Het is een ieder met zelfs maar een greintje gezond politiek verstand volstrekt duidelijk dat het CDA een antwoord moet vinden op het populisme van de PVV. Als de partij het debat uit de weg probeert te gaan is het afgelopen: 15 zetels bij de volgende verkiezingen wordt dan nog een hele opgave.
De (officiëuze) leider van de christendemocraten, Maxime Verhagen, begrijpt dat als geen ander. Tijdens een symposium georganiseerd door het Wetenschappelijk Instituut van het CDA over populisme legde hij uit hoe zijn partij om moet gaan met de immigratie- en integratieproblematiek.
"Onzekerheid is een levensgroot kenmerk van deze tijd. Blijft Nederland nog wel Nederland als er zoveel buitenlanders bij komen? Blijft mijn buurt wel mijn buurt als er weer een kerk gesloten wordt en er een moskee wordt gebouwd? Waarom passen de nieuwkomers zich niet aan ons aan? Ze pikken toch niet de baan van mijn zoon in? Dit onbehagen is door de traditionele politieke partijen, ook door mijn eigen CDA, lang weggezet als een foutieve reactie op de snelle veranderingen in de wereld. Maar dit onbehagen is begrijpelijk".
"Het onbehagen moet ook het onbehagen zijn van een volkspartij als het CDA. Een groot deel van de mensen die PVV stemden, zijn onze mensen. Ik wil niet blind zijn voor de onvrede in de samenleving, voor de onzekerheid van de mensen. Mensen zoeken rust, stabiliteit en overzicht. Overzicht waar constant door vooral de progressieve elite met veel dedain als 'burgerlijk en bekrompen en spruitjeslucht' op afgegeven werd."
Met andere woorden: Wilders en zijn kiezers hebben een punt.
Maar dan:
Maar Verhagen vindt niet dat de oplossing van Wilders de juiste is. Hij meent weliswaar dat het CDA de joods-christelijke wortels van Nederland moet erkennen en uitdragen, maar anders dan de PVV ziet Verhagen een leidende rol in instituties, zoals scholen, ziekenhuizen en sportverenigingen. "De katholieke sociale leer uit de negentiende eeuw, heeft veel waarden in zich. Het subsidiariteitsbeginsel geeft iedere mens, ieder persoon een taak, een persoonlijke verantwoordelijkheid. Dat mensen hun onvrede niet moeten uiten door te wijzen naar anderen, maar de samenleving zelf moeten helpen inrichten."
Voor christen-democratische politici bepleit Verhagen een 'afstandelijke nabijheid' onder de mensen. Zoals vroeger een kapelaan: gezaghebbend, maar toch in de buurt. "We moeten er zijn voor de mensen voor wie het allemaal te snel gaat." Voor Verhagen betekent de C van het CDA "dat we meer zijn dan een politieke partij, dat politiek meer is dan beleid. Politiek gaat ook over moraal, beginselen en betrokkenheid bij mensen." Verhagen heeft er alle vertrouwen in dat het met zijn partij allemaal weer goed komt. "Juist in een tijd van onbehagen zoeken zwevende kiezers partijen met principes."
Eerder schreef mijn gewaardeerde collega Joost al over Verhagens toespraak. In
Joosts post kwam de vice-premier er redelijk bekaaid vanaf. Zo zou Verhagen een draaikont zijn, een opportunist, en niet duidelijk stelling durven nemen voor of tegen Wilders.
Feit is natuurlijk dat het CDA een christendemocratische partij is. Maatschappelijke problemen worden door die partij altijd vanuit die invalshoek bekeken. De CDA-achtige oplossingen ("afstandelijke nabijheid" onder de mensen, bijvoorbeeld) moge dan niet verwelkomd worden door PVV'ers, maar christendemocraten denken daar ongetwijfeld heel anders over.
Verhagen moet geen tweede Wilders wíllen worden. Één Wilders is genoeg. De andere partijen moeten op basis van hun eigen principes oplossingen aandragen voor de integratie- en immigratieproblematiek. Het CDA baseert zich daarbij duidelijk op joods-christelijke waarden (wat de PVV natuurlijk niet meer kan zeggen na de stemming van gisteren).
Het CDA moet gewoon doorgaan op de ingeslagen weg. Laat Verhagen het antwoord maar formuleren op het schreeuwerige populisme van Wilders. Geef hem vervolgens een paar jaar en voor u het weet doet het CDA weer gewoon mee (voor de tweede plaats, welteverstaan, maar afijn; dat is al een hele verbetering ten opzichte van de huidige situatie).
Overigens vind ik het opvallend dat er tegenwoordig net wordt gedaan alsof Verhagen zich nu pas voor het eerst uitspreekt over deze problemen. Dat is natuurlijk je reinste flauwekul. Jaren geleden maakte hij zich al druk over de gebrekkige integratie van immigranten. Wilders doet altijd dan wel alsof hij de eerste én de enige was (en is) die dit soort problemen durft te benoemen, maar dat is nonsens. Verhagen is ook al jaren bezig, zij het vanuit een iets andere invalshoek dan de PVV-leider.
