Merkel lijkt niets te hebben geleerd: waarschuwt in Davos voor de 'gevaren' van nationalisme

Keihard onderuit gaan bij de Duitse verkiezingen? Een nationalistisch sentiment dat maar blijft groeien in Europa? Het doet Angela Merkel allemaal weinig: zij blijft bij haar standaardpraatje over Europese samenwerking.

In linkse kringen stond het zweet vorig jaar aardig op de voorhoofden bij verkiezingen in onder andere Nederland en Duitsland, waar 'rechtspopulisten' - lees: de PVV en AfD - wel eens grote overwinningen zouden kunnen gaan boeken. In beide landen bleek hun rampscenario niet uit te komen, vooral omdat andere partijen simpelweg weigerden om met hen aan tafel te gaan zitten. Maar zeker in Duitsland deed rechts het uitstekend, en was de overduidelijke boodschap richting de ruling class: het wordt weer eens tijd dat jullie de belangen van je eigen landen voorop stellen.

Merkel lijkt zich daar echter niets van aan te trekken. De Duitse Bundeskanzlerin hield vandaag op het World Economic Forum in het Zwitserse Davos een vurig pleidooi voor het bestrijden van protectionisme en nationalisme. Daarbij leek ze zich vooral - zoals wel vaker - af te willen zetten tegenover de politiek van Donald Trump, die Amerika voor het eerst in jaren weer een regering heeft gegeven die doet wat ze belooft: America first, dus.

En laten we eerlijk zijn: moet dat niet altijd het uitgangspunt zijn? Zit een Duitse leider niet uiteindelijk daar om de Duitse belangen te verdedigen, net als haar Chinese collega dat voor China doet? Ze hamerde tijdens haar rede op het belang van - Europese - samenwerking, en miste daarbij het hele punt. Samenwerken is prima, brengt ons vaak voordelen en is op sommige gebieden gewoon hartstikke nodig, maar kan nooit een doel op zich zijn. Als het voor Nederland voordelen heeft om samen te werken met Duitsland op het gebied van - ik zeg maar wat - rivierenbewaking, dan moeten we dat lekker doen. En anders niet.

Met andere woorden: het uitgangspunt moet altijd een nationalistisch sentiment zijn. Dat betekent, in tegenstelling tot wat links ons vaak probeert aan te praten, niét dat je andere landen laat stikken - het betekent wél dat je uiteindelijk, wanneer het erop neerkomt, doet wat voor jouw land het beste resultaat oplevert. Maar dát is tegenwoordig vloeken in de Europese eenheidskerk.