'Identity politics' op links

De PvdA probeert stemmen te ronselen door "de vrienden van Geert Wilders" aan te vallen. De Britse Labour-partij drijft de spot met Conservatieven die "out of touch" zouden zijn. Wat ook het verwijt was van de Democraten van president Barack Obama aan het adres van diens Republikeinse tegenkandidaat, Mitt Romney. De rode draad: linkse partijen die rechts wegzetten als 'niet ons soort mensen' — en het tegelijkertijd rechtse politici kwalijk nemen wanneer zij hele bevolkingsgroepen over een kam scheren.

Over de treurige poging van de PvdA om Geert Wilders in het extreem-rechtse kamp te drukken heeft Tim gisteren al min of meer alles geschreven wat er over geschreven moet worden. De PVV deelt de homofobe of racistische opmerkingen of standpunten van partijen waar het op Europees niveau mee samenwerkt niet. De PvdA deelt ook niet alle standpunten van de Griekse PASOK-partij, noch die van de Belgische en Franse Socialisten. Toch werkt het met die drie partijen samen in het Europees Parlement. Zo gaat dat.

De gluiperige campagne tegen de PVV staat echter niet op zichzelf. Vergelijk het bijvoorbeeld eens met dit treurige campagnefilmpje van de Britse Labour-partij. Nick Clegg, de Britse vice-premier en leider van de Liberaal Democraten, wordt er als een argeloze en machteloze politici in afgebeeld, een die keer op keer over zich heen laat lopen door de Conservatieven van premier David Cameron, die op hun beurt worden neergezet als stereotypen uit de jaren tachtig: geen enkel benul van wat de 'gewone Brit' bezighoudt en alleen begaan met hun rijke vriendjes.

Dat Labour onder leiding van Ed Miliband weer pleit voor herverdeling en nationaliseringen zoals het in de jaren zeventig en tachtig deed, wil nog niet zeggen dat de aanvallen die toen werkten nu weer effect zullen sorteren. De meeste kiezers nemen dit niet serieus. Dan Hodges, zo'n beetje de enige linkse columnist bij The Daily Telegraph, noemde het spotje "het bewijs dat Labour krankzinnig is geworden." De partij behandelt het electoraat als gniffelende schoolkinderen, schreef hij verder.

Ironisch genoeg beklaagde Miliband zich eind vorig jaar nog in een interview met de Daily Mirror over de negatieve campagne van rechts. "Ze hebben niets positiefs te vertellen, dus zoeken ze hun toevlucht tot een vuile en negatieve campagne." Let wel, hij had toen over de Conservatieven.

Huichelarij is links niet vreemd. Barack Obama beloofde in 2008 een "ander soort verkiezingscampagne" te voeren. "We zullen geen negatieve spotjes uitzenden," beloofde hij. Om vervolgens een bijzonder negatieve campagne tegen John McCain te voeren.

In 2012 deden de Democraten er nog een schepje bovenop. Obama had immers weinig bereikt, dus beschimpten ze vooral zijn uitdager Mitt Romney. Dat was een miljardair met geen voeling voor de zorgen van de Amerikaanse middenklasse. Hij had zelfs een autolift in zijn huis! Dan weet je het wel. "Out of touch," klonk het.

Waarom moesten de Amerikanen op Obama stemmen? Niet omdat hij zo'n goed beleid had afgeleverd, maar omdat Romney een 'ander Amerika' vertegenwoordigde, een van intolerante christenen en kapitalistische graaiers. Fijne, multiculturele en kosmopolitische Amerikanen, daarentegen, stemden op de Democraten van Obama.

Klinkt bekend? Het is namelijk de strategie waar linkse partijen in Europa zich sindsdien ook van hebben bediend. De Britse Conservatieven en de VVD zouden alleen oog hebben voor hun eigen achterban en die heeft al genoeg geld. "Ik wil geen stad voor de happy few," zei de lijsttrekker van de PvdA in Amsterdam, Pieter Hilhorst. Hij beweerde, "Als rechtse partijen zoals D66 en de VVD het voor het zeggen krijgen, dan wordt Amsterdam uit elkaar gescheurd." (Dat de PvdA D66 tegenwoordig als 'rechts' ziet, is op zich al genoeg bewijs dat de partij ver naar links is afgedreven.)

Net als in de belachelijke Europese anti-campagne had Hilhorst niet te zeggen over wat de PvdA dan wel zou doen, noch beklaagde de Amsterdamse PvdA zich over specifieke beleidsvoorstellen van 'rechts'. Dit was een vorm van 'identity politics,' afgekeken van de Amerikanen en de Britten. De PvdA deelt het volk in tweeën: de rijke stinkerds, eurosceptici en allochtonenhaters enerzijds en de internationaal-georiënteerde, tolerante 'gewone man' anderzijds.

Probleem is echter dat 'Jan Modaal' eerder eurosceptisch is en zich nogal zorgen maakt over immigratie en integratie, terwijl het de kosmopolieten en multiculturalisten zijn die de maatschappelijke elite vormen. De arbeider die voorheen op de PvdA stemde maakt zich echt niet druk over de zogenaamde foute vrienden van Geert Wilders in Europa. Die windt zich eerder op over PvdA'ers die blunder op blunder stapelen en toch een flinke zak 'wachtgeld' mee naar huis krijgen of na een paar jaar in de politiek groot geld gaan verdienen in het bedrijfsleven. Je vraagt je af wie er nu werkelijk 'out of touch' is.