. De dagen ervoor was het gebied tot verboden militair terrein verklaard vanwege mortiervuur uit Syrië, maar na een dag rust stond de IDF nu weer verkeer toe.

Het parkeerterrein van het uitzichtpunt stond vol met auto’s. Even verderop stond een Israëlisch pantservoertuig. De bemanning van het voertuig keek met verrekijkers naar de Syrische grens. Tijdens de rit naar Kuneitra was me al opgevallen dat de IDF overal bij de grens patrouille liep.

Een aantal Israëlische mannen besprak de situatie. Het was duidelijk dat zij zich ongerust maakten over de ontwikkelingen aan de grens, waar de aan Al Qaida gelieerde terreurgroep Jabr al-Nusra de afgelopen week de controle over de grensovergang bij Kuneitra had overgenomen.

Eén van hen wees me op de vlag van al-Nusra die wapperde op een gebouw aan de Syrische kant van de grensovergang. De UNDOF posities even verderop waren verlaten en het VN-personeel had zijn toevlucht gezocht in het VN-hoofdkwartier aan de Israëlische kant van de grens. Dit gebeurde nadat al-Nusra 43 VN-soldaten gijzelde.

Video’s zoals bovenstaande, die op het internet werden gepost na de val van Kuneitra, suggereerden ook de aanwezigheid van eenheden van de Islamitische Staat (voorheen ISIS) in het gebied.

Even later reed een zwarte Audi met geblindeerde ramen het parkeerterrein op en stapten twee lijfwachten uit de auto. Silvan Shalom, de vice-premier van Israël, was gearriveerd om namens de regering de situatie aan de grens met Syrië te inspecteren. Hij werd opgewacht door een lokale Druzenleider en Eli Malka, het hoofd van de regionale raad op de Golan Hoogvlakte.

Malka nam de vice-premier apart en vertelde hem dat de situatie op de Golan in rap tempo begint te lijken op die aan de grens met Gaza. De laatste week zijn er dagelijks beschietingen geweest van Israëlische dorpen vanuit Syrië, vertelde Malka. Hij drong aan op een strategische koerswijziging bij de Israëlische regering.

Tot nu toe heeft Israël de positie in genomen dat het zich niet wilde mengen in de oorlog in Syrië. Malka vindt echter dat de tijd is gekomen dat Israel zich actiever zou moeten opstellen. Hij zei dat miljoenen shekels zijn geïnvesteerd in de verdediging van de dorpen aan de grens maar vond dat dit niet meer voldoende is. Hij wees op de al-Nusraposities bij Kuneitra en voorspelde dat het een kwestie van tijd is voordat zij hun wapens op Israël gaan richten. Hij sloot niet uit dat Israël uiteindelijk gedwongen zou worden om een veiligheidszone in Syrië in te stellen.

Ik vroeg of de verwachting in Israël is dat de Islamisten van al-Nusra en IS inderdaad binnenkort hun wapens op Israel zullen richten. Vice-premier Shalom gaf antwoord:

Aldus Shalom. U kunt het interview hier terugkijken (in het Hebreeuws, start na 2:35).

Mijn volgende stop was het Druzische dorp Magdal Shams. Het dorp ligt in het uiterste noorden van de Golan Hoogvlakte direct aan de grens met Syrië. De Druzen in het dorp zien zich ondanks 47 jaar Israëlisch bestuur nog altijd als Syriërs en waren tot voor kort van mening dat Israël de Golan aan Syrië moest teruggeven.

Daar lijkt nu verandering in te komen. Ik sprak met twee Druzische winkeliers in het dorp die op basis van anonimiteit wel iets kwijt wilden over de huidige situatie. Het feit dat het grensgebied aan de Syrische kant nu volledig in handen is van extreme moslimterreurbewegingen verontrust de Druzen in Magdal Shams zeer, vertelde een van hen. Hetzelfde geldt voor de opmars van de Islamitische Staat in Irak en Syrië. Hij zei dat vooral ISIS gehaat wordt door de Druzen omdat zij weten dat men geen genade zal kennen wanneer Druziche dorpen in handen zullen vallen van de beweging.

Ik vroeg wat zij als aanhangers van het Ismailisme (afsplitsing van Shia Islam) vinden van de methodes van IS. De mannen zeiden dat de wijze waarop IS optreedt niets te maken heeft met de versie van Islam die zij aanhangen. Zij vonden dat IS dingen doet die een hond niet eens zou overwegen. Het optreden van IS is het resultaat van de indoctrinatie van een (geestelijk) leider die de Koran niet heeft begrepen, vonden zij.

Juist op dat moment liep een groep Israëlische soldaten langs de winkel. Een van de mannen wees op de soldaten en zei dat het te betreuren viel dat Israël het karwei tegen Hamas in Gaza niet had afgemaakt. Een nederlaag van Hamas zou ook een signaal hebben gestuurd naar IS en al-Nusra, vond hij.

Beide mannen maakte zich zorgen om hun familieleden in Syrië die onder zeer moeilijke omstandigheden moeten leven. Zij hadden nog slechts telefonisch contact met deze familieleden omdat de ontmoetingen die voorheen aan het grenshek plaatsvonden te gevaarlijk waren geworden. Onder Assad hadden zij teruggewild naar Syrië zeiden ze, maar dat was verleden tijd. Pragmatisch gezien gaven zij nu de voorkeur aan het leven onder Israëlisch bestuur.

Een dag na het afnemen van deze interviews werd Israël opnieuw vanuit Syrië beschoten en reageerde de IDF met beschietingen op Syrische posities.

Uit alles is nu duidelijk dat Israël naast een front in het zuiden met Hamas en het front in Libanon nu ook een front heeft op de Golan Hoogvlakte. De burgeroorlog in Syrië zal de islamistische oppositiegroepen echter voorlopig afhouden van een offensief tegen Israël. Dat heeft te maken met het besef dat dit het leger van Assad in de kaart zou spelen.

De IDF is zich echter bewust dat de volgende oorlog naar alle waarschijnlijkheid weer in het noorden van Israël zal plaatsvinden en bereid zich nu voor op een confrontatie met Hizbollah. Afgelopen vrijdag berichtte de Times of Israel dat de IDF voorbereidingen treft voor een mogelijke nieuwe oorlog tegen Hizbollah.

Dat zal een oorlog kunnen worden die vele malen bedreigender is voor Israël dan de laatste oorlog tegen Hamas of de Tweede Libanonoorlog in 2006. Hizbollah heeft meer dan honderdduizend raketten en vele andere moderne wapens. Vijfduizend van de Hizbollah raketten zijn lange afstandswapens die een springlading van een ton kunnen vervoeren en uitgerust zijn met een geleidingssysteem.

Het Iron Domesysteem van Israël zal niet opgewassen zijn tegen een massieve raketaanval op Israël. De IDF heeft negen Iron Domebatterijen die geheel Israël zouden moeten verdedigen, dat is een onmogelijke opdracht. Verder heeft de IDF nu voor het eerst indirect toegegeven dat ook Hizbollah tunnels graaft onder de grens met Israël. Het plaatsvervangend hoofd van de gemeente Ma’aleh Yosef vertelde de Times of Israel dat inwoners van grensdorpen in Noord Israel sinds 2006 hebben gerapporteerd dat er onder hun huizen tunnels worden geboord.

Deze tunnels worden door Hizbollah gegraven om het noorden van Israël te kunnen infiltreren. Hizbollah leider Hassan Nasrallah heeft eerder bekendgemaakt dat Hizbollah in de volgende confrontatie met Israël Galilea wil bezetten met behulp van de lokale Arabische bevolking. De IDF zegt echter dat Hizbollah hiertoe niet in staat zal blijken.