Lang leve de aasgieren

Het zal u niet ontgaan zijn dat het niet goed gaat met technisch dienstverlener Imtech.

Het bedrijf was al verwikkeld in fraude met de boekhouding bij projecten in Polen en Duitsland. Op woensdag 19 februari kwam er meer slecht nieuws uit Zwitserland. Imtech dochter Fritz & Macziol is betrokken bij omkoping van ambtenaren. De koers ging die dag met 5% omlaag. Eind januari 2013 noteerde het aandeel nog tegen de € 8 om vervolgens in februari te vallen tot onder de € 4. Een daling van 50% in no time at all. Een crash. Een jaar later staan we op € 1.98. Een daling van nog eens bijna 50%. Niet leuk voor beleggers zou je denken.

Toch is er een categorie die wel degelijk wint bij deze koersontwikkeling. Het zijn beleggers die inzetten op een koersdaling door ‘short’ te gaan in een aandeel. Dit houdt kort gezegd in dat je nu afspreekt om op een moment in de toekomst aandelen te leveren tegen een nu al vastgestelde prijs. Als koersen dalen, dan hoor je altijd de roep om het short gaan te verbieden. Het meest controversieel is het zogenaamde ‘naked short selling’. Hierbij heeft de belegger de later te leveren stukken zelf nog niet in bezit. Als in de tussentijd de koers daalt onder de prijs waartegen de stukken moeten worden geleverd maakt de belegger winst, omdat hij de aandelen kan inkopen tegen een lagere prijs dan waartegen hij ze weer verkoopt.

Beleggers die zich met dit soort activiteiten bezighouden zijn niet erg populair bij het grote publiek. Op zijn best zijn het ‘speculanten’ maar met hetzelfde gemak worden het aasgieren genoemd. Ze zouden er alleen op uit zijn om bedrijven kapot te maken door de koers naar beneden te manipuleren. Verdienen aan de ellende van een bedrijf is natuurlijk geen activiteit waar je direct een populariteitsprijs mee verdient. Hoewel de weerzin tegen short-selling vanuit dit sentiment te begrijpen valt, is die aversie misplaatst.

Ten eerste is er bij een short transactie natuurlijk ook een tegenpartij betrokken die hoopt dat de koers zal stijgen. Een partij die in de toekomst aandelen kan inkopen tegen een nu al vastgestelde prijs. Deze partij heeft dus een stuk zekerheid. Als de shorter een speculatieve positie inneemt, dan kan dat door een andere partij zekerheid te bieden. Short-selling is dus een manier om marktpartijen meer keuzemogelijkheden te geven ten aanzien van de hoeveelheid risico die ze willen of kunnen lopen.

Short-sellen draagt op die manier ook bij aan een betere prijsvorming en verbieden of beperken zal juist leiden tot een minder efficiënte markt. De conclusie is eenvoudig. Verbieden of beperken van short-sellen is contraproductief. Het is nonsens om alleen op verwachte koersstijgingen gerichte posities toe te staan. Als je mag ‘gokken’ op stijgingen dan moet ook het tegenovergestelde kunnen. Dat is essentieel voor een goed werkende (financiële) markt. 

Uiteindelijk zijn het natuurlijk ook niet de short-sellers die een bedrijf als Imtech naar de vernieling helpen. Dat zijn de falende managers. Gelukkig zijn er de ‘aasgieren’ die ze op hun tekortkomingen wijzen.

Ewoud Jansen, Econoom en publicist, Twitter: @ewoudjansen