De niets dan objectieve autoriteit
Een zak vol geld op zoek naar politieke invloed wantrouwen we; een autoriteit met het hoofd vol ideologieën niet. Apart.
De NOS verslaat de problemen met de Japanse kerncentrales met de hulp van Wim Turkenburg, door de NOS steevast aangekondigd als "energiedeskundige van de Universiteit Utrecht". Het is dankzij een blog van Simon Rozendaal op Elsevier.nl dat het nu publiekelijk bekend is dat Turkenburg ook nauw verbonden is aan de Nederlandse anti-kernenergiebeweging. De NOS zelf vond het niet nodig dit kenbaar te maken. Sterker nog, de NOS vindt het ook nu nog niet nodig om op de kritiek te reageren.
Het was vermoedelijk anders geweest als het - stel - publiekelijk bekend werd dat de NOS-uitzendingen door de anti-kernenergiebeweging gefinancierd worden. Beide gevallen sluiten een objectieve uitzending weliswaar niet uit - je zou best met het geld van de anti-kernenergiebeweging een neutraal verhaal over kernenergie kunnen maken en de oprichter van de denktank van de anti-kernenergiebeweging kan prima een objectieve beschouwing van de problemen met de Japanse kerncentrales geven - , maar een extra kritische houding is wel op zijn plaats. Ideologische drijfveren worden echter, kennelijk, pas gewantrouwd als er geld in het spel is.
In de VS wordt veelal - maar niet altijd - bij politieke campagnes de financierder vermeld. Bij deskundigen die publiekelijk worden geraadpleegd wordt echter zelden - uitzonderingen daargelaten - een ideologische voorkeur genoemd. In Nederland is dit eveneens taboe. Autoriteiten laten zich, zo moet geloofd worden, uitsluitend leiden door hun deskundigheid; niet door zoiets aards als een ideologische voorkeur.
Martin Sommer schreef vandaag in De Volkskrant een sterke column waarin hij tegen deze gedachte in gaat: "Voorheen konden de autoriteiten zichzelf het kwaliteitsstempel geven van integriteit en de scheiding van rollen en belangen. Dat zelfgenoegzame Nederland is voorbij." De journalist, de hoogleraar, de rechter: Sommer vindt - terecht - dat we hun ideologische voorkeur mogen weten.
Niet om hun opvattingen vervolgens te censureren, zoals Martijn van Dam (PvdA) met zijn onzalige plan van een 'keurmerk voor goede journalistiek' beoogt, maar om volledig geïnformeerd te zijn. De gemiddelde Nederlander is niet zo dom en kritiekloos als de gemiddelde PvdA-politicus veronderstelt: er is geen keurmerk nodig om duidelijk te maken welke journalist objectief is en welke niet. Dat oordeel kan iedereen prima zelf maken, maar daar helpt volledige informatie wel bij.
