Volg hier live de uitslag van de Europese verkiezingen. Plus commentaar van politici, journalisten en de rest van Nederland. Updates door Frank Verhoef en Michael van der Galien.
De stembussen voor de verkiezingen van het Europees parlement zijn stipt om 21:00 uur gesloten. Wie stuurt Nederland naar Brussel en wie krijgt een flink pak slaag van de kiezer? Na vanavond weten we het. Welke partij wordt het grootst? Dat is een belangrijke vraag, omdat het bepaalt hoe wij naar de uitslag kijken. Winnen de eurofielen van D66 of de eurosceptici van de PVV de verkiezingen?
Of toch het CDA, dat de weg omhoog heeft gevonden in het afgelopen jaar? Hoeveel zetels verliest de PvdA en wat betekent dat voor de positie van Diederik Samsom? Wat doet nieuwkomer Artikel 50? Getuige het aantal stemverklaringen op Twitter zou de partij van Daniel van der Stoep zomaar een zetel kunnen halen, maar we kunnen ons niet alleen baseren op wat er op Twitter gebeurt.
Daarom zullen wij, Frank Verhoef en Michael van der Galien, de uitslag van vanavond nauwlettend volgen. Nou ja, de 'uitslag', met aanhalingstekens, want we moeten nog een paar dagen wachten op de officiële uitslag. Gelukkig heeft GeenStijl
een legertje stemmentellers geregeld die zo snel mogelijk na 21:00 uur de uitslag doorgeven. Op basis daarvan denkt GeenStijl met een redelijk betrouwbare uitslag te komen, ook al mag dat niet van de hoge heren (
en dames) in Brussel.
Hieronder volgen de hele avond updates van onze hand. Steeds staat bovenaan de meest recente update.
Refresh (F5) deze pagina zoveel mogelijk om constant op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen. En vergeet deze pagina ook niet te delen op Twitter en Facebook! De livestream van GeenStijl staat trouwens onderaan deze post en is ook apart te bezoeken via
deze link. Oké, daar gaan we.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
00:28 En we sluiten af met de feestelijke woorden van eurofiel pur sang Guy Verhofstadt. Dank daarvoor, dames en heren thuisblijvers. (MvdG)
00:19 GeenPeil concludeert dat D66 wel degelijk de grootste is geworden, maar dat het geen 'gigantische' overwinning is. De Democraten worden gevolgd door het CDA, de PVV en de VVD. De eerste drie partijen komen waarschijnlijk allen op 4 zetels uit, de VVD op drie.
Wel is er een 'maar': Op basis van bijna 200.000 binnengekomen stemmen uit honderden stembureaus, durven we het aan om een DEAD HEAT te callen tussen D66, CDA en PVV. Alle drie staan ze in de GeenPeil Stijlloze Stemmentellers meting op vier zetels. Die van D66 is ferm, die van CDA neigt naar een gelopen race, en de PVV kan er nog eentje zakken naar drie. Maar dat is wat we op dit moment uit de gecheckte resultaten van 517 stembureaus kunnen opmaken. In totaal zijn er ruim 1100 Stijlloze Stemmentellers die hun uitslag hebben doorgestuurd. De servers draaien overuren om alle filmpjes te verwerken, het TelTeam perst zweet per liter om alles te checken, balancen en dubbelchecken. Maar deze tussenuitslag durven we wel aan: D66 vier zetels, CDA vier zetels, en PVV vier zetels met een kans op eentje verlies. Zo snel mogelijk meer...
Morgenochtend staat de definitieve GeenPeil-uitslag online. We gaan dan zien wie echt de grootste is. Let op: waarschijnlijk wordt dat D66 en de kans bestaat dat de PVV een zetel inlevert en dus op drie uitkomt. Maar goed, dat weten we morgen pas zeker. (MvdG)
00:09 Daniel van der Stoep van Artikel 50 is behoorlijk te spreken over de uitslag:
Aan alle lieve mensen die ons hun vertrouwen hebben gegeven. We zijn u enorm dankbaar en zijn zeer blij met uw stem. Vanuit het niets hebben we mee kunnen doen aan de verkiezingen met een nieuwe partij en met een uniek geluid!
Helaas hebben we geen zetels binnen kunnen halen. Zonder aandacht van televisie en kranten, is dat niet mogelijk gebleken. Wij zijn enorm trots met een prognose van 0,5% van de stemmen. Dat is virtueel wel een Tweede Kamerzetel!
Maar dit is slechts het begin van een geweldig avontuur. Het is duidelijk dat er behoefte is aan een partij als Artikel 50. We hebben gewonnen, hoe dan ook! Met hart en ziel en beperkte middelen hebben we voor nu het maximale gepresteerd.
Ik ben enorm trots op wat we bereikt hebben en trots op onze kandidaten, leden, vrijwilligers en iedereen die ons een warm hart toedraagt.
Volgende stap zijn de Provinciale en Senaatsverkiezingen. Maar we zijn ook klaar voor eventuele Tweede Kamerverkiezingen. Wij blijven vechten voor een vrij en soeverein Nederland. Blijf ons vooral steunen!
Wat deze verkiezingen ook hebben aangetoond is dat we als de sodemieter een in/uit referendum moeten krijgen, dat heeft de belachelijk lage opkomst van 35% wel aangetoond.
Nederland is de EU spuug en spuugzat. Wij blijven buitenparlementair voor u vechten. Met alles wat we hebben, dat beloven wij!
De toekomst is zonnig voor Artikel 50. Ik ben apetrots op elke stem. Dank u wel.
Wij zijn klaar voor alles en zijn enorm trots op onszelf. Wij hopen u ook!
Veel liefs,
Daniël van der Stoep
Heel goed! Artikel 50 telt vanaf nu gewoon mee. 0,5% is namelijk (ongeveer) voldoende om een zetel te bemachtigen in de Tweede Kamer. Dat is geen geringe prestatie voor een partij die kort geleden nog niet bestond. (MvdG)
23:57 GeenPeil: Artikel 50 zal uitkomen op 0,5%. Als dat klopt hebben de klassiek-liberalen naar behoren gepresteerd, in theorie is dat namelijk voldoende voor een Kamerzetel. Dit is zeker het geval als je voor ogen houdt dat veel eurosceptici vandaag niet hebben gestemd (dank daarvoor trouwens. Echt ontzettend aardig dat jullie eurokritische partijen in de kou hebben laten staan en Alexander Pechtold de mogelijkheid hebben gegeven om te kunnen roepen dat Nederland nu officieel eurofiel is). (MvdG)
23:52
23:48 Volgens GeenPeil blijkt dat er drie partijen zijn die vier zetels hebben: de PVV, D66 en het CDA. Daarbij de kanttekening dat de PVV er één minder kan krijgen en het CDA één meer. Kortom: we weten nog steeds helemaal niets. Behalve dan dat de PVV sowieso inlevert ten opzichte van 2009. (MvdG)
23:45 Maurice de Hond bevestigt de uitslag van Ipsos. (MvdG)
23:25 Alexander Nogwattes van D66 beweert dat Nederland overtuigend voor de Europese Unie heeft gekozen. Leon de Winter denkt daar net een beetje anders over. (MvdG)
23:09 Wilders vindt de exitpolls dus tegenvallen. De PVV haalt in ieder geval drie zetels, misschien vier. Bij de vorige verkiezingen in 2009 waren het er nog vijf. Wilders rept overigens met geen woord over opstappen na het matige resultaat van vandaag. "We zijn niet kapot te krijgen." (FV)
23:03 Wilders spreekt. Hij zegt dat de PVV-kiezer is thuisgebleven. "Nederland is niet eurofieler geworden. Je kunt niet zeggen dat dat wel zo is op basis van de uitkomst. Twee op de drie Nederlanders zijn namelijk thuisgebleven. Door thuis te blijven hebben veel kiezers hun afkeer en desinteresse voor de Europese Unie laten zien. Ik hoop dat we met vier PVV'ers met gelijkgezinde partijen de samenwerking gaan zoeken." (FV)
22:57 Als de exitpoll klopt en de lijstverbinding met CU/SGP z'n vruchten afwerpt, dan zou CDA-Kamerlid Sander de Rouwe zomaar gelijk kunnen krijgen: vijf zetels voor het CDA, waarmee de partij groter wordt dan de eurofielen van D66. Dat is best een knappe prestatie, en ja, het is ook een overwinning voor eurocritici, want het CDA is zoals gezegd de laatste tijd kritischer geworden op Brussel.
22:51 In Werkendam, een kleine gemeente met 26.400 inwoners, is de CU/SGP-lijst
nogal populair. In een bepaald stembureau zijn 368 van de in totaal 751 uitgebrachte stemmen naar die lijstcombinatie gegaan. (FV)
22:41 Bij de SP vieren ze al een feestje omdat ze waarschijnlijk groter zullen worden dan de PvdA.
"Dit is voor ons de beste uitslag ooit in Europa," aldus SP-lijsttrekker Dennis de Jong. Mogelijk dat de SP zelfs groter wordt dan de PvdA. "Dat zou heel mooi zijn, maar laten we afwachten. Dit zijn de eerste cijfers," aldus De Jong.
Als we de SP nou eurokritisch noemen en het CDA ook, dan hebben de critici alsnog een heel aardige avond. Ja, je moet toch wat... (MvdG)
22:41 Over 19 minuten, om 23:00 uur dus, gaat Wilders de verzamelde aanhang in een café in Scheveningen toespreken. Tot die tijd mag geen enkele PVV'er met de media praten, zo hebben verschillende journalisten ontdekt. Een beetje vreemd is het wel, maar ergens is het begrijpelijk dat er een vorm van regie is. Wat Wilders gaat zeggen? Waarschijnlijk kondigt hij aan dat hij blijft doorgaan tot het bittere einde. (FV)
22:35 Stemlokaal Almere: PVV is daar de grote winnaar, gevolgd door D66 en de SP. Ook Artikel50 wordt genoemd. Meer stemmen voor de klassiek-liberalen dan voor DierEnPoes. (MvdG)
22:33 De site van het Algemeen Dagblad meldt dat het stil is bij de PVV. Inclusief foto (zie onder). Op zich heel logisch, want Wilders wordt pas rond 23:00 uur verwacht voor een toespraak en eerste reactie. Maar het AD heeft gelijk. Het zal geen feest zijn bij de PVV, afgaande op de exitpoll. (FV)
22:31 GeenPeil: opkomstpercentage is 35%. Dat is niet best. Een totale afgang voor de EU, maar het zal Verhofstadt aan zijn jeweetwel roesten. (MvdG)
22:28 Livestro over Mark Ruttes gedraai met zijn 'prioriteitenlijst' voor Brussel: "If you don't like my priorities, I have others." Livestro, sceptisch: "Dit deed hij alleen maar voor de bühne." (FV)
22:24 De resultaten blijven binnenstromen bij GeenStijl. We wachten rustig af wat die resultaten precies zijn... en wat de uiteindelijke verkiezingsuitslag is. Nou ja, de prognose van GeenStijl zal in ieder geval representatiever zijn dan die van Ipsos. (MvdG)
22:21 Laten we niet vergeten dat er ook restzetels kunnen worden verdeeld. Dat betekent dat bijvoorbeeld de eurosceptische CU/SGP niet twee, maar misschien zelfs drie zetels zou kunnen halen. (FV)
22:11 D66-lijsttrekker Sophie in 't Veld beweert dat de "pro-EU-boodschap"
heeft gewonnen. Dat zegt ze alleen maar omdat ze
hoopt dat het waar is, niet omdat het ook
echt waar is. Nogmaals: de Ipsos-exitpoll zegt eigenlijk nog helemaal niets. We moeten wachten op wat GeenPeil ons kan brengen later op de avond/in de nacht. (FV)
22:09 Livestro en Sassen van Elsloo herhalen wat ik eerder al schreef: een halve procent of meer voor Artikel 50 (zo'n 50.000 stemmen dus) zou een bijzonder goede prestatie zijn. Dat is namelijk zo ongeveer genoeg voor een Kamerzetel. Dat is geen geringe prestatie voor een partij die tot voor kort niet bestond, geen fondsen had, geen vrijwilligers, en geen bekendheid. (MvdG)
22:05 Joshua Livestro zit er klaar voor. Zoals altijd is hij op en top professioneel bezig. (MvdG)
22:01 Als Partij voor de Dieren en 50Plus inderdaad in het Europees parlement belanden, zullen er vast weer mensen zijn die vragen om een kiesdrempel. Precies zoals EenVandaag-journalist Remko Theulings zojuist twitterde: (FV)
21:57 Onze eigen Joshua Livestro komt zometeen langs bij GeenStijl TV. Hij praat daar met Rob Goossens (Fortuyn-fluisteraar) en Alexander Sassen van Elsloo (Artikel 50). (MvdG)
21:53 Bij stemlokaal in Den Bosch: grote winnaar is PVV (124!), gevolgd door SP, D66 en het CDA. Gaat Noord-Brabant peiler Ipsos te schande maken? Wordt de PVV toch veel groter? (MvdG)
21:53 Boris van der Ham (oud-Kamerlid D66) heeft een punt. De opkomst is bedroevend laag: (FV)
21:49 "We zijn nu de grootste partij op links." SP-leider Emile Roemer is blij met de mogelijke drie zetels die de SP krijgt. Het is goed mogelijk dat hij te vroeg juicht. Intussen krijgt de PvdA ook drie zetels, maar daar blijven ze toch iets voorzichtiger met hun reactie voor de camera. (FV)
21:46 De eerste echte resultaten zijn binnen: uit Noord-Burgum, een dorp in Friesland. De grote winnaars aldaar: de christelijke partijen. De rest blijft ver achter. PvdD heeft daar één stem, Artikel 50 ook, en datzelfde geldt voor de PiratenPartij.
Yes, Artikel 50 heeft een officiële stem! Nog 49.999 te gaan om te kunnen pochen dat het een behoorlijk resultaat is. (MvdG)
21:45 Michael heeft gelijk. Zoals hij hieronder zegt, moeten we de voorlopige resultaten met een flinke korrel zout nemen. Ipsos zei dat ook vooraf: er kunnen hier en daar nog zetels af en bij. (FV)
21:43 Als dit de definitieve uitslag wordt kunnen we Nederland trouwens wel opdoeken. Of toch niet? Let op jongens: CU/SGP is eurokritisch, de PVV ook, en het CDA wordt ook steeds eurokritischer. (MvdG)
21:40 Neem de voorlopige resultaten even met een korreltje zout mensen. Ipsos staat bij veel te weinig stemlokalen. Het kan nog veranderen. Let vooral op GeenStijl. Zie video hieronder. (MvdG)
21:39 Sybrand Buma over de exitpoll: "We zijn zeer opgetogen. Dit voelt als een versterking van de stijgende lijn. Heel mooi resultaat." (FV)
21:38 Volgens Ipsos krijgt Artikel 50 geen enkele zetel. Althans, de partij wordt helemaal niet genoemd. Maar dat is niet gek, want Ipsos heeft een exitpoll gehouden bij - als ik het me goed herinner - 40 stembureaus. Dat kan dus een heel vertekend beeld geven. (FV)
21:33 Zetelverdeling volgens definitieve exitpoll: CDA op 4, PVV op 3, PvdA op 3, VVD op 3, D66 op 4, GroenLinks op 2, SP op 3, CU/SGP op 2, 50Plus op 1 en PvdD op 1. (FV)
21:28 Het staat allerminst vast wat de uitslag wordt, maar de PVV lijkt twee van de oorspronkelijke vijf zetels te verliezen. Dat is niet bepaald een goed resultaat. We houden een slag om de arm, maar als de resultaten kloppen, dan is deze vraag van DDS-hoofdredacteur best relevant: (FV)
21:17 In verschillende stemlokalen weigeren voorzitters de uitslag voor te lezen. Let wel: dat is illegaal. Toch doen ze het. Iets met schoothondjes van de EU en de PvdA. (MvdG)
21:21 Volgens de eerste exitpoll staat het nog lang niet vast dat de PVV inderdaad vier zetels haalt. Arabist Hans Jansen lijkt teleurgesteld. (FV)
21:18 EU-correspondent Chris Ostendorf (NOS) laat zich weer kennen. Hij zegt dat het in de campagne vooral ging over "regeltjes waar iedereen zogenaamd last van heeft". Zogenáámd? (FV)
21:10 Afzwaaiend PVV-europarlementariër Lucas Hartong is niet welkom op het verkiezingsfeestje van de PVV, twitterde hij vanavond. (FV)
21:07 Het voorlopige resultaat van die peiling. Als dit klopt lijdt de PVV een behoorlijke verkiezingsnederlaag en winnen D66 en het CDA fors. Die laatste heeft zich steeds meer gepresenteerd als eurokritisch wat nog iets van reden tot hoop is. (MvdG)
21:02 Volgens exitpoll Ipsos haalt het CDA 15,4 procent van de stemmen. PVV 12,7. PvdA 9,3. VVD 12,1. D66 15,3. GroenLinks 7,2 procent. SP 10,0 procent. CU/SGP 7,9 procent. 50Plus 4,1 procent. PvdD 4,2 procent. Artikel 50 wordt niet genoemd om een of andere reden. (FV)
21:00 Daniel van der Stoep van Artikel 50 laat weten dat, ongeacht de uitslag, dit pas het begin is voor zijn nieuwe partij. "Artikel 50 leeft, dat is duidelijk. We wachten de uitslag af, maar kijken de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Dit is slechts het begin van een geweldig avontuur. We hebben het onmogelijke hoe dan ook al mogelijk gemaakt." (MvdG)
21:00 Twee interessante PVV-namen om in de gaten te houden omdat ze vrij bekend zijn: als de PVV vier zetels haalt, wordt arabist Hans Jansen van de ene op de andere dag volksvertegenwoordiger voor de partij van Geert Wilders. Op plek drie van de PVV-lijst
staat ex-LPF'er Olaf Stuger, dus ook hij gaat in dat geval naar Brussel (let op: andere kandidaten kunnen mogelijk veel voorkeursstemmen halen, dus de volgorde staat niet vast). (FV)
De livestream van GeenStijl:
