Kim Jong Un trekt de macht naar zich toe

Nadat de Noord-Koreaanse staatsmedia eerder deze week berichtte dat de hoogste militair in het land, vice-maarschalk Ri Yong Ho (links op de foto), uit zijn functie was gezet, zogenaamd vanwege ziekte, benoemde Kim Jong Un zichzelf tot maarschalk en werd Ri als legerchef vervangen Hyong Yong Chol (rechts), een relatief onbekende officier die maar enkele dagen eerder tot vice-maarschalk was gepromoveerd.

Dat Ri aan de kant werd gezet, was verrassend. De naar Noord-Koreaanse begrippen jonge topmilitair (zijn leeftijd wordt op 69 geschat) was door vader Kim aangesteld om de troonopvolging veilig te stellen. Hij werd gezien als een van de twee voornaamste vertrouwelingen van de prille heerser. Ri moest waarschijnlijk het leger in het gareel houden terwijl zoon Kim de macht overnam. Zijn rechterhand binnen de partij heet Choe Ryong Hae. Die zit nog altijd stevig in het zadel als een van de vier leden van het presidium van het Politbureau van de regerende Arbeiderspartij. De overige twee leden van het Politbureau (naast Kim zelf) zijn stokoude getrouwen van Kim Jong Il, beiden burgers en geen gevaar voor het nieuwe regime.

Pyongyang-watchers speculeren volop over wat er acher de schermen van het stalinistische bewind gaande is. Volgens enkele Zuid-Koreaanse media zijn de afgelopen maanden ruim tweehonderd militairen uit hun functie gezet. Als dat waar is, duidt het erop dat de jonge Kim de hoogste rangen van het leger vult met zijn getrouwelingen.

Dat kan op z'n beurt duiden op een koerswijziging. Vader Kim vertrouwde meer op het leger dan de partij om zijn heerschappij veilig te stellen. "Leger eerst" was de doctrine van Kim Jong Il. Hij had niet zoveel keus toen hij in 1994 aantrad. In tegenstelling tot zijn vader was hij weinig geliefd onder het volk. Kim Jong Il gaf veel geld uit aan het leger waardoor er weinig overbleef voor de staatsgeleide economie van het Aziatische land. Tijdens de tweede helft van de jaren negentig werd Noord-Korea geteisterd door misoogsten en hongersnood. Dat kan de populariteit van Kim geen goed gedaan hebben. De bevolking werd vervolgens op grote schaal gehersenspoeld. Ook dat kostte veel geld.

Kim Jong Un lijkt de macht terug te trekken naar de burgerregering, oftewel, de partij. Zelfs een Kim-getrouwe als Ri Yong Ho zou daar bezwaar tegen hebben kunnen gemaakt. Dat zou zijn zuivering verklaren. Zoals met alles wat de Noord-Koreaanse politiek betreft, is het echter koffiedik kijken. Zeker is wel dat de jonge Kim zijn macht laat gelden. Analisten die verwachtten dat hij vooral een marionet van het leger zou blijken, komen bedrogen uit.